Gemeente Leiden

Praktijken slecht toegankelijk voor gehandicapten

Bereikbaarheid gezondheidsvoorzieningen onderzocht

Stoepen zonder op- en afritjes waar rolstoelen op vastlopen en ontbrekende invalide parkeerplaatsen: een groot deel van de gezondheidsinstellingen is niet gebruiksvriendelijk voor mensen met een handicap. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Overleg Gehandicaptenbeleid Leiden, na overleg met de gemeente, liet doen naar de bereikbaarheid van huisartsen- en tandartsenpraktijken in de stad.

CULTUUR EN EDUCATIE - 'Ik zit zelf op een scootmobiel en het was een hele tour om een huisarts te vinden die goed bereikbaar was. Als ik naar de tandarts moet, gaat mijn man noodgedwongen mee om mij, zittend in mijn duwrolstoel, een hoge drempel over te rijden.' Aan het woord is Marianne Samson, secretaris van het Overleg Gehandicaptenbeleid Leiden (OGL). Vanaf een rolstoel oogt de wereld anders. Even over een drempel stappen wordt lastig, en een dranger op de deur duwt je rolstoel gewoon terug de stoep op. De slechte bereikbaarheid van sommige gezondheidsvoorzieningen was de reden om dit fenomeen eens goed onder de loep te nemen. Op aanvraag onderzochten vier studenten ergotherapie voor het OGL de Leidse situatie.

Voordeel
Met de onderzoeksaanvraag stapte het OGL naar de gemeente. Beleidsadviseur Zorg en Welzijn Max Blondeau: 'Omdat we het werk van deze belangenorganisaties graag ondersteunen, hebben we bemiddeld. Gezondheidszorg moet voor iedereen bereikbaar zijn. Dat geldt zeker voor mensen die er extra afhankelijk van zijn.' Blondeau vindt dat de gemeente haar voordeel kan doen met de bevindingen van het onderzoek. 'We proberen meer huisartsen naar de stad te halen. Daarvoor bieden we ook, waar mogelijk, praktijkruimten aan. Tijdens de benodigde verbouwingen kan direct met de aanbevelingen rekening worden gehouden.'

Honderdtwintig instellingen
Voor Maisha van der Zon (22) betekende het onderzoek dat zij samen met drie andere studenten ergotherapie van de Hogeschool van Amsterdam kon beginnen aan haar afstudeeropdracht. De oorspronkelijke opdracht van het OGL, het onderzoeken van de bereikbaarheid van gezondheids- en maatschappelijke instellingen, bleek teveel hooi op de vork. Van der Zon: 'Er zijn alleen al 120 gezondheidsinstellingen. Samen met het OGL-bestuur hebben we besloten het onderzoek tot die groep te beperken.'
Uiteindelijk staken de studenten twintig werkweken in de bereikbaarheidstest voor de instellingen. Huisartsen, tandartsen, fysiotherapeuten en apotheken ontvingen de vragenlijst over onder andere parkeermogelijkheden, toegangswegen en drempels en trappen in de instelling zelf. Op de enquête kregen de studenten 72 reacties terug.

Vastlopende rolstoelen
De waarneming van Marianne Samson bleek te kloppen: veel 'eerstelijns' gezondheidsinstellingen zijn helemaal niet gebruiksvriendelijk voor mensen met een handicap. Van stoepen zonder op- en afritjes waar rolstoelen op vastlopen, deuren waar rolstoelen niet door kunnen omdat ze te smal zijn, tot drempels in de praktijkruimten zelf. Ook apotheken zijn soms slecht bereikbaar. Bijna een kwart van de instellingen blijkt slecht of niet bereikbaar.

Ruime voldoende
Maar het onderzoek bracht niet alleen negatieve feiten aan het licht. Van der Zon van de onderzoeksgroep: 'Voor doven en slechthorenden zijn meestal voldoende voorzieningen aanwezig. Er is altijd wel teksttelefoon, fax of e-mail waardoor ze in staat zijn een afspraak te maken.' Ook krijgen gangen en wachtruimten over het algemeen een ruime voldoende voor rolstoel- of rollatorgebruik.
Toch heeft de groep studenten nogal wat aanbevelingen voor praktijkhouders en gemeente in zijn conclusies beschreven. Met name het aantal invalidenparkeerplaatsen schiet vaak te kort. Slechts 22 procent van de praktijken kent een speciale invalidenparkeerplaats in de buurt. Het rapport beschrijft dat driekwart van de instellingen wel algemene parkeerplaatsen in de buurt heeft, maar dat deze doorgaans helemaal vol staan en te smal zijn, zodat het moeilijk is om een rolstoel uit de auto te halen.

Knelpunten aanpakken
Aanstaande maandag om vier uur reiken de vier toekomstige ergotherapeuten hun onderzoek uit aan wethouder Hans Buijing van welzijn en zorg in de raadzaal van het stadhuis. Blondeau: 'We bespreken de resultaten daarna met de Districtshuisartsenvereniging. Samen met het OGL bekijken we hoe we de knelpunten gaan aanpakken.'

Zelfs de deurbel bij deze tandartsenpraktijk aan de Zoeterwoudsesingel, is onbereikbaar voor mensen met een handicap. Foto: Wim van Noort.