European Commission

IP/02/16

Brussels, 7 January 2002

De eerste zaterdag was een succes voor de euro

Aan het einde van de eerste week van het nieuwe jaar is de omschakeling op de euro een succes. Het aantal en de omvang van de geldopnemingen zijn weer normaal geworden. Dit geldt ook voor de rijen in de winkels en in steeds meer banken. Kleine problemen in verband met de beschikbaarheid van kleine coupures of bepaalde denominaties van munten zullen naar verwachting begin deze week volledig zijn geregeld. De verdeling van taken over de verschillende economische actoren komt ook weer in evenwicht na een zeer "speciale" week waarin de detailhandelaars een bijzonder actieve rol bij het wisselen van geld vervulden.

Volgens Pedro Solbes, EU-Commissaris voor Economische en Monetaire Zaken, "was dit voor Europa een historisch moment: het heeft getoond deze operatie aan te kunnen. Wij hebben de euro tot stand gebracht. Nu begint er een nieuw tijdperk. Wij moeten de voordelen van de euro ten volle benutten. De eerste taak: het versterken van de coördinatie van ons economisch beleid om de structurele hervormingen te bespoedigen en onze economieën verder te moderniseren. Het is essentieel het groeipotentieel van de eurozone te verhogen om nog sterker dan tevoren uit de huidige vertraging te komen. De enthousiaste reactie van de Europese bevolking op de omschakeling op de euro toont aan dat de Europeanen klaar zijn voor de verandering".

Zaterdag 5 januari was een belangrijke test voor de nieuwe munt, omdat de handelsactiviteit in bijna alle deelnemende landen groter was dan op alle dagen van de week tezamen. Aan het einde van deze belangrijke dag blijkt dat de rijen in de winkels over het geheel genomen niet langer dan normaal waren, ook niet in de supermarkten. Dit succes is te danken aan de intensieve voorbereidingen van de winkeliers, aan het feit dat er in de meeste lidstaten steeds meer elektronisch wordt betaald en aan de zeer snelle verspreiding van de euro, waardoor de betalingen aan de kassa's sterk werden vereenvoudigd.

Het feit dat zoveel mensen geld hebben opgenomen of ingewisseld bij de geldautomaten en de loketten van de banken, begint effect te sorteren. Bijna alle Europeanen hebben thans euromunten en -bankbiljetten in handen. De meeste consumenten hebben hun contanten in de oude nationale munt opgemaakt en beginnen systematisch hun euro's te gebruiken. Gemiddeld werd aldus bijna twee derde van de betalingen in contanten in euro's verricht. Het aandeel van de betalingen in euro's is overal hoger dan 50% en ligt boven het gemiddelde in zes landen (Nederland, Ierland, Portugal, België, Finland en Griekenland). De verdeling van de in omloop zijnde eurobankbiljetten en -munten over de verschillende economische actoren wordt beter.

Doordat de consumenten steeds meer gebruik maken van de euro, hebben de winkels minder moeilijkheden om het wisselgeld in euro's terug te geven: voor een belangrijk deel kan dit thans gebeuren door bankbiljetten en munten waarmee vorige klanten betaald hebben, als wisselgeld te geven.

Doordat er zoveel vraag naar euro's was, moesten de beschikbare transportmiddelen dikwijls intensief worden ingezet, maar de situatie wordt geleidelijk weer normaal.

Om de transacties in de komende dagen te vergemakkelijken, raadt de Commissie de consumenten aan hun aankopen te betalen met eurocoupures waarvan de waarde zo dicht mogelijk bij het verschuldigde bedrag ligt. Zij dringt er bij de banken op aan hun verbintenissen over de inwisselingsvoorwaarden na te komen en herinnert er tevens nogmaal aan dat het niet nodig is snel naar de bank te gaan om spaargeld in contanten in te wisselen, want dat kan nog kosteloos gedurende verscheidene maanden (zie bijlage).

