Eidereenden stierven door voedseltekort
3 januari 2002 Gemechaniseerde schelpdiervisserij is de oorzaak van de grootschalige sterfte onder eidereenden in de winter van 1999/2000. De eenden zijn van de honger omgekomen, concluderen wetenschappers waaronder biologen van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ).
In de winter van 1999/2000 en in het voorjaar van 2000 stierven in de Nederlandse Waddenzee naar schatting ten minste 21.000 eidereenden. In een nu voor publicatie geaccepteerd artikel maken de auteurs aannemelijk hoe veranderingen in de visserij leidden tot deze sterfte.
De biologen concluderen dat de eidereenden door verhongering om het leven kwamen. Het onderzoek sluit uit dat darmparasieten de ziekte hebben veroorzaakt. Darmparasieten komen namelijk ook voor bij 'gezonde' eidereenden. Ook doodsoorzaken door olie, verscheidene toxische stoffen, virusinfecties of bacteriële infecties konden worden verworpen.
De onderzoekers sluiten niet uit dat in de nabije toekomst vergelijkbare incidenten zullen optreden, omdat de beschikbaarheid van schelpdieren, het voedsel voor eidereenden, onder druk staat.
De verhuizing van eidereenden van de Waddenzee naar de kustzone van de Noordzee wees erop dat de condities in de Waddenzee rond 1999 ontoereikend waren. Dergelijke massale verhuizingen waren voor het eerst gezien na 1990 en 1991. In die jaren daalde het aantal schelpdieren in de Waddenzee door tegenvallende broedval en een zware visserijdruk.
Cruciaal in de discussie over het voedselgebrek van eidereenden is een verwarring van begrippen. In de visserijwereld gebruikt men het begrip 'schelpdierbestand'. Dat is het totaal aantal schelpdieren. De biologen van het artikel bezigen de term 'voedselbeschikbaarheid'. Dat is een maat die daarnaast onder andere rekening houdt met de toegankelijkheid van de schelp, de grootte van de schelpdieren en de verhouding tussen schelpmassa en vleesmassa. De biologen stellen dat de grootte van het schelpdierbestand weinig zegt over de beschikbaarheid van voedsel voor eidereenden.
In Nederland broeden 9.000 paar eidereenden. Uit het gebied rond de Oostzee komen 150.000 exemplaren naar Nederland om te overwinteren.
Nadere informatie bij
* Kees Camphuysen (NIOZ)
* tel. 0222 369488 of 0222 318744
* fax 0222 319674
* e-mail