woensdag 23 januari tot en met zondag 3 februari 2002
4 december 2001
- Exploding Cinema-programma toont invloed muziekvideo
- Filmmakers in Focus: Stan Brakhage, Zacharias Kunuk & Igloolik Isuma Productions, Goran Markovic
- speciale programma's ´The Desert of the Real´ en ´Looking Glass´
In nauw verband met het centrale programma ´What (is) Cinema?' presenteert het 31e International Film Festival Rotterdam (23 januari - 3 februari 2002) meerdere festivalonderdelen die bijdragen aan de discussie rond de stand van zaken in de onafhankelijke filmkunst. Exploding Cinema concentreert zich op de invloed van muziekvideo's. De drie Filmmakers in Focus, afkomstig uit Canada, de Verenigde Staten en Joegoslavië, hanteren ieder op persoonlijke manier de mogelijkheden van film. ´The Desert of the Real' onderzoekt politieke cinema en ´Looking Glass´ toont films die direct naar film of filmmaken verwijzen. 'What (is) Cinema?' omvat speelfilms, installaties en debatten over de huidige positie en mogelijke toekomst van de film.
Exploding Cinema: Pause - freezing music video culture Voor het eerst besteedt het International Film Festival ruime aandacht aan de muziekvideo. Terwijl conglomeratievorming in de muziekindustrie de vertoningsmogelijkheden van videoclips sterk hebben beperkt, produceren onafhankelijke en kunstzinnige filmmakers samen met vormgevers en popmusici de prachtigste vernieuwende videoclips die zelden of nooit op muziekkanalen te zien zijn. Daarnaast blijkt uit nieuwe speelfilms van videoclipregisseurs hoe ´clip´-beeld- en montagetechnieken de cinema als geheel beïnvloeden. Exploding Cinema toont muziekvideo-overzichten naar thema en maker, films van clipregisseurs en documentaires waarin de pop- en muziekcultuur een grote rol speelt. In het kader van Exploding Cinema organiseert het Nederlands Architectuur Instituuut in Rotterdam de tentoonstelling ´Clip City´ over architectuur in muziekvideo's.
Filmmakers in Focus
Het International Film Festival Rotterdam brengt met oeuvre-overzichten een eerbetoon aan drie filmmakers die weliswaar geruime tijd actief zijn, maar nog niet op grote schaal bekendheid genieten. De experimentele en invloedrijke filmmaker Stan Brakhage (USA) maakte een groot aantal, in toenemende mate abstracte, films. Brakhage vestigt hiermee sterk de aandacht op de mogelijkheden en waarde van film. Na een reeks documentaires over leefwijze en cultuur van de Noord-Canadese Inuit, bracht regisseur Zacharias Kunuk (zelf ook Inuit) in 2001 het mythische filmepos ATANARJUAT, THE FAST RUNNER uit. Kunuk en het mede door hem opgerichte Igloolik Isuma Productions zetten een eigenzinnige mengvorm van fictie en non-fictie in voor de emancipatie en behoud van de eigen cultuur. De scherpe en persoonlijke observaties in het oeuvre (o.a. SERBIE, ANNÉE ZÉRO) van de Joegoslavische film- en theatermaker Goran Markovic tonen de verborgen realiteit in zijn land. De drie Filmmakers in Focus presenteren hun werk en nemen deel aan de debatten binnen het ´What (is) Cinema?´-programma.
Speciale programma's: ´The Desert of the Real´ en ´Looking Glass´ Twee speciale programma´s dragen door hun specifieke thema bij aan ´What (is) Cinema?´. Met het doel de huidige positie van de politieke cinema te onderzoeken, omvat ´The Desert of the Real´ films als HUEY P. NEWTON STORY van Spike Lee (USA), LA COMMUNE (PARIS, 1871) van Peter Watkins en GAS ATTACK van de Britse filmmaker Kenny Glenaan maar ook werk van videoactivisten, documentaires, korte films en dv-films over politieke en sociale kwesties. ´Politieke cinema´ is een van de onderwerpen uit de dagelijkse ´What (is) Cinema?´-debatten. Het ´Looking Glass´-programma presenteert een vijftiental films die direct, in vorm en inhoud, verwijzen naar film en filmmaken zoals Todd Solondz´ STORYTELLING (USA), SAUVAGE INNOCENCE van Philippe Garrel (Frankrijk) en EXPULSION FROM PARADISE van de Tsjechische filmmaker Vera Chytilová.
