Belastingdienst/Centrum voor proces- en
productontwikkeling, domein belastingen op
arbeid en vermogen
Besluit van 29 november 2001, nr. CPP2001/1680M
De directeur-generaal Belastingdienst heeft
namens de staatssecretaris van Financiën het
volgende besloten.
De vragen en antwoorden in dit besluit zijn
opnieuw uitgebracht voor de toepassing van de
Wet IB 2001. Hiermee is geen inhoudelijke
wijziging beoogd ten opzichte van de besluiten
die golden voor de Wet IB 1964: Vragen en
antwoorden Brede Herwaardering, speciale uitgave
Infobulletin van mei 1994, onderdelen Algemeen 1
tot en met 5 en het besluit van 30 maart 1998,
nr. DB98/1230M, onderdeel Algemeen 10. Het
antwoord op de vraag in laatstbedoeld onderdeel
is iets verruimd. De onderdelen Algemeen 6 t/m 9
van het besluit nr. DB98/1230M zijn opgenomen in
het besluit van 21 december 2000, nr.
CPP2000/2753M.
Inleiding
In het besluit Vragen en antwoorden Brede
Herwaardering zijn in de rubriek Algemeen
beleidsstandpunten opgenomen die ook onder het
regime van de Wet IB 2001 van belang blijven.
Deze standpunten zijn ten dele opgenomen in dit
besluit. Er is voor gekozen om de vragen- en
antwoorden op het gebied van verzekeringen niet
langer op te nemen in één groot besluit, maar om
per onderwerp een apart besluit uit te brengen.
1. Medische acceptatie; ontbindende voorwaarde;
tijdstip totstandkomen overeenkomst
Vraag
Op welk moment komt in fiscale zin een
levensverzekering tot stand die onder voorwaarde
van medische acceptatie is gesloten, als de
medische keuring pas na het sluiten van de
overeenkomst heeft plaatsgevonden, maar de
verzekeraar van aanvang af volledige dekking
heeft verleend?
Antwoord
Wanneer een overeenkomst van levensverzekering
onder voorwaarde van medische acceptatie is
gesloten, waarbij de verzekeraar van aanvang af
volledige dekking heeft verleend, komt deze in
fiscale zin tot stand op het moment van sluiten
van de overeenkomst. Opgemerkt zij dat van
volledige dekking slechts sprake is indien de
verzekeraar bij overlijden van de verzekerde
vóór de medische acceptatie (inclusief bij
overlijden gedurende de periode vóór medische
keuring) hetzelfde bedrag uitkeert als ná de
medische acceptatie is verzekerd. Indien tot het
moment van medische acceptatie geen of een lager
bedrag is verzekerd in geval van overlijden, is
er fiscaal sprake van een voorovereenkomst die
na acceptatie gevolgd wordt door een nieuwe
overeenkomst. In dat geval komt de overeenkomst
pas tot stand op het moment van acceptatie door
de verzekeraar.
2. Tijdstip totstandkomen; premiebetaling zonder
offerte
Vraag
Is er al een overeenkomst van verzekering tot
stand gekomen in situaties waarin de verzekeraar
uitsluitend een premie heeft ontvangen zonder
dat daaraan een offerte ten grondslag lag? Is
daarbij relevant of de premiebetaler heeft
verwezen naar een eerder afgesloten polis of in
algemene zin naar een productnaam
Antwoord
Neen. In geen enkele van de beschreven situaties
is er al een overeenkomst van verzekering tot
stand gekomen. Aanbod en acceptatie hebben niet
plaats gevonden zodat de elementen van
verzekering niet aanwezig zijn. Uit niets blijkt
ook welke prestatie de verzekeraar tegenover de
premiebetaling zal stellen.
3. Tijdstip totstandkomen; offerte zonder
acceptatie
Vraag
Op welk tijdstip komt een overeenkomst van
levensverzekering tot stand indien acceptatie
van een offerte kan geschieden door de offerte
ingevuld en ondertekend te retourneren aan de
verzekeraar?
Antwoord
Voor het vaststellen van het tijdstip van tot
stand komen van de verzekering zijn de elementen
aanbod en acceptatie maatgevend. Uit dien hoofde
is nog geen overeenkomst tot stand gekomen
zolang de aspirant-verzekeringnemer zich niet
uitdrukkelijk akkoord heeft verklaard met de
offerte. Er is uitsluitend sprake van een
perfecte overeenkomst indien is gebleken dat de
offerte is geaccepteerd. Op welk moment een
dergelijke acceptatie heeft plaatsgevonden, is
een bewijsrechtelijke kwestie.
4. Tijdstip totstandkomen; tijdstip
premiebetaling relevant?
Vraag
Is het tijdstip van premiebetaling van belang
voor de beoordeling op welk tijdstip een
overeenkomst van verzekering is tot stand
gekomen?
Antwoord
Het tijdstip van premiebetaling is uitsluitend
van belang in de situatie waarin in de
verzekeringsvoorwaarden is bepaald dat eerst na
ontvangst van de eerste premie de overeenkomst
tot stand is gekomen. Het tijdstip van
premiebetaling is uiteraard wel van belang voor
het jaar van eventuele aftrek van premie als
uitgaven voor inkomensvoorzieningen.
5. Herstel administratieve fout met
terugwerkende kracht mogelijk?
Vraag
Wanneer ten gevolge van een administratieve fout
een polis niet strookt met de bedoeling van
partijen is dan wijziging van de polis met
terugwerkende kracht mogelijk?
Antwoord
Indien op grond van feiten en omstandigheden -
bij voorbeeld een aanvraagformulier, een
offerte, de hoogte van de betaalde premies en
dergelijke - aannemelijk is dat een polis niet
strookt met de bedoeling van partijen, bij
voorbeeld omdat de verzekeringsmaatschappij een
administratieve fout heeft gemaakt, dan is
correctie mogelijk. De polis wordt dan geacht
met inachtneming van die correctie te zijn
opgemaakt vanaf het tijdstip van sluiten van de
overeenkomst. Hetzelfde geldt indien blijkt dat
bij de omzetting van een polis in een andere
zodanige polis een fout is gemaakt.
6. Conversie polissen bij overname verzekeraar
door andere verzekeraar
Vraag
In het kader van de overname van een
verzekeringsmaatschappij door een andere
verzekeringsmaatschappij zijn alle
overeenkomsten van de overgenomen maatschappij
om administratieve redenen gesteld op de eerste
dag van de maand als het gaat om de
premievervaldatum. Voor het overige hebben geen
wijzigingen plaats gevonden; met name de
verzekerde kapitalen hebben geen wijziging
ondergaan. Heeft een en ander gevolgen voor de
heffing van de inkomstenbelasting?
Antwoord
De wijziging van de overeenkomsten in het kader
van de overname heeft geen gevolgen voor de
heffing van de inkomstenbelasting. Als gevolg
van het gelijk blijven van de verzekerde
kapitalen geldt bijvoorbeeld voor
kapitaalverzekeringen dat de eerbiedigende
werking van onderdeel AN van het overgangsrecht
Invoeringswet Wet IB 2001 niet verloren is
gegaan. Ter voorkoming van misverstand wordt
opgemerkt dat voor behoud van de eerbiedigende
werking van bedoeld onderdeel AN, de
gezamenlijke looptijd van beide verzekeringen na
13 september 1999 niet mag zijn verlengd, ook al
ondergaat het verzekerd kapitaal geen wijziging.