Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

http://www.minszw.nl

MIN SZW: Klachtencommissie aanstellingskeuringen van start

Nr. 2002/1
14 januari 2002

Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen van start

Staatssecretaris Hoogervorst van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft vandaag de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen geïnstalleerd. Deze onafhankelijke commissie gaat klachten over medische keuringen tijdens sollicitaties behandelen en geeft vervolgens een oordeel. Daarnaast worden op 1 februari nadere regels voor aanstellingskeuringen van kracht.

De klachtencommissie vloeit voort uit de Wet op de medische keuringen, die op 1 januari 1998 in werking is getreden. Deze wet moet voorkomen dat mensen op zuiver medische gronden worden uitgesloten van arbeid. Volgens de wet mogen werkgevers alleen aanstellingskeuringen verrichten als aan de functie bijzondere eisen van medische geschiktheid worden gesteld. Zo moet een verkeersvlieger goede ogen hebben. Ook moeten keuringen worden beperkt tot de concrete functie waarvoor ze worden verricht.

De Wet op de medische keuringen gaat ervan uit dat organisaties van werkgevers en werknemers zelf nadere regels vaststellen voor de medische keuring van sollicitanten en een klachtenregeling. De Stichting van de Arbeid heeft echter aangegeven geen kans te zien om binnen het kader van deze wet tot zelfregulering te komen. Daarom installeert staatssecretaris Hoogervorst de klachtencommissie zelf en stelt hij nadere regels op. Hierin staat onder meer dat een advertentietekst moet vermelden dat de sollicitant medisch wordt gekeurd en dat de werkgever advies aan de Arbodienst moet vragen over deze keuring.

Sollicitanten die klachten hebben over medische vragen of onderzoeken tijdens de sollicitatieprocedure kunnen zich wenden tot de commissie. Het oordeel van de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen is niet bindend. Wel is het zo dat wanneer de commissie de medische keuring in strijd met de wet acht, dit vervolgens gemakkelijker aan te tonen is bij een burgerlijke rechter door de sollicitant.

De leden van de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen zijn:

De heer Th. van Berkestijn, arts, voorzitter. Van Berkestijn is voormalig secretaris-generaal van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst.
De heer mr. A.C. Hendriks, lid. Hendriks is gepromoveerd op het onderwerp 'gelijke toegang tot de arbeid voor mensen met een handicap'. Hij is tevens lid van de Commissie gelijke behandeling. Mevrouw mr. M. Kelder, lid. Kelder is bedrijfsarts en lid van de Commissie voor Beroepsuitoefening en ethiek van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde. De heer C. Hulshof, bedrijfsarts, plaatsvervangend voorzitter. Mevrouw prof. mr. I. Asscher-Vonk, plaatsvervangend lid. De heer prof. dr. J.H.B.M. Willems, plaatsvervangend lid.


---
Het telefoonnummer van de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen is 030-2234888.

Toespraak door staatssecretaris J.F. Hoogervorst van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bij de instelling van de commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen op 14 januari 2002 in Den Haag.

Voordat ik straks de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen instel, wil ik u iets vertellen over de betekenis van deze commissie. Daarvoor een korte terugblik op de recente geschiedenis van de aanstellingskeuringen.

Vier jaar geleden - op 1 januari 1998 - werd de Wet op de medische keuringen van kracht. Met die wet wilden we een einde maken aan de onnodige aanstellingskeuringen. Aanstellingskeuringen vormden tot die tijd de eindfase van de sollicitatieprocedure. Alles geregeld? Dan nog even de medische keuring en het arbeidscontract kon worden getekend.

De zin van die keuringen was niet altijd duidelijk. Immers, onderzoek leert dat de voorspellende waarde van dit soort keuringen betrekkelijk is.

Met de Wet op de medische keuringen is een einde gekomen aan het automatisme van de aanstellingskeuringen. Prettig voor werkgever en sollicitant die sindsdien meer vaart kunnen maken bij de sollicitatie. Goed voor de medische wereld die toch al zwaar belast is.

Maar niet in alle gevallen is de aanstellingskeuring alleen maar een hinderlijke formaliteit. Voor bepaalde functies blijft gerichte medische keuring van belang. Want er zijn nu eenmaal werkzaamheden die met bepaalde fysieke tekortkomingen moeilijk of niet kunnen worden uitgeoefend. Keuringen voor die functies zijn in het belang van werknemer en werkgever. Die keuringen kunnen voorkomen dat de werknemer of andere mensen worden blootgesteld aan risico.s voor de gezondheid of veiligheid.

Een kraanmachinist met gebrekkige ogen vormt een gevaar voor zichzelf en voor anderen. Iemand met een zwakke rug die verhuizer wil worden of een baan ambieert bij de reinigingsdienst, loopt natuurlijk het risisco dat hij rugklachten krijgt. Een aanstellingskeuring op specifieke gezondheidskenmerken voor dit soort beroepen kan dus wel degelijk aan de orde zijn en is in ieders belang. In de advertentietekst moet in die gevallen worden aangegeven dat er sprake is van een aanstellingskeuring als onderdeel van de sollicitatieprocedure.