Door de consumentenorganisaties en de pers zijn talrijke incidentele prijsstijgingen gesignaleerd. Volgens de verslagen van de nationale ministeries zijn de overeenkomsten inzake prijsstabiliteit (IP/01/498) niettemin in alle lidstaten goed nageleefd. De Commissie dringt er echter bij de consumenten op aan waakzaam te blijven en op de omgerekende prijzen te blijven letten totdat zij volledig aan het nieuwe geld zijn gewend. Zij moeten reageren door gevallen van verkeerde omrekening bij hun nationale autoriteiten te melden (MEMO/01/444) of door in gevallen van ongerechtvaardigde prijsverhogingen elders te gaan kopen. Over het geheel genomen zijn talrijke positieve voorbeelden van systematische prijsafrondingen naar beneden gemeld voor de grote supermarkten in Duitsland, België, Italië en Griekenland ...

Een twaalftal pogingen om kopieën van eurobiljetten van zeer slechte kwaliteit (fotokopieën, uitgeknipte reproducties ...) in omloop te brengen, zijn ontdekt. Ernstige gevallen van valsemunterij zijn niet vastgesteld.

Uit opiniepeilingen in enkele landen blijkt dat de overgrote meerderheid van de burgers tevreden is over het verloop van de omschakeling op de euro.

Na deze eerste week is de balans dus zeer positief. Van Helsinki tot Lissabon en van Athene tot Dublin hebben de Europeanen hun nieuwe munt enthousiast ontvangen en zijn de operaties in de praktijk zonder slag of stoot verlopen. De overgang op de euro is de grootste geldomschakelingsoperatie die ooit is georganiseerd.

Bijlagen : statistieken per lidstaat, verbintenissen van de banken en nationale omschakelingsplannen.

Belangrijkste bepalingen voor het einde van de periode van dubbele omloop en de inwisseling van nationaal geld.

Einde van de periode van dubbele omloop
Inwisseling bij de banken na einde als wettig betaalmiddel Terugbetaling na einde als wettig betaalmiddel(1) Kosteloze inwisseling voor cliënten Kosteloos voor niet-cliënten België 28 februari 2002 middernacht 31/12/2002 Bankbiljetten: onbeperkt Munten: eind 2004 BEF deposito's: kosteloos zonder beperking tot 31 december 2002 Inwisseling BEF: kosteloos voor bankbiljetten zonder beperking tot 28.2.2002, tevoren aan te vragen voor hoge bedragen De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.
Duitsland 31 december 2001 middernacht(2) Tenminste tot 28/2/2002. Daarna zal flexibiliteit worden betracht. Onbeperkt Wordt door elke bank afzonderlijk beslist. Sommige banken hebben reeds verklaard geen kosten te zullen aanrekenen voor de inwisseling van nationaal geld. Vele banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum (500 DEM).
Griekenland 28 februari 2002 Ja; periode nog nader vast te stellen. Bankbiljetten: tot 1/03//2012 Munten: tot 1/03/2004 Onbeperkt Vele banken zullen het nationale geld onbeperkt kosteloos inwisselen. Een waarschuwing is vereist voor grote bedragen.
Spanje 28 februari 2002 30/6/2002 Bankbiljetten en munten: onbeperkt Onbeperkt tot 30 juni 2002 De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.
Frankrijk 17 februari 2002 middernacht 30/6/2002 Bankbiljetten: tot 17/02/2012 Munten: tot 17/02/2005 Onbeperkt De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum. Ierland 9 februari 2002 middernacht Gedurende een nog niet vastgestelde periode. Onbeperkt Huishoudbedragen tot een totaal van (tenminste) IEP 500 per persoon Vele banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.
Italië 28 februari 2002 De banken zullen in februari 2002 het besluit nemen. Bankbiljetten en munten: tot 01/03/2012 Aanbeveling van de Italiaanse vereniging van banken: inwisseling van bedragen tot tweemaal de daglimiet voor opnames bij geldautomaten (ongeveer 500 EUR)

Onbeperkte inwisseling na aanvraag één werkdag tevoren Vele banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.
Luxemburg 28 februari 2002 30/6/2002 Bankbiljetten: onbeperkt Munten: eind 2004 Banken en postkantoren zullen tot 1 000 EUR inwisselen. Eurocentra zullen bedragen van meer dan 1 000 EUR inwisselen.

