1red10330
14-12-2001, NOS, Met het oog op morgen, Radio 1, 23.07 uur
VICE-MINISTER-PRESIDENT BORST, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE
MINISTERRAAD, OVER HET WAO-ADVIES VAN DE SER
GREYN:
Staatssecretaris Hoogervorst heeft deze week in de Tweede Kamer laten merken dat hij
steeds ongeduldiger wordt over de SER. De SER is bezig met een advies over hoe het
verder moet met de WAO en hij zou in het kabinet gaan vertellen dat het kabinet daar
misschien zelf wat mee moet gaan doen.
BORST:
Dat klopt. Dat heeft hij ook gedaan. Wij gaan er van uit, toch nog maar, dat de SER in
januari met een advies komt. We hadden het eigenlijk in oktober al verwacht, maar ja,
men kon het niet eens worden. Nu schijnt men toch weer wel op weg te zijn naar
eensgezindheid. Prachtig, maar januari vinden wij toch wel een beetje de laatste maand
waarin dat advies nog komen kan.
GREYN:
Nu hebben we toevallig deze week een gesprekje uitgezonden met meneer Wijffels, de
voorzitter van de SER, en die zei eigenlijk: misschien moeten we ons er een beetje op
gaan richten dat we een advies maken voor een volgend kabinet, bijvoorbeeld voor de
kabinetsformateur. Dat betekent dat er in elk geval niks meer komt, als dat zou kloppen,
voor de verkiezingen. Gaat het kabinet dan wel zelf met een standpunt komen?
BORST:
Dat denk ik wel. Kijk, als de SER in januari ook nog niet met een advies komt, dan
geldt ons voornemen om vóór wij zelf als kabinet afscheid nemen, nog met een
standpunt te komen, of op zijn minst met een richtinggevende notitie, zodat bij een
kabinetsformatie al het nodige voorwerk gedaan is en ook al een Kamerdebat heeft
kunnen plaatsvinden. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat voor ons de klok is die maar
doortikt naar één miljoen WAO'ers en dat de SER de tijd heeft.
GREYN:
Het probleem is dat de politiek hopeloos verdeeld is en als dat zo is dan krijgen we ook
het Nederlandse mechanisme: eerst wordt er een commissie benoemd, Donner, en dan
komt de SER aan de beurt en die komt er dan niet uit en hebben we een hoop tijd
verspeeld, en wat dan?
BORST:
Er is natuurlijk dat lees je tegenwoordig veel in de kranten en dat hoor je ook in de
Kamer ook een behoefte aan leiderschap. Men roept het kabinet vaak op, over welk
onderwerp het ook gaat: u moet nu optreden, u moet nu leiderschap tonen.
GREYN:
Het primaat van de politiek, noemen we dat deftig.
BORST:
Ja. Er is zo'n groot maatschappelijk probleem, want er gaan nog steeds onnodig mensen
`naar de geraniums', als u begrijpt wat ik bedoel, mensen die als er snel iets zou
gebeuren, als er snel integratie zou starten, gewoon aan het werk zouden kunnen blijven.
Misschien niet precies datzelfde werk, maar gewoon wel aan het werk. Dan heb je
natuurlijk toch een leven met heel veel meer voldoening, denk ik, dan wanneer je
noodgedwongen thuiszit omdat je afgekeurd bent. Dus uit betrokkenheid met die
mensen vinden we dat we dit niet zo kunnen laten doorgaan en er dan gewoon een
knoop moet worden doorgehakt. Van de SER is het natuurlijk fantastisch als je daar een
eenstemmig advies van krijgt waar je het ook nog mee eens kunt zijn, want dat is
natuurlijk een kolossaal draagvlak, maar als dat niet lukt dan moet dat draagvlak maar
tot stand komen omdat het kabinet duidelijk leiding geeft.
GREYN:
Betekent dat eigenlijk dat politici hebben ingecalculeerd dat er een enorme vertraging
kan optreden, want ja, de SER komt met niks en het kabinet had dus ook al in september
kunnen gaan nadenken over een oplossing.
BORST:
De heer Hoogervorst in de eerste plaats, maar ook andere leden van het kabinet, denken
natuurlijk wel heel veel na over het probleem. De heer Hoogervorst heeft ook een aantal
stappen gezet, bijvoorbeeld over het strenger maken van de keuringen, maar op een
gegeven moment als je echt wilt zeggen: we willen iets aan het systeem veranderen, dan
vonden wij dus Commissie Donner eerst. Die heeft ook een helder advies uitgebracht en
vervolgens de SER, want zo gaat dat inderdaad in ons polderland. Dat is wel belangrijk
want in dit geval gaat het natuurlijk om problemen van werkgevers en werknemers. Het
ligt voor de hand dat je hier de SER om advies vraagt. Maar ja, als de SER niet kan
leveren, dan zullen we ze beleefd bedanken en dan moeten we zelf verder.
GREYN:
Nu heeft toevallig vandaag de president van de Nederlandse bank zich nogal kritisch
geuit over dat poldermodel. Hij zegt: juist de SER zorgt er voor dat het primaat van de
politiek wordt bedreigd. Dat is natuurlijk ook een beetje zo. In elk geval zorgen ze voor
flinke vertraging.
BORST:
Wij vragen natuurlijk zelf adviezen aan de SER dus zijn wij er ook zelf bij wanneer wij
de SER een grote invloed geven. Je kunt altijd kiezen tussen twee lijnen van
kabinetsbeleid. Je kunt zeggen: we passeren de SER en we gaan er eens stevig in met
`zo willen wij het hebben'. Dan heb je natuurlijk in de eerste plaats de Kamer, het
parlement, maar stel dat regering en parlement het eens worden en je krijgt dan massaal
verzet van de sociale partners in Nederland. Dan schiet het ook niet op en voordat je dat
weer allemaal overwonnen hebt. Er wordt wel eens gezegd: in Nederland hebben heel
veel partijen de macht om iets tegen te houden. Waar we vaak minder goed in zijn is
zeggen: linksom of rechtsom, we moeten het eens worden want dit is een groot
maatschappelijk probleem, we moeten ons verplicht voelen om het eens te worden. Dat
is vaak onze zwakke kant, vindt ik, maar we zijn allemaal wel heel goed in onze macht
gebruiken dan heb ik het over diverse partijen, verzekeraars, sociale partners om iets
tegen te houden. Daar moet je als politiek toch een keer doorheen.
GREYN:
Het ritueel is nu bijna achter de rug zou je kunnen zeggen. Straks constateert het
kabinet: dat kan en dan komt er een helder standpunt.
BORST:
Ja en nogmaals: ik ga er zondermeer van uit dat de heer Wijffels deze signalen goed
begrepen heeft en ook uit het contact met de heer Hoogervorst geconcludeerd heeft dat
hij nu echt nu echt nog eens alles op alles moet zetten. Hij is een buitengewoon knap
voorzitter. Ik ga er nu gewoon maar van uit dat de SER in die kerstperiode helemaal tot
eensgezindheid komt en dat ze in januari een mooi advies afleveren.
GREYN:
Dan nog even naar het aandachtspunt van vandaag: de Eurokit. Heeft u vanochtend al in
alle vroegte de Eurokit opgehaald?
BORST:
Nee. Ik dacht laat ik maar eens even wachten tot de lange rijen wat korter zijn
geworden. Kijk, ik mag hem toch pas 1 januari uitgeven, dus het heeft weinig zin om er
nu al mee te rammelen.
GREYN:
Gaat u hem bewaren, dat mooie Zalm-kitje, of gaat u het echt uitgeven?
BORST:
Ik weet niet precies hou hij er uit ziet. Als hij natuurlijk heel mooi is en heel erg aan
minister Zalm doet denken, dan bewaar ik hem misschien wel.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, LV)