PERSBERICHT PvdA
Den Haag, 10 december 2001
PvdA PLEIT VOOR MEER BEVOEGDHEDEN NMA
Vandaag vindt in de Tweede Kamer een wetgevingsoverleg plaats over de
Wijziging van de mededingingswet in verband met het omvormen van de
Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) tot zelfstandig bestuursorgaan.
Tijdens dit overleg zal PvdA-woordvoerder Eppo Bolhuis wijzen op de
onduidelijkheid die nog steeds bestaat tussen het afwegen van economische
belangen (de mededinging) en niet-economische belangen als de
gezondheidszorg, milieu en cultuur.
De PvdA is van mening dat bij het toetsen van overeenkomsten, die betrekking
hebben op publieke belangen, het niet zo kan zijn dat de mededinging het
voor goedkeuring bepalend principe is. De NMa mag niet in de rol van
politieke scheidsrechter belanden. De PvdA wil dat de minister met
beleidsregels komt waardoor duidelijkheid wordt verschaft over de wijze
waarop door de NMa rekening moet worden gehouden met niet-economische
belangen. Europese regels schrijven voor dat de mededinging hierbij echter
niet beperkt mag worden.
Een tweede voorstel van de PvdA is dat vrijstelling van het kartelverbod
plaatsvindt voor overeenkomsten, bepalingen en gedragingen die voortvloeien
uit andere regelgeving. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan cao's,
de uitkomsten van overleg in de gezondheidszorg enz. Deze vrijstelling van
het kartelverbod loopt in de huidige wet af op 1 januari 2003.
Het derde voorstel houdt in dat daar waar er gedragingen of overeenkomsten
zijn die met het oog op een publiek belang worden getroffen de betrokkenen
de mogelijkheid krijgen, ook al zijn deze overeenkomsten
mededingingsbeperkend, deze overeenkomsten aan de minister voor te leggen.
De minister kan alsnog goedkeuring verlenen indien naar haar oordeel
gewichtige redenen van algemeen belang zwaarder wegen dan te verwachten
belemmeringen van de mededinging. Op dit moment zijn dit soort
overeenkomsten verboden en kan er ook geen ontheffing worden verleend (op
grond van artikel 17) omdat zij mededingingsbeperkend zijn. SER-topman
Wijffels heeft onder andere in het rapport over de toekomst van de
intensieve veehouderij in Nederland gepleit voor een regeling, als nu door
de PvdA voorgesteld, omdat bijvoorbeeld overeenkomsten die verbetering van
het welzijn of de voedselveiligheid beogen, thans niet kunnen worden
getroffen. Een bepaling die het de minister toestaat met het oog op het
algemeen belang alsnog een door de NMa geweigerde ontheffing goed te keuren
bestaat wel reeds voor de beoordeling van fusies.
De PvdA bepleit voorts een verbetering van de mogelijkheden voor de NMa om
onderzoek te doen en maatregelen te treffen in situaties waar misbruik van
economische machtspositie aan de orde is. Daartoe worden voorstellen gedaan
voor het beter en uitgebreider omschrijven van het begrip economische
machtspositie en het geven van de mogelijkheid aan de NMa om bedrijven te
verplichten zich op te splitsen. Een dergelijke bepaling bestaat reeds in de
VS (in de Microsoft-zaak is dit voorgesteld). De Europese Commissie heeft in
haar Groenboek met betrekking tot de modernisering van de Europese
mededinging eveneens een dergelijk voorstel gedaan.
Met betrekking tot de organisatie en het functioneren van de NMA bepleit de
PvdA snellere procedures. Nu duren de procedures niet zelden drie jaar. De
PvdA stelt voor dat ontheffingen, indien deze acht maanden na aanvraag nog
steeds niet zijn verleend, automatisch worden verleend. Voorts bepleit de
PvdA de huidige bezwaarschriftprocedure bij de Nma (die een herhaling van
zetten is van de oorspronkelijke procedure) te verkorten door
belanghebbenden direct na het besluit van de NMa de mogelijkheid te geven
naar de rechter te stappen.
Tenslotte bepleit de PvdA nu snel te komen met een regeling voor bedrijven
en werknemers die meewerken aan het opsporen van kartels en verboden
overeenkomsten. In het buitenland is gebleken dat een goede regeling in deze
kan leiden tot veel meer aangiftes, zowel van bedrijven (die dan lagere
sancties krijgen opgelegd) als van werknemers. De NMa stelt - onder meer in
verband met de bouwfraude - dat zij thans nauwelijks tips krijgt voor
verboden gedragingen.