De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van
uw kenmerk
ons kenmerk
Kab. 2001/11388
datum
19-11-2001
onderwerp
LNV Vertegenwoordiging Buitenland
doorkiesnummer
bijlagen
Geachte Voorzitter,
Hierbij doe ik u de beantwoording van de Kamervragen toekomen over de LNV Vertegenwoordiging Buitenland die ik u heb toegezegd tijdens het Algemeen Overleg van 1 november 2000. De beantwoording van de vragen richt zich op de vraag van de heer Waalkens (PvdA) over de rechtspositie van LNV-attachés in vergelijking met de andere attachés en diplomaten in dienst van de Rijksoverheid en gestationeerd in het buitenland. Daarnaast zal ik ingaan op de wijze waarop ik uitvoering geef aan de aanbevelingen uit het benchmarkonderzoek van Ernst & Young dat tijdens het overleg ter sprake kwam, waarbij ik ook de vraag zal beantwoorden van mevrouw Snijder-Hazelhof (VVD) over de samenwerking van de LNV Vertegenwoordiging Buitenland met andere, economisch georiënteerde, diensten.
datum
19-11-2001
kenmerk
Kab. 2001/11388
bijlage
De LNV Vertegenwoordiging Buitenland in perspectief
Internationaal beleidskader LNV
De LNV Vertegenwoordiging Buitenland is een belangrijk instrument om
de internationale doelstellingen van LNV, recent verwoord in de
kabinetsnota's Voedsel en groen en Natuur voor mensen, Mensen voor
natuur, te verwezenlijken. Veel beslissingen op voor LNV relevante
beleidsterreinen worden genomen in multilaterale fora. De
LNV-vertegenwoordigingen in het buitenland gestationeerd op de
permanente vertegenwoordigingen van Nederland bij de diverse
multilaterale instellingen waaronder de Europese Unie en op bilaterale
posten, zijn cruciaal voor het succesvol voorbereiden en uitvoeren van
beleid dat in internationale fora wordt vastgesteld.
Tevens is er de bilaterale agro-economische samenwerking tussen LNV en
de andere landen waarmee bijgedragen wordt aan de positionering van
het Nederlandse agrocluster op internationale markten, zowel op hoog
ontwikkelde als opkomende markten. Een belangrijke taak in opkomende
markten zowel in pre-accessie landen als in ontwikkelingslanden is
institutionele capaciteitsopbouw. Bij de voorbereiding en uitvoering
van beleid op dit terrein speelt de LNV Vertegenwoordiging Buitenland
eveneens een belangrijke rol.
Kerntaken
De kerntaken van de LNV Vertegenwoordiging Buitenland zijn:
* Het leveren van beleidsrapportages op de voor LNV relevante
beleidsterreinen vastgesteld in de LNV-begroting. Het gaat in het
bijzonder om rapportages over plattelandsontwikkeling,
voedselveiligheid, biodiversiteit, kennis en innovatie en
perspectiefvolle agroketens. Tevens worden de onderhandelingen op
genoemde beleidsterreinen in internationale fora nauwgezet
gevolgd;
* Het voorbereiden en uitvoeren van de bilaterale samenwerking op
politiek en ambtelijk niveau.
Het gaat om het onderhouden, uitbreiden en faciliteren van de
bilaterale betrekkingen en het daarbij behorende netwerk. Daarbij
hoort ook het uitleggen van het Nederlands beleid aan buitenlandse
partners, het signaleren van behoeften en mogelijkheden voor
samenwerking onder overheden, maatschappelijke organisaties en
bedrijven alsmede het bemiddelen tussen partijen en initiëren en
begeleiden van projecten (institutionele capaciteitsopbouw);
* Het waarborgen van wederzijdse markttoegang in het kader van de
handels- en investeringsbevordering.
Strategie
In 1999 is een meerjarenvisie op de LNV Vertegenwoordiging Buitenland
opgesteld. Uitgangspunten zijn onder meer een krachtige internationale
aanwezigheid, met name in de nieuwe lidstaten in Midden- en
Oost-Europa en opkomende markten, en flexibiliteit. Met flexibiliteit
wordt bedoeld inspelen op veranderende situaties in de wereld die in
het belang zijn van LNV. Door openen, sluiten, versterken en reduceren
van de bezetting van bureaus, kan op actuele ontwikkelingen worden
ingespeeld.
Het flexibel inspelen op actuele ontwikkelingen betekent periodieke
evaluatie van het postennetwerk. Deze evaluatie wordt regelmatig
uitgevoerd in goed overleg met de verschillende stakeholders waaronder
departementen als Buitenlandse Zaken en Economische Zaken en met
maatschappelijke organisaties waaronder internationaal opererende
natuurorganisaties en de agribusiness.
De jaarplancyclus van de LNV Vertegenwoordiging Buitenland is het
sturingsinstrument van de LNV Vertegenwoordiging Buitenland. Op basis
van het jaarplan en het jaarverslag, die dit jaar voor het eerst
volgens het VBTB-principe zijn gerealiseerd, wordt een helder inzicht
geboden in de aard en de planning van de uit te voeren activiteiten en
de wijze waarop die activiteiten zijn gerealiseerd door de LNV
Vertegenwoordiging Buitenland. Het jaarverslag van de LNV
Vertegenwoordiging Buitenland over het jaar 2000, dat ingaat op het
brede pakket aan taken, voeg ik aan dit schrijven toe.
Dit jaar is een begin gemaakt met de ontwikkeling van portfolio's van
de LNV Vertegenwoordiging Buitenland. Dit instrument is erop gericht
de differentiatie in de werkpakketten van de afzonderlijke LNV bureaus
in beeld te brengen. De portfolio's worden periodiek bijgesteld
rekening houdend met relevante internationale en nationale politieke
en economische ontwikkelingen.
Rechtspositie
In antwoord op de vraag van de heer Waalkens: de rechtspositie van de
LNV Vertegenwoordiging Buitenland is gelijk aan die van gedetacheerde
ambtenaren van andere departementen op Nederlandse ambassades. De
LNV-vertegenwoordigers in het buitenland werken op instructie van het
ministerie van LNV en rapporteren aan dit ministerie. Hun uitzending
is voorzien in het Reglement Dienst Buitenlandse Zaken (RDBZ).
Financiële en andere voorzieningen die verband houden met de plaatsing
op de post zijn nader uitgewerkt in het DBZ-Voorzieningenstelsel, voor
alle aan een post verbonden uitgezonden ambtenaren, inclusief de
attachés.
Interdepartementale samenwerking
Het goed functioneren van een ambassade is afhankelijk van een goede
samenwerking tussen de verschillende afdelingen, waaronder de
LNV-afdeling, en de ondersteuning hiervan door interdepartementale
afstemming in Den Haag. Aan deze noodzakelijke samenwerking is de
afgelopen jaren vorm gegeven in het kader van de Herijkingsoperatie.
De interdepartementale samenwerking uit zich onder meer in de
jaarplancyclus van het ministerie van Buitenlandse Zaken, waaraan ook
de LNV-attachés hun bijdrage leveren. Daarnaast wordt samengewerkt, op
de posten en op de kerndepartementen, op terreinen als ICT,
personeelsbeleid, de inrichting van het postennetwerk en gezamenlijke
deelname aan de organisatiedoorlichting van de ambassades. Op
beleidsniveau wordt samengewerkt met de betreffende departementen op
terreinen als voedselveiligheid, duurzame ontwikkeling en economische
betrekkingen, handelsbevordering, plattelandsontwikkeling,