Noten aan de redactie
· In bijlage: meer informatie over Exploding Cinema en de Filmmakers in Focus
· Informatie/foto's/interviews: IFFR persvoorlichting t.a.v. Bert-Jan Zoet of Margo van der Valk; persaccreditatie-aanvragen: IFFR Persvoorlichting t.a.v. Mieke van Oorschot
· tel. 010 - 890 90 90, email press@filmfestivalrotterdam.com, fax 010 - 890 90 91.
31e International Film Festival Rotterdam
woensdag 23 januari tot en met zondag 3 februari 2002
FACTSHEET
Exploding Cinema: ´Pause - freezing music video culture´
Exploding Cinema brengt, als vast onderdeel van het International Film Festival Rotterdam, een groot overzicht van de jongste ontwikkelingen in het grensgebied van speelfilm en muziekvideo. Onder de titel ´Pause - freezing music video culture´ zijn verzamelprogramma's met muziekvideo's (vertoond op bioscoopformaat), speelfilms en documentaires te zien van beeldbepalende vormgevers en clipregisseurs. Het Exploding Cinema-programma omvat verder live events, paneldiscussies en de expositie ´Clip City´ in het Nederlands Architectuur Instituut.
Vanaf het begin van de jaren tachtig kreeg de zich snel vernieuwende en ontwikkelende videoclip-beeldcultuur een wereldwijd platform met de televisiezender MTV. In deze hoogtijdagen maakten bands vaak meerdere videoclips per lp of cd. Door vergaande commercialisering en het ontstaan van grote conglomeraten in de muziekindustrie is de beschikbare ruimte voor vertoning van videoclips op muziekzenders sterk afgenomen. Terwijl televisiezenders als MTV steeds minder clips vertonen, maken wereldwijd groepen van musici, vormgevers en filmmakers voortdurend zeer vernieuwende videoclips, korte films en speelfilms. Veel van de in Exploding Cinema getoonde clips zijn nooit op de televisie te zien.
Omdat juist de meest vernieuwende en creatieve clips nauwelijks nog te zien zijn en bovendien de wederzijdse beïnvloeding tussen film en videoclip steeds groter wordt, concentreert Exploding Cinema zich op de voorhoede van beeldbepalende, onafhankelijke vormgevers en regisseurs die vaak zowel speelfilms, commercials als videoclips maken. Hierdoor wordt zichtbaar wat zich op dit moment afspeelt in het grensgebied tussen speelfilm, korte film, documentaire en videoclip. Met dit thema sluit Exploding Cinema nauw aan bij het belangrijkste speciale programma van deze filmfestival-editie: ´What (is) Cinema?´, een omvangrijk programma films en discussies over de stand van zaken en toekomstverwachtingen in de onafhankelijke, vernieuwende cinema.
Enkele verzamelprogramma's van clips zijn opgebouwd rond een thema. Zoals ´French New Wave´ met sterk door animatie en grafische vormgeving beinvloedde clips van groepen als Air, Mirwais en Etienne de Crecy. In ´No More Stars´ zijn clips te zien van formaties die zelf bewust niet in de media of voor publiek verschijnen maar hun imago opbouwen via hun muziekvideo's, zoals de Gorillaz, Daft Punk en Fatboy Slim. ´Electric Cinema´ is een selectie van de bijna abstracte clips van bands als Red Snapper, Plaid, Mouse on Mars en Clinic die werken met zeer experimentele en nieuwe vormgevers.
Andere verzamelprogramma's tonen oeuvres van beeldbepalende regisseurs waarvan het clip- en poppromo-oeuvre zich onderscheidt door originaliteit, creativiteit en kunstzinnige waarde. De regisseurs Wiz (Engeland), Michel Gondry (Frankrijk), Spike Jonze (USA) en Traktor (Zweden) worden uitgenodigd aanwezig te zijn bij de vertoning van hun werk, na afloop een toelichting daarop te geven en zich uit te spreken over toekomstige ontwikkelingen.