De vraag is natuurlijk: voor welke werkzaamheden verdienen keuringen aanbeveling en voor wat voor type werk liggen ze niet voor de hand?

Op 1 februari worden de nadere regels voor aanstellingskeuringen van kracht. Ik denk dat we daarmee een groot deel van de problemen hebben opgelost.

Hoe moet het in de praktijk gaan werken?

De werkgever is verplicht zich te laten adviseren door de arbodienst als hij een werknemer medisch wil laten keuren. De arbodienst zal bezien of een aanstellingskeuring gerechtvaardigd is op grond van de wettelijke eisen. De arbodienst zal daarbij ook aangeven wat de keuring in moet houden. De werkgever kan het advies van de arbodienst naast zich neerleggen, maar dan moet hij zich wel realiseren dat het negeren van dat advies uiteindelijk kan leiden tot een hogere schadevergoeding als een conflict over de keuring uiteindelijk door de burgerlijke rechter moet worden beslecht.

De arbodiensten vervullen dus een belangrijke rol bij het garanderen van de kwaliteit en de rechtmatigheid van de keuringen. Bedrijfsartsen van de arbodienst verrichten ook de keuringen. Om de arbodiensten daarvoor zo goed mogelijk toe te rusten laten we binnenkort een programma van vier jaar uitvoeren dat is gericht op ondersteuning van de arbodiensten bij aanstellingskeuringen.

Maar met hoeveel waarborgen we de aanstellingskeuringen ook omkleden, er zullen altijd twijfelgevallen blijven. Daarom hebben we besloten de onafhankelijke klachtencommissie aanstellingskeuringen in het leven te roepen. Het onmisbare sluitstuk van de Wet op de medische keuringen.

De commissie is samengesteld uit deskundigen op juridisch en bedrijfsgeneeskundig gebied. Alle betrokkenen bij aanstellingskeuringen kunnen een beroep doen op de commissie: niet alleen werknemers, maar ook werkgevers en keurende artsen. Om de drempel zo laag mogelijk te houden zijn aan een procedure geen kosten verbonden.

De commissie zal zich zo grondig mogelijk informeren op grond van de stukken en zal de betrokkenen horen. Als dat nodig is kan de commissie zich laten bijstaan door deskundigen. Het spreekt vanzelf dat de leden van de commissie geheimhoudingsplicht hebben.

Dan ga ik nu over tot de officiële instelling van de Commissie klachtenbehandeling aanstellingskeuringen.
De drie vaste leden van de commissie zijn: voorzitter Van Berkestijn, oud-secretaris-generaal van de KNMG, voorzitter van de Stuurgroep Artsen en Arbeidsongeschiktheid en voorzitter van de begeleidingscommissie die het Protocol Aanstellingskeuringen heeft opgesteld.
Mevrouw Kelder, bedrijfsarts, docente aan de Netherlands School of Occupational Health en lid van de Commissie voor Beroepsuitoefening en ethiek van de Nederlandse vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde.

De heer Hendriks, bekend als publicist over het thema gezondheid, recht en gelijke behandeling en lid van de Commissie gelijke behandeling.

Plaatsvervangend voorzitter is de heer Hulshof, bedrijfsarts en sinds 1983 werkzaam bij het Coronel Instituut van het AMC. Sinds 1998 werkt de heer Hulshof tevens bij de Stichting Kwaliteitsbevordering Bedrijfsgezondheidszorg. Hij was verantwoordelijk voor de opstelling van de Algemene richtlijn Aanstellingskeuringen.

De plaatsvervangende leden zijn mevrouw Asscher-Vonk, sinds 1994 hoogleraar sociaal recht aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Zij heeft daarnaast betrekkingen bekleed als plaatsvervangend rechter bij de Centrale Raad van Beroep en bij geschillencommissies.

Tot slot de heer Willems, bedrijfsarts en nu werkzaam als wetenschappelijk directeur bij TNO Preventie en Gezondheid en bijzonder hoogleraar in de sociale verzekeringsgeneenskunde aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van het College voor Sociale Geneeskunde binnen de KNMG.

Allemaal mensen die hun sporen hebben verdiend op medisch of juridisch gebied. En meer in het bijzonder op de terreinen arbeid en gezondheid en de juridische aspecten daarvan.

Ik ben er daarom van overtuigd dat de oordelen die deze commissie gaat vellen hoogwaardige oordelen zijn die een bijdrage leveren aan het nauwkeuriger bepalen van de grenzen tussen verantwoorde aanstellingskeuringen en overbodige medische keuringen. Ik wens u daarbij veel succes.

14 jan 02 14:43