---
Ministerie van Defensie
---
C-130 Hercules Afghanistan (1)
Hercules-vlieger over Afghanistan-missies: "We vliegen de zon tegemoet"
24-01-2002
"We moeten in Bagram in Afghanistan landen bij daglicht omdat op het
vliegveld geen instrumentlandingen mogelijk zijn. Daarom vertrekken we
midden in de nacht in Trabzon in Turkije. De vlucht naar Bagram duurt
zo'n zes uur en ergens onderweg komt de zon op, heel bijzonder."
Majoor Paul Lips is gezagvoerder op de C-130 Hercules-van de
luchtmacht. Twee keer maakte hij tot nu toe een pendelvlucht van
Turkije naar Afghanistan. Bijzondere missies, zelfs voor de
"veteranen" van het 334-Squadron.
Lips vertrok begin januari naar Turkije, een van de mensen die nauw
betrokken was bij het opzetten van een luchtbrug naar Afghanistan.
Doel: personeel en uitrusting van het gezamenlijk
Duits-Nederlands-Oostenrijks-Deense detachement van de
ISAF-veiligheidsmacht overbrengen naar Afghanistan. "Doordat de KDC-10
nog niet kan landen in Afghanistan, is gekozen voor een tussenstop in
Trabzon. Dat vrij kleine burgervliegveld in het oosten van Turkije
fungeert als overstapstation." Lips vertelt dat de luchtbrug zo
gepland is dat een KDC-10 de mensen en uitrusting aflevert en er 's
avonds met de twee Hercules-vliegtuigen doorgereisd wordt naar Bagram,
een veld op zestig kilometer van Kaboel. "We hebben in Trabzon in het
hotel waar we zitten, enkele kamers gehuurd van het businesscentre.
Daar hebben we briefingrooms ingericht en wat bureautjes. Daar doen we
bijvoorbeeld de vluchtvoorbereiding. Op het vliegveld zelf verzorgen
medewerkers van KLu-cargo van de vliegbasis Eindhoven en de Defensie
Verkeers- en Vervoersorganisatie ook een deel van de afhandeling."
De vluchten van Trabzon naar Bagram vinden plaats bij nacht en ontij. "We moeten dus met daglicht in Bagram aankomen en dat betekent dat we om half twee 's nachts bij de kist staan op het vliegveld voor de laatste voorbereidingen. Dat kan betekenen dat we nog ijsafzetting moeten verwijderen, brandstof tanken, noem maar op. We vertrekken doorgaans rond half vier in de ochtend lokale tijd met een kwartier tussenruimte tussen beide toestellen. Zes uur vliegen betekent dat we dan rond het middaguur - er is een tijdsverschil tussen Trabzon en Bagram - in Afghanistan aan dek staan." De route van de tijdelijke thuishaven van de beide Herculessen van de luchtmacht naar Bagram gaat via Iran. "We vliegen zuid van Teheran om vandaar naar het noord-oosten Afghanistan binnen te vliegen." Voor de grenspassage wordt het zelfbeschermingssysteem van de Hercules ingeschakeld. Je kunt immers maar nooit weten, aldus de gezagvoerder, "vooral omdat we door het hoge gewicht van de kist niet super-hoog gaan vliegen." Eenmaal in het Afghaanse luchtruim zijn de Hercules-vliegers op zichzelf aangewezen. "We melden ons bij de dienst doende AWACS van de Amerikanen, maar dat is meer om ze te laten weten dat we er zijn dan dat het gaat om actieve verkeersleidingscontrole." Pas op het laatste moment vlak voor de landing is er contact met een verkeersleider, in dit geval een Amerikaan op de toren van het vliegveld.
Bagram beschikt, zo vertelt Lips, over een landingsbaan van 8.000 foot
oftewel 2.500 meter. "Op zich voldoende om de kist makkelijk aan de
grond te krijgen, alleen zitten er hier en daar in die landingsbaan
een paar gaten die provisorisch gedicht zijn. Dat maakt dat we
eigenlijk met short field operations bezig zijn waardoor zo'n landing
toch een redelijke uitdaging vormt. Bovendien ligt het vliegveld op
een hoogte van ongeveer 1.500 meter en is het ook nog eens omgeven
door bergen aan alle kanten. Daardoor heb je ook nogal snel te maken
met slecht weer zoals we een paar keer hebben gemerkt." Terecht wijst
Lips er op dat de operaties altijd veilig moeten gebeuren, aan
veiligheid kun je immers geen concessies doen. "In Bagram is het
gewoon een kwestie van uitladen, klep dicht, melden bij de toren en
weer vertrekken. Dat kan heel snel gaan, soms binnen een half uur. Het
veld heeft een beperkte capaciteit, maar één start- en landingsbaan en
iedere vertraging heeft gevolgen voor de volgende kist." Ook hier
handhaven de beide Hercules-toestellen het kwartiertje afstand. "Dat
is handig om te voorkomen dat de een op de ander moet wachten. We
zitten niet te wachten op een Hercules die rondjes vliegt boven
Bagram."
Na vertrek uit Bagram wacht de bemanningen een vliegtijd van drie uur
naar Mashad in Iran. Daar wordt na de landing eerst het nodige gedaan
voor de bemanning van haar welverdiende rust kan genieten. "We
proberen het toestel eerst af te tanken, bovendien moeten in Iran de
nodige formaliteiten worden vervuld. Zo kost het kopen van een visum
en het passeren van de immigratie al gauw een uurtje tijd. Al met al
kom je op zo'n dag al gauw aan de veertien, vijftien uur werktijd." De
volgende dag herhaalt zich, voor de bemanning met haar toestel weer
naar Trabzon in Turkije kan vertrekken, het hele tafereel van de
formaliteiten weer. Eenmaal in Trabzon is het wachten op een volgende
lading passagiers en vracht. En begint voor gezagvoerder majoor Paul
Lips en zijn collega's van het Eindhovense 334-Squadron de nieuwe
uitdaging van het veilig en snel overbrengen van leden van de
ISAF-veiligheidsmacht naar Afghanistan. (foto's: Mike Calmeyer
Meijburg).
Achtergrondinformatie C-130H-30 Hercules
Dossier: Afghanistan/Strijd tegen het terrorisme
C-130 air-to-air Afghanistan