Binnen Exploding Cinema zijn verder een reeks nieuwe speelfilms en documentaires bijeengebracht van clipregisseurs en films met voor videoclips ontwikkelde beeldtaal en montagetechnieken. In dit onderdeel zijn films opgenomen als PAPERBOYS (Mike Mills, USA), DOGTOWN AND Z-BOYS (Stacy Peralta, USA), STRIKE A LIGHT (Giovanna Sonnino, USA/Italië) en TEENAGE KICKS - THE UNDERTONES (Tom Collins, Ierland).
Het Nederland Architectuur Instituut in Rotterdam sluit bij het Exploding Cinema-thema aan met de expositie ´Clip City´ over de verbeelding van ruimte, architectuur en stad in videoclips. Op vele schermen worden aan de hand van verschillende thema's, muziekvideo's integraal vertoond. Het creëren van een kunstmatige ruimte vormt in de video's een belangrijk thema. Zo regisseerde Mark Romanek voor Michael en Janet Jackson de zeven miljoen dollar kostende video 'Scream' waarin de kijker letterlijk een rondleiding krijgt door een tot in het detail vormgegeven ruimteschip. De Jamiroquai-video 'Virtual Insanity' (1996) van regisseur Jonathan Glazer is een tweede voorbeeld van een kunstmatige omkadering van de ruimte. Tegenover deze kunstmatigheid staat de werkelijke architectonische en stedelijke context. Voorbeelden hiervan zijn de Rolling Stones-clip 'Love is Strong' (die zich afspeelt in New York) en de Lenny Kravitz-videoclip 'Are You Gonna Go My Way?' waarin de zanger in een enorme gashouder concerteert. 'Clip City' vindt plaats in het kader van Exploding Cinema en is te bezichtigen in het Nederlands Architectuur Instituut van 26 januari tot en met 14 april 2002.
Uiteraard worden in Exploding Cinema ook live events opgenomen met late night-optredens van dj´s, vj´s en bands.
31e International Film Festival Rotterdam
woensdag 23 januari tot en met zondag 3 februari 2002
FACTSHEET
Filmmaker in Focus: Goran Markovic
Het is inmiddels twee jaar na de grote politieke omwenteling in Belgrado; Milosevic zit in Den Haag gevangen in afwachting van zijn proces; mensen bouwen hun leven opnieuw op; de Joegoslavische kunstenaars kunnen teruggrijpen op het laatste decennium van de twintigste eeuw: de jaren negentig. Sommigen hebben dit al gedaan in documentaires, meestal gefilmd op
digitale video, terwijl Belgrado werd gebombardeerd; anderen reflecteren met behulp van fictie. De complete analyse zal echter nog volgen.
De documentaire SERBIE, ANNÉE ZÉRO van film- en theaterregisseur Goran Markovic is een bescheiden en zeer persoonlijke terugblik op die bewogen jaren en grijpt zelfs nog veel verder terug. ´Terwijl hij zijn eigen leven als podium gebruikt´ (Dusan Makavejev, na het bekijken van SERBIE, ANNÉE ZÉRO) geeft Markovic een beeld van zijn persoonlijke geschiedenis tegen de achtergrond van de politieke frustraties in zijn land en de ontwikkeling van zijn eigen filmtaal. Tegelijkertijd presenteert hij zijn morele credo en biedt hij toegang tot de ethiek en esthetiek van zijn films. Hij staat stil bij de belangrijkste momenten van zijn leven en bij die van zijn land. Hij onderzoekt zijn persoonlijke schuld (en die van zijn landgenoten) en zijn eigen ontwikkeling tijdens vijftig jaar communisme uitlopend op tien jaar stagnatie.
Filosoferend met zichzelf, met zijn familie en met zijn vriend, de Franse filosoof Bernard-Henri Lévy, probeert Markovic te begrijpen wat heeft plaatsgevonden. Maar hij is niet in staat daarop een redelijk en bevredigend antwoord te formuleren. Hij kan al helemaal niet begrijpen wat al die vrienden en bekenden heeft bewogen die tijdens het Milosevic-regime hun ´petten verwisselden´. In dit persoonlijke document zijn previews opgenomen van bijna al zijn films.
Het International Film Festival Rotterdam brengt in ´Filmmaker in Focus: Goran Markovic´ een eerbetoon aan een regisseur wiens leven en werk grotendeels zijn bepaald door het communistische regime in zijn land en, recentelijk, door desintegratie en oorlogen. Het programma omvat zijn complete oeuvre van negen speelfilms.
Goran Markovic heeft nimmer enig conformisme getoond: noch in zijn werk, noch in zijn leven. Vanaf de jaren zeventig bekritiseert Markovic in bijna al zijn speelfilms het (dan) communistische Joegoslavië in een poging het totalitaire bewind te bevechten. Eerst verhuld, later openlijker. Zijn recentste film bevat de climax van deze pogingen.
Diep beïnvloed door de bezetting van Tsjechoslowakije in 1968 die hij als student in Praag meemaakte, maakte Markovic kennis met de afkeuring van een regime dat tanks naar een ander land stuurde met onderdrukking en belemmering van vrijheid als doel. Vanaf het begin zag hij zijn films niet alleen als esthetisch maar ook als politiek instrument waarmee hij op zijn manier het regime kon ondermijnen. Zijn films MAJSTORI, MAJSTORI (MASTERS, MASTERS); VARIOLA VERA (VARIOLA VERA) en VEC VIDJENO (DÉJÀ VU) spelen zich allen af in bijna claustrofobische ruimtes die als ideale omgeving dienen om de ziel van de personages bloot te leggen. NACIONALNA KLASA (NATIONAL CLASS) volgt een week het leven van Branko, enfant terrible uit Belgrado. De film is zowel een unieke als diepgravende filmische analyse van de familie, ´het kleinste en belangrijkste onderdeel van de samenleving´ volgens de communistische ideologie. Deze realistische film is niet erg positief maar ook niet somber.
VARIOLA VERA (VARIOLA VERA), een fantasie over een mysterieus virus dat zich verspreidt in een ziekenhuis in Belgrado, is geïnspireerd op Albert Camus´ ´De Pest´. Markovic toont zich een groot bewonderaar van diens oeuvre omdat het hem, in zijn eigen woorden, ´het geloof (gaf) dat onderdrukking door donkere machten verslagen kan worden door de ziel´.
Omdat het tijdens Milosevic´ regime voor Markovic onmogelijk was om te filmen, begon hij theater te regisseren. Hij trachtte een manier te vinden om beide disciplines op eigen wijze te verenigen. Toen hij eenmaal de smaak van theater te pakken had, begon hij met enthousiasme het wezen van deze twee vormen van kunst te onderzoeken. Tijdens de jaren negentig werd zijn kritische houding duidelijker: de speelfilms TITO I JA (Tito and I) (1991) en URNEBESNA TRAGEDIJA (COMEDY BURLESQUE) (1995) waren genoeg reden om hem bij voortduring te hinderen films te maken en later om zijn theaterstukken te verbieden.
Markovic´ films zijn doorgaans vol van personages die een gloedvol kaleidoscopisch beeld reflecteren van de samenleving. Door deze personages meermalen in een ´geen uitgang´-situatie te plaatsen (een school, een ziekenhuis, een opvoedingsinstelling) analyseert hij de menselijke natuur. Het isolement bleek ideaal om daarvan de hypocrisie, corruptie, vriendjespolitiek en andere donkere kanten te weerspiegelen. Nergens wordt Markovic´ oeuvre didactisch; het laat de conclusie over aan de toeschouwer.