Inwisseling kosteloos voor niet-cliënten tot een door elke bank afzonderlijk vast te stellen maximum.
Nederland 28 januari 2002 middernacht 31/12/2002 (vanaf 1/4/2002 mogen de banken kosten in rekening brengen) Bankbiljetten: tot 1/01/2032 Munten: tot 1/01/2007 Particuliere cliënten van banken kunnen tot 1 april 2002 kosteloos nationaal geld deponeren en euro's opnemen. Vele banken zullen kosten aanrekenen voor de inwisseling van nationaal geld.
Oostenrijk 28 februari 2002 Na 28/2/2002 door elke bank afzonderlijk vast te stellen Onbeperkt Een maximum van 50 000 ATS wordt aanbevolen. De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.
Portugal 28 februari 2002 30/6/2002 Bankbiljetten: tot 30/12/2022 Munten: tot 30/12/2002 De banken bevelen aan geld in te wisselen via de bankrekening. Inwisseling kosteloos voor cliënten. In andere gevallen afhankelijk van de regels van elke bank.

De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum of zonder beperking..
Finland 28 februari 2002 Door elke bank afzonderlijk vast te stellen. Bankbiljetten en munten: tot 29/01/2012 Geen beperking voor het bedrag of de frequentie wanneer de inwisseling via de bankrekening plaatsvindt. De meeste banken zullen kosteloos nationaal geld inwisselen tot een bepaald maximum.

STATISTISCHE GEGEVENS OVER DE INVOERING VAN DE EURO

(Stand op 4 januari 2002; *vet- en schuingedrukte cijfers: 5 januari)

(Opmerking: het gaat alleen om transacties in )

België

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 0,5

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 2,35

Coupures: vooral 20 en

50

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 30

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 211

Duitsland

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): -

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): -

Coupures: 5, 10, 20 en

50 .

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): -

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): -

Griekenland

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 0,240 (3 januari)

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): -

Coupures: vooral 10,

20 en 50

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 35 (3 januari)

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): -

Spanje

Aangepaste geldautomaten (in%): 98

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 2,2 (4,3)

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 250

Coupures: 25-30%

levert 5 of

10

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 64

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): -

Frankrijk

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 2,46

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 7,91

Coupures: 10 (38%),

20 (55%),

50 (7%)

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 178

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 613

Ierland

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): -

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): -

Coupures: 90-95%

levert 10

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 1,25

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 130

Italië

Aangepaste geldautomaten (in%): 96

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 1,8

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 8

Coupures: 10, 20 en

50

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 253

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 1 006

Luxemburg

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 0,093

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 0,333

Coupures: vooral 20, 50

en 100

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 9

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 39

Nederland

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 2

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): ruim 9,0

Coupures: 10

(alle autom.),

5 (40%)

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 220

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 1 000

Oostenrijk

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 0,59

(3 januari)

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): -

Coupures: 10 en 100

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 145

(3 januari)

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): -

Portugal

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): -

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 2,5

Coupures: 5, 10, 20 en

50

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): -

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): ruim 30

Finland

Aangepaste geldautomaten (in%): 100

Aantal opnemingen aan geldautomaten vandaag (in milj.): 900

Totaal aantal opnemingen vanaf 1 januari (in milj.): 3,4

Coupures: vooral 20 en

50

Aan geldautomaten opgenomen bedrag vandaag (in milj. ): 65

Totaal opgenomen bedrag vanaf 1 januari (in milj. ): 250

(1)
Bij de nationale centrale banken

(2)
Overeenkomstig de "gezamenlijke verklaring" is het gebruik van DM-bankbiljetten en -munten tenminste tot 28/2/2002 toegestaan.