Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

De risico's van het vastbinden van patiënten met de zogenoemde Zweedse band zijn onvoldoende bekend, ondanks dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg hier de afgelopen jaren al verschillende keren op heeft gewezen. Medewerkers zien de Zweedse band als een middel dat gevaar voorkomt, niet als een hulpmiddel dat zelf gevaar op kan leveren. Dat blijkt uit het onderzoek "Risico's bij het gebruik van de Zweedse band in de gehandicaptenzorg" dat de Inspectie vandaag uitbrengt. Uit het onderzoek blijkt verder dat er onvoldoende wordt nagedacht over alternatieve methoden en dat er onvoldoende aandacht is voor richtlijnen en vaardigheidstraining.

Deze problemen zijn niet alleen aan de orde in de gehandicaptenzorg. Eerder deed de Inspectie al onderzoek in de algemene ziekenhuizen (1996) en de verpleeghuiszorg (2000). De problemen blijken bovendien uit de meldingen die jaarlijks bij de Inspectie binnenkomen over calamiteiten als gevolg van onjuiste toepassing van fixatiemateriaal. Deze meldingen betreffen zowel patiënten die ernstig letsel oplopen als patiënten die overlijden als gevolg van verstikking of verhanging.

De Inspectie beveelt aan richtlijnen op te stellen over wanneer en hoe men verantwoord tot gebruik van de Zweedse band over gaat. Er moeten zo min mogelijk vrijheidsbeperkende maatregelen worden gebruikt. Men moet meer gebruik maken van minder risicovolle alternatieven voor de Zweedse band, zoals een laag bed of een matras op de grond zodat de cliënt niet hard uit bed valt, of elektronische middelen als een belmatje. Om de Zweedse band op een verantwoorde manier toe te passen moet er meer aandacht zijn voor de voorschriften in de gebruiksaanwijzing. Zo moet de Zweedse band in combinatie met een bedhek worden gebruikt en is de observatie van cliënten vereist.
Fabrikanten en leveranciers van fixatiemateriaal moeten deze voorzien van een adequate Nederlandstalige gebruiksaanwijzing. Bovendien moeten fabrikanten zich actief laten informeren over de ervaringen van beroepsbeoefenaren die de Zweedse band toepassen.

Dit persbericht verschijnt onder verantwoordelijkheid van de Inspectie voor de Gezondheidszorg.