8 december 2001
Vijfendertig jaar Appèl en D66
Gerard Schouw
Toespraak van de voorzitter op een bijeenkomst van
oud-vertegenwoordigers van de partij in het kader van het 35 jarig
bestaan van D66.
Democraten,
Politieke partijen ontstaan soms uit fusies en soms uit een gevoel van
onvrede. Hoewel het soms om gekweekte onvrede gaat...
D66 begon in negentienzesenzestig uit een echt gevoelde onvrede. Onder
leiding van de toen vijfendertigjarige journalist Hans van Mierlo
deden de eerste D66'ers een appèl op Nederland. Een appèl om te werken
aan meer inspraak en minder regentesk bestuur. En deze oproep werd
gehoord. Binnen een jaar na haar oprichting was D66 een partij om
rekening mee te houden.
Maar ook nu heeft dat appèl van toen niets aan zeggingskracht
verloren. Nog steeds is de band tussen burger en overheid te veel
eenrichtingsverkeer. Nog steeds is de invloed op het beleid te
indirect. En nog steeds is Nederland een derdewereldland als het
aankomt op gekozen overheidsfunctionarissen als de premier en de
commissaris van de koningin.
Democraten,
In de afgelopen vijfendertig jaar zijn er duizenden D66'ers geweest
die onze visie voor het voetlicht brachten. Samen vormen zij de basis
waarop de huidige partij D66 is gefundeerd. Waarbij u, de
vertegenwoordigers op landelijk en Europees niveau, vaak in het oog
sprongen.
Helaas moet ik constateren dat vandaag niet alle
oud-vertegenwoordigers aanwezig zijn. Onder hen mensen als Jan Glastra
van Loon, en juist nu de zondag onverwacht overleden Max Rood.
Hij was het die in 1982 voor D66 op een moeilijk moment in de
politieke arena stapte. Een groot deel van u heeft deze periode in
onze partijgeschiedenis van nabij meegemaakt. Het kabinet Van Agt viel
uit elkaar. De PvdA liep weg en wij bleven. Plotsklaps dienden wij
twee extra ministersposten te bemannen. En daar was Max Rood die een
daarvan voor zijn rekening nam.
Max zette voor zijn partij een glanzende carrière in het Sociaal Recht
opzij om 149 dagen het ministerschap op Binnenlandse Zaken te
vervullen. En hoe! Bijkans legendarisch is hoe hij een
grondswetswijziging door het parlement haalde. Slechts met enkele
notities op een velletje papier verdedigde hij het voorstel met verve.
En achteraf lezen de verhandelingen als een waar college staatsrecht.
Max Rood blijft binnen D66 voortleven als een aimabele persoonlijkheid
die begreep dat een gesprek niet alleen praten betekent, maar in
hoofdzaak draait om het luisteren. Dat het in het leven gaat om het
serieus nemen van de gedachten en emoties van anderen. D66 verliest in
hem een groot man.
Ik wil u vragen om een moment stilte.
Dames en heren,
Vijfendertig jaar Appèl en D66 verdient een moment van bezinning, maar
ook van verwondering en verbazing over wat een partij in zo'n relatief
kort tijdsbestek tot stand weet te brengen. Graag wil ik u allemaal
persoonlijk de hand te schudden om u te feliciteren met het succes van
het experiment D66, maar fractievoorlichting bleek onverbiddelijk...
Ondertussen gaat ons experiment door. In de komende maanden, op weg naar 15 mei 2002 laten we de kiezer kennis maken met ons succes. Dat charmeoffensief waarover ik op ons laatste congres sprak start vandaag. En ik beloof u dat D66 doorgaat op de weg van succes, op weg naar een even succesvol volgende vijfendertig jaar.
Ik dank u wel.