Het weer nader verklaard
Februarikou
Februari is gemiddeld niet de koudste wintermaand, maar toch worden
juist dan vaak de laagste temperaturen gemeten. De uitdrukking 'als de
dagen lengen, gaan de nachten strengen' die de afgelopen dagen op
ging, komt meestal vooral rond het midden van de maand tot uiting. De
periode 11-20 februari is met gemiddeld 1,5°C in de Bilt kouder dan de
laatste tien dagen van januari (3,0°C) en de eerste tien dagen van
februari (3,2°C). Deze winter zijn de laagste temperaturen juist vóór
midden februari gemeten.
In Uithuizermeeden daalde de temperatuur op 16 februari 1956 tot
-26,8°C, het record voor februari en bijna de laagste temperatuur ooit
in ons land gemeten. Op 27 januari 1942 noteerde Winterswijk het
eeuwrecord: -27,4°C. Net als 1929 is 1956 een voorbeeld van een winter
die pas in februari op gang kwam. In dat laatste jaar was deze maand
met gemiddeld -6,4°C in de Bilt de koudste van de eeuw. Die ijskoude
februari werd voorafgegaan door een zachte december en een normale
januari.
De koudegolf viel in 1956 vrijwel samen met de kalendermaand. Op 31
januari werd de Siberische kou met een stormachtige oostenwind
aangevoerd, waardoor de temperatuur in De Bilt de dag daarop niet
hoger kwam dan -11,0°C. Een week later begon één van de ergste
koudegolven die ons land ooit heeft getroffen. Op een aantal plaatsen
vroor het 17 dagen achtereen meer dan 10° en op vijf dagen van die
periode werd het kouder dan -15°. Bovendien viel 20 tot 25 cm sneeuw
en op de Wadden lag zelfs een halve meter.
In de tweede helft van februari wordt de kracht van de zon merkbaar,
waardoor ijsdagen met de hele dag vorst, minder vaak voorkomen dan
vóór die tijd. Toch kan het ook dan 's nachts bij windstil weer onder
een heldere hemel nog flink afkoelen, vooral als er sneeuw ligt. Op 23
februari 1956 daalde de temperatuur in Lelystad tot -20,7°C, maar het
record voor de laatste dagen van februari is van recenter datum:
-21,5°C op 23 februari 1986 in Joure.
Op 9 februari 1996 daalde de temperatuur op de vliegbasis Twenthe tot
-21,0°C, de laagste temperatuur in Nederland van deze winter en van de
laatste tien jaar. In Vlissingen werd het die nacht niet kouder dan
-1,6°C. Sinds de winter van 1985 was zo'n groot verschil van bijna 20°
in ons land niet voorgekomen. Grote tegenstellingen in temperatuur
komen met name in strenge winters vaker voor door plaatselijke
verschillen in bewolking en de hoeveelheid sneeuw die op de grond
ligt. De grootste afkoeling treedt op bij windstil weer onder een
heldere hemel en boven een sneeuwdek.
* Februari top-tien van het KNMI
Laatste wijziging: 23 februari 2000
Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI
Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut