Inlichtingen: Afdeling Communicatie Postbus 100 2700 AC ZOETERMEER Contactpersonen: L. Hulshof, tel. (079) 329 18 08 of 06-204 104 31 G. Wildeman, tel. (079) 329 18 93 of 06-109 171 34
Persbericht
datum 27 november 2001
nummer 2001-09
WAO-cijfers niet eenduidig
De cijfers over het aantal zieke werknemers met een WAO-uitkering
zijn niet eenduidig. Oorzaken van vertekeningen die kunnen ontstaan
bij de statistische verwerking van gegevens van zieke werknemers
worden niet achterhaald. In het proces van gegevensverwerking is het
opsporen en oplossen van vertekeningen namelijk onvoldoende
gewaarborgd. Het College van toezicht sociale verzekeringen (Ctsv)
vindt dat er geen onduidelijkheid mag bestaan over de betekenis en
gebruiksmogelijkheden van cijfers over de zogeheten WAO-instroom.
Daarom pleit het Ctsv ervoor de verwerking van gegevens
transparanter te maken. Dit blijkt uit het vandaag gepubliceerde
rapport De productie van de WAO-instroomcijfers van het Ctsv.
Verwerking geeft vertekening
Gegevens over zieke werknemers ondergaan een groot aantal statistische
verwerkingen. Deze vele verwerkingen van de gegevens zorgen voor
vertekening van de WAO-instroomcijfers. Cijfers over toegekende
aanvragen kunnen erg verschillen met cijfers over nieuwe uitkeringen in
eenzelfde periode. Zo staan er over het jaar 2000 tegenover 86.233
toegekende aanvragen voor een WAO-uitkering 100.193 nieuwe
uitkeringen. Er is een aantal verklaringen voor deze verschillen. Zo telt het
Landelijk instituut sociale verzekeringen (Lisv) iedere registratie van een
nieuwe betaling door de uitvoeringsinstelling als nieuwe uitkering. Ook een
voorschot of een betaling aan iemand die een succesvolle beroep- of
bezwaarprocedure heeft doorlopen, wordt in het betalingsbestand
geregistreerd als nieuwe uitkering. Deze gevallen worden echter niet in het
aanvraagbestand opgenomen, waardoor verschillen ontstaan tussen beide
bestanden.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat er geen inhoudelijke controles wor-
den uitgevoerd om de vertekeningen in de cijfers te achterhalen. Dat bete-
kent dat het Lisv bij de totstandkoming van de WAO-instroomcijfers niet
kan aangeven of en waar vertekeningen hebben plaatsgevonden. Vandaag
verschijnt tevens de Ctsv rapportage Cijfers in beeld. Ook in dit rapport
wijst het Ctsv er op dat het Lisv voornamelijk heeft geïnvesteerd in het op
gang krijgen van de informatiestroom vanuit de uitvoeringsinstellingen,
waardoor nauwelijks aandacht is besteed aan het inhoudelijk verbeteren
van de beschikbare gegevens.
blad 2 van 2
Belang en gebruik van cijfers
Het belang van een eenduidige WAO-instroomstatistiek is, gezien de im-
pact van de cijfers en de politieke aandacht, bijzonder groot. Bij een daling
van de WAO-instroom in vergelijking met een vorig kwartaal, wordt al snel
de conclusie getrokken dat er strenger gekeurd is. Uit het Ctsv-onderzoek
blijkt dat deze conclusie zeker niet zondermeer mag worden getrokken. Het
Ctsv is van mening dat de totstandkoming van de statistische gegevens
volstrekt duidelijk moet zijn en dringt er dan ook op aan dat uitvoeringsin-
stellingen en het Lisv in hun communicatie over de WAO-
instroomgegevens aangeven wat op welke manier is verwerkt in de cijfers.
Hierdoor wordt het voor afnemers van de cijfers zoals het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid duidelijk of en hoe de cijfers vertekend
zijn. Het Ctsv dringt er op aan dat er bij de inrichting van Uitvoeringsorgaan
Werknemersverzekeringen (UWV) rekening wordt gehouden met boven-
staande bevindingen.
Onderzoeksgegevens
Voor het onderzoek zijn de instroomcijfers bekeken die bij uitvoeringsinstel-
lingen Gak en Cadans zijn ingezameld. Deze twee uitvoeringsinstellingen
zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de verwerking van tachtig procent
van de nieuwe uitkeringen. Gegevens worden door het regiokantoor van
uitvoeringsinstellingen (Gak, Cadans, Guo, Sfb en USZO) verwerkt, die ze
vervolgens doorspelen aan de statistiekafdeling van de hoofdkantoren. De
hoofdkantoren van de uitvoeringsinstellingen moeten de gegevens binnen
drie weken verwerken in hun statistieken en doorsturen naar het Lisv. Het
Lisv verwerkt de gegevens vervolgens in een aanvraagbestand (toege-
kende aanvragen voor uitkeringen) en een betalingsbestand (nieuwe uitke-
ringen). Het onderzoek, aan de hand van interviews en dossierbesprekin-
gen, is uitgevoerd tussen oktober 2000 en september 2001.
---
Voor nadere toelichting kunt u contact opnemen met Linda Hulshof (tel. 079
329 18 08 of 06 - 204 104 31) of Geeske Wildeman (tel. 079 329 18 93
of 06 109 171 34).
De rapporten De productie van de WAO-instroomcijfers en Cijfers in beeld
kunt u opvragen bij de afdeling Communicatie, tel. 079 - 329 17 63. Ook
kunt u de rapporten lezen op en downloaden van www.ctsv.nl.