Persbericht 01-47
Den Haag, 20 december 2001
NMa publiceert richtsnoeren boetebeleid
Vandaag publiceert de Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa) de
hoofdlijnen van haar beleid voor de vaststelling van boetes die
ondernemingen kunnen verwachten bij een overtreding van het
kartelverbod of het verbod op misbruik van een machtspositie. De NMa
beoogt hiermee meer duidelijkheid te scheppen over de hoogte van
mogelijke boetes en daarmee een bijdrage te leveren aan de preventie
van met name zeer ernstige inbreuken die directe gevolgen hebben voor
afnemers, zoals consumenten.
Hoogte van boete
Uitgangspunt bij het bepalen van de hoogte van de boetes is de
betrokken omzet. Dit is kort gezegd de totale omzet die door de
onderneming voor de duur van de overtreding wordt behaald met de
verkoop van alle goederen of diensten waarop de overtreding betrekking
heeft. Indien de onderneming de wet gedurende een aantal jaren heeft
overtreden, komt de betrokken omzet neer op de verkopen die in al deze
jaren zijn gegenereerd.
De boete wordt in eerste instantie gebaseerd op een percentage van
deze betrokken omzet. Voor zeer ernstige inbreuken geldt bijvoorbeeld
een percentage van ten minste 15 tot maximaal 30 procent. Vervolgens
kan rekening worden gehouden met de totale jaaromzet van de
onderneming op de Nederlandse markt en met boeteverhogende of
boeteverlagende omstandigheden. Voor zeer ernstige inbreuken kan de
boete dan oplopen tot een bedrag ruim boven de 30% van de betrokken
omzet. Voor de hoogte van de boete bestaat geen maximum anders dan de
in de Mededingingswet genoemde tien procent van de totale
nettojaaromzet. De boete zal derhalve een veelvoud kunnen belopen van
het (potentiële) voordeel dat een onderneming heeft bij een
overtreding van de Mededingingswet.
Bij het opleggen van een boete bekijkt de NMa eveneens de individuele
situatie van de overtreder. De ernst en de duur van de overtreding
zijn bepalend voor de hoogte van de op te leggen boete. Deze kan hoger
of lager uitvallen al naar gelang het gedrag van het bedrijf dat de
Mededingingswet schendt. Bedrijven die het onderzoek van de NMa
belemmeren of bij herhaling de Mededingingswet overtreden, kunnen een
aanzienlijke verhoging van de boete tegemoet zien. Bedrijven die uit
eigen beweging slachtoffers een schadevergoeding aanbieden, kunnen op
een verlaging van de boete rekenen.
Soorten overtredingen
De NMa onderscheidt minder zware, zware en zeer zware overtredingen.
Zeer zware overtredingen van de Mededingingswet zijn bijvoorbeeld
horizontale prijsafspraken, aanbestedingsafspraken en vormen van
misbruik van economische machtspositie die erop zijn gericht een
onderneming van een markt te dringen of te weren. Onder zware
overtredingen vallen onder meer verticale prijsafspraken die
rechtstreeks van invloed zijn op de prijs of afzetmogelijkheden. Als
minder zware overtredingen beschouwt de NMa bijvoorbeeld
mededingingsbeperkende brancheregelingen die niet rechtstreeks te
maken hebben met prijs en afzetmogelijkheden.
Internationale vergelijking
In deze richtsnoeren wordt niet zoals bij de richtsnoeren van de
Europese Commissie gewerkt met vaste boetebedragen per
inbreukcategorie, om te voorkomen dat met name kleinere ondernemingen
relatief harder zouden worden getroffen dan grotere ondernemingen. De
richtsnoeren sluiten aan bij de systematiek van de Mededingingswet en
zijn opgesteld met inachtneming van ervaringen die in andere landen
bestaan met betrekking tot het beboeten van kartels en andere
mededingingsbeperkende gedragingen.
Volgende stappen
Na toepassing van de richtsnoeren in een voldoende aantal zaken, zal
een evaluatie plaatsvinden. Zonodig worden de richtsnoeren dan
aangepast. Op korte termijn zal voorts een consultatiedocument worden
gepubliceerd, met regels waarin wordt uitgelegd hoe ondernemingen in
aanmerking kunnen komen voor vermindering of zelfs vrijstelling van
boetes, indien zij (als eerste) de NMa informatie over kartels geven
en aan een aantal andere voorwaarden voldoen (regels inzake leniency).
Richtsnoeren