Goran Markovic werd geboren in 1946 als zoon van de bekende Joegoslavische acteurs Olivera en Rade Markovic. In 1970 sloot hij zijn Praagse studie in filmregie af. Behalve negen speelfilms regisseerde hij ongeveer vijftig afleveringen van de documentaire televisieserie ´Neobavezno´ (Optional). In de jaren negentig keerde hij terug naar documentaire films met POLUDELI LJUDI (CRAZY PEOPLE, 1997) en NEVAZNI JUNACI (UNIMPORTANT HEROES = RESISTANCE FROM THE SHADE, 2000). In Frankrijk werd zijn werk in retrospectief vertoond in La Rochelle (1986), Montpellier (1988) en in Straatsburg (1991). In het theater regisseerde hij opvoeringen van ´Pazarni dan´ (Market Day) van Aleksandar Popovic in het Zvezdara Theater (1985) en ´Beogradska trilogija´ (Belgrade Trilogy) van Biljana Srbljanovic in het Yugoslav Drama Theater (1997). Drie van zijn toneelstukken werden vertoond in Belgrado: ´Turneja´ (Tour, 1996) en ´Parovi´ (Pairs, 1999) in Atelier 212 en ´Govorna mana´ (Speech Defect, 1997) in het Nationale Theater. Markovic publiceerde ´Ceska skola ne postoji´ (The Czech School Does Not Exist, 1990), ´Tito i ja´ (Tito and I, 1993) en ´Godina dana´ (One year, 2000). Hij doceert filmregie aan de Vakgroep voor Dramatische Kunsten in Belgrado sinds 1979. Markovic is lid van de Europese Academie voor Film en Televisie in Brussel.
Filmmaker in Focus: Goran Markovic
Programma (onder voorbehoud):
SPECIJALNO VASPITANJE (THE SPECIAL EDUCATION) 1976 speelfilm
NACIONALNA KLASA (NATIONAL CLASS) 1979 speelfilm
MAJSTORI, MAJSTORI (MASTERS, MASTERS) 1980 speelfilm
VARIOLA VERA (VARIOLA VERA) 1982 speelfilm
TAJVANSKA KANASTA (TAIWAN CANASTA) 1985 speelfilm
VEC VIDJENO (DÉJÀ VU) 1987 speelfilm
SABIRNI CENTAR (THE MEETING POINT) 1989 speelfilm
TITO I JA (Tito and I) (1991) speelfilm
URNEBESNA TRAGEDIJA (COMEDY BURLESQUE) 1995 speelfilm
SERBIE, ANNÉE ZÉRO (SERBIA, YEAR ZERO) 2001 speelfilm
31e International Film Festival Rotterdam
woensdag 23 januari tot en met zondag 3 februari 2002
FACTSHEET
Filmmaker in Focus: Zacharias Kunuk & Igloolik Isuma Productions
Naar aanleiding van de allereerste Inuit-speelfilm ATANARJUAT, THE FAST RUNNER van regisseur Zacharias Kunuk presenteert het International Film Festival Rotterdam een Filmmaker in Focus-programma met deze speelfilm en het vooral documentaire werk van het productiebedrijf voor Inuit-videodocumentaires, Igloolik Isuma Productions, waar Kunuk een van de oprichters van is. De keuze voor Kunuk en Isuma Igloolik Productions is een eerbetoon aan hun film en video-oeuvre, en tevens aan hun werkwijze en doelstellingen.
Met ATANARJUAT, THE FAST RUNNER verfilmden Kunuk en de zijnen een episch verhaal over de strijd tussen goed en kwaad, gebaseerd op een eeuwenoude, mondeling doorgegeven mythe. Het draait om liefdesrivalen, huwelijksgebruiken, kwade geesten, seks, geweld, humor en de eeuwige strijd tegen het barre klimaat, waar persoonlijke verlangens uiteindelijk moeten wijken voor die van de gemeenschap.
In een landschap dat lijkt te ontsnappen aan tijd en ruimte schetst de film - een uitgebalanceerde combinatie van documentaire en fictie - een nomadische cultuur van kleine hechte gemeenschappen in sneeuwhuizen. In één zo'n kleine gemeenschap wint Atanarjuat, bijgenaamd The Fast Runner bij een bizar duel de hand van Atuat, een meisje dat eigenlijk al sinds haar jeugd was beloofd aan Oki, de zoon van de hoofdman. Jaren later keert Oki terug om wraak te nemen. Hij vermoordt Atanarjuats broer, en Atanarjuat moet zijn naam eer aandoen bij een ijzingwekkende vlucht, naakt en barrevoets, over de ijsvlaktes achtervolgd door de wraakbeluste Oki. Hij wordt gered en verzorgd door een twee oude mensen, en maakt zich op voor een dramatische rentree in zijn gemeenschap.
ATANARJUAT, THE FAST RUNNER werd met een bijna volledige Inuit filmploeg in een periode van zes maanden opgenomen in de omgeving van Igloolik op Baffin Island in Noord-Canada - tegenwoordig Nunavut, het autonome gebied der "Eskimo's". De film werd vastgelegd in digitaal betacam widescreen (16:9) en daarna op 35 mm. film overgezet. Het draaien van een film in een wereld van sneeuw en ijs plaatst de camera crew voor vele technische uitdagingen, en ook daar is door de crew pionierswerk verricht. Al met al zorgt de visuele strategie er uiteindelijk voor dat de kijker het epos binnen wordt gezogen.
Zacharias Kunuk is regisseur en producent van ATANARJUAT, THE FAST RUNNER. Hij is tevens medeoprichter van Igloolik Isuma Productions. Toen Kunuk (1957) negen jaar oud was, gaf zijn familie de nomadische leefwijze op en verhuisde naar een vaste woonplaats in Igloolik op Baffin Island. In 1981 verkocht Kunuk, inmiddels een befaamd beeldhouwer, enkele van zijn werken in Montreal en nam de eerste videocamera mee naar het arctische gebied waar op dat moment nog geen televisie was. In 1985 produceert Kunuk zijn eerste onafhankelijke videofilm, de 28 minuten durende Inuktitut-talige FROM INUK POINT OF VIEW. Van 1984 tot 1990 produceerde hij voor de Inuit Broadcasting Corporation meer dan dertig Inuktitut taalprogramma´s. Sinds 1990 werkt Kunuk full time als onafhankelijk producent en regisseur binnen Isuma Productions: een bedrijf dat opereert als een mediacollectief, waarvan de producties de Inuit levenswijze ondersteunen. Men streeft naar professionalisering en de opbouw van een Nunavut filmindustrie.
Een tweede belangrijke mede-oprichter van Isuma Productions is Paul Qulitalik. Hij werd in 1939 geboren in de omgeving van Igloolik en groeide op in traditionele Inuit-stijl. Toen hij midden twintig was, verhuisde hij naar de (destijds) nieuwe nederzetting Igloolik. Zijn jeugdherinneringen vormen, als schrijver en cultureel directeur van Isuma Productions, de basis voor de verhalende Isuma-documentaires. Qulitalik treedt vaak als hoofdrolspeler op in de documentaires. Zijn kennis zorgt voor de authentieke details en visies die dit videowerk uniek maken. Hij is een gerespecteerd lid van de Igloolik gemeenschap, onder andere als voorzitter van de Community Education Council. Naast zijn betrokkenheid bij Isuma Productions is hij jager en visser.
ATANARJUAT, THE FAST RUNNER is bekroond met de Camera d´Or voor het beste speelfilmdebuut tijdens het Cannes Film Festival 2001 en met de Grote Prijs van het Filmfestival van Gent 2001. ATANARJUAT, THE FAST RUNNER zal in de Nederlandse bioscopen uitgebracht worden door Contact Film.
Zie ook:
www.atanarjuat.com
www.isuma.ca
Filmmaker in Focus: Zacharias Kunuk & Igloolik Isuma Productions
Programma (onder voorbehoud)
ATANARJUAT, THE FAST RUNNER (Zacharias Kunuk, Canada, 2001, speelfilm)
Selectie uit het documentaire oeuvre van Isuma Igloolik Productions
31e International Film Festival Rotterdam
woensdag 23 januari tot en met zondag 3 februari 2002
FACT SHEET
Filmmaker in Focus: Stan Brakhage
Het International Film Festival Rotterdam zal in het kader van het onderdeel Filmmaker in Focus naar verwachting tien filmprogramma's uit het werk van Stan Brakhage presenteren. Daarin zijn rond de zeventig titels (in lengte variërend van negen seconden tot vijfenzestig minuten) opgenomen, waaronder de wereldpremières van LOVE SONG 3 en LOVE SONG 4.
Stan Brakhage is sinds hij op achttienjarige leeftijd begon te filmen in de vroege jaren vijftig, uitgegroeid tot een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Amerikaanse avant-garde. Hoewel hij inmiddels internationaal erkend wordt als een van de meesters van de experimentele cinema, is zijn uitgebreide - zowel innovatieve als ook sociaal bewogen - oeuvre niet veel te zien.
Stan Brakhage, geboren in 1933, begint met filmmaken in 1952. Tot op de dag van vandaag blijft hij een zeer productief filmer met een oeuvre op zijn naam van meer dan driehonderd sterk in lengte variërende films. In al zijn werk streeft Brakhage naar een persoonlijke filmstijl met de blik van een schilder of dichter. Steeds opnieuw brengt hij een gevoel van persoonlijke waarneming over ten opzichte van zijn onderwerpen: zijn eigen leven, familie, omgeving en het eigenlijke proces van de visuele waarneming zelf.
De films van Brakhage zijn een intense ervaring voor de kijker. Het merendeel heeft geen soundtrack en veel van zijn werken zijn abstract. Vormen zijn vaak slechts kort zichtbaar in een onvoorspelbaar ritme en worden nauwelijks herhaald. Het werk refereert vaak aan een 'hypnagogic vision': dat wat men ziet wanneer men zijn ogen sluit. De optische feedback van visuele herinneringen is zichtbaar als een veld van schuivende kleurpatronen die langzaam vorm aannemen. De films die Brakhage maakte in de jaren zestig en het begin van jaren zeventig kennen nog metaforische associaties en aanzetten tot een verhaal. Na 1974 - het jaar van zijn eerste lange abstracte film THE TEXT OF LIGHT - stuwt Brakhage de abstractie in zijn films tot nieuwe hoogten die alle vormen van waarneming uitdagen. Een deel van zijn werk is direct op 16 mm celluloid film geschilderd of gekrast. Hiermee zet het oeuvre van Brakhage aan tot reflectie op alle vormen van aangeleerde waarneming en denkwijzen. Brakhage werk zet aan tot denken over de instinctieve drang van oog en brein tot functionele waarneming: het vastleggen, ordenen en de maat nemen om te begrijpen. Zo begrepen en gezien is Brakhage´s filmoeuvre een bewonderenswaardig persoonlijke onderzoek naar de waarde van kunst, film en visuele waarneming.
De beeldtaal en de onderwerpen van Brakhage´s oeuvre zijn sterk beïnvloed door het werk van de schrijvers Ezra Pound, Gertrude Stein en Charles Olson, door jazz en moderne muziek. Zijn gevoeligheid doet sterk denken aan die van de abstracte expressionistische schilderkunst van onder meer Pollock, Rothko en Kline. Zijn invloedrijke oeuvre staat naast dat van Kenneth Anger, Jonas Mekas, Andy Warhol en Michael Snow. Langzamerhand krijgt hij de verdiende erkenning als een van de belangrijkste Amerikaanse filmmakers van de 20e eeuw.
Behalve een productieve filmmaker is Brakhage ook een onvermoeibare en gewaardeerde spreker en schrijver over zijn visie op de mogelijkheden van de film als kunst. Belangrijke essays als Metaphors on Vision (1963) en The Brakhage Lectures (1972) zijn uitgegeven in bloemlezingen en diverse verzamelde uitgaven. Zijn filmoeuvre, essays en voordrachten zijn zeer invloedrijk gebleken voor tijdgenoten en voor jongere generaties filmmakers die zich laten inspireren door zijn persoonlijke, niet-commerciele films die ontsnappen aan de fictie-mainstream.
Tijdens het 31e International Film Festival Rotterdam wordt Filmmaker in Focus Stan Brakhage geëerd met tien afzonderlijke overzichtprogramma´s die alle aspecten van zijn oeuvre bestrijken. De programma's worden samengesteld door filmprogrammeur en -criticus Mark McElhattan in samenspraak met de filmmaker en het festival.
Als de omstandigheden dat toelaten, zal Brakhage zelf aanwezig zijn om zijn werk te introduceren en om daarover te discussiëren. Verder zal Brakhage optreden als 'key-speaker' binnen het belangrijke speciale programma van het 31 International Film Festival Rotterdam filmfestival: 'What (is) Cinema'.
Filmmaker in Focus: Stan Brakhage
Overzicht programmablokken (onder voorbehoud)
Program
THE WOLD SHADOW (1972)
YGGDRASRILL WHOSE ROOTS ARE STARS IN THE HUMAN MIND (1997)
CREATION (1979)
WEIR FALCON SAGA (1970)
EYE MYTH (1967/72)
NIGHT MUSIC (1986)
DELICACIES OF MOLTEN HORROR SYNAPSE (1991)
MURDER PSALM (1980)
Program:
RR (1981)
THE WONDER RING (1955)
THE DEAD (1960)
PRELUDE TO DOG STAR MAN (1961)
DANTE QUARTET (1987)
DAMNATION OF FAUST - GEORGES MELIES
THE LOOM (1986)
program 94 min aprox.
Program:
ZONE MOMENT (1956 rediscovered in 1996 )
CENTURIES OF JUNE (1955 - 1965)
THREE FILMS: BLUE WHITE, BLOOD TONE, VEIN (1965)
STELLAR (1993)
FIRE OF WATERS (1965)
ANTICIPATION OF THE NIGHT (1958)
Program:
SCENES FROM UNDER CHILDHOOD:
SCENES FROM UNDER CHILDHOOD SECTION NO.1 (1967)
SCENES FROM UNDER CHILDHOOD SECTION NO.2 (1969)
SCENES FROM UNDER CHILDHOOD SECTION NO.3 (1969)
SCENES FROM UNDER CHILDHOOD SECTION NO.4 (1970)
Running time : 140 min.
Program:
MARILYN'S WINDOW (1988)
UNTITLED (FOR MARILYN) (1992)
DIVERTIMENTO. 1997. USA.
PRELUDES 1-6. 1995. USA.
PRELUDES 7-12. 1996. USA.
PRELUDES 13-18. 1996. USA.
PRELUDES 19-24. 1997. USA..
Program:
CONCRESCENCE (1996) in collaboration with Phil Solomon.
AGNUS DEI KINDER SYNAPSE (1991)
A CHILD'S GARDEN AND THE SERIOUS SEA (1991)
running time 72 minutes aprox.
Program:
PASHT (1965).
WINDOW WATER BABY MOVING (1959)
COUPLING (1999)
MOTHLIGHT (1963)
SIRIUS REMEMBERED (1959)
VISIONS IN MEDITATION: MESA VERDE (1990)
SELF SONG - DEATH SONG ( 1997)
THE ACT OF SEEING WITH ONE'S OWN EYES (1971)
THE GARDEN OF EARTHLY DELIGHTS (1981)
Running time 91 min.
Program:
CHARTRES SERIES (1994)
BABYLON SERIES #3 (1990)
MACHINE OF EDEN (1970)
COMMINGLED CONTAINERS (1997)
TEXT OF LIGHT (1974)
Program:
(A program of Brakhage sound films)
DESISTFILM (1954)
FLESH OF MORNING (1956 new soundtrack in 1986)
CHRIST MASS SEX DANCE (1991)
I...DREAMING (1988)
KINDERING (1987)
CRACK GLASS EULOGY (1992)
EPHEMERAL SOLIDITY (1993) color, silent.
THE RIDDLE OF LUMEN (1972)
PASSAGETHROUGH A RITUAL (1990)
Program:
INTERPOLATIONS I-V (1992)
DARK TOWER (1999)
THE CLOUD CHAMBER (1999).
THE GARDEN PATH BY MARY BETH REED
MICRO-GARDEN (2001)
JESUS TRILOGY AND CODA (2001)
PERSIAN SERIES 13 - 18 (2001)
LOVE SONGS:
LOVE SONG 1 (2001)
LOVE SONG 2 (2001)
LOVE SONG 3 and LOVE SONG 4 World Premiere
International Film Festival Rotterdam
Press Department
Press Officers: Bert-Jan Zoet and Margo van der Valk
Press Accreditations: Mieke van Oorschot
P.O. Box 21696
3001 AR ROTTERDAM
The Netherlands
tel + 31 10 890 90 90
fax + 31 10 890 90 91
email press@filmfestivalrotterdam.com
url http://www.filmfestivalrotterdam.com
IFFR 2002: Wed, Jan. 23 - Sun, Febr. 3
---
Message created at: Wed, 5 Dec 2001 14:30:40 +0100
Message sent by: press@filmfestivalrotterdam.com
Message served by: Filmfestivalrotterdam.com, the Netherlands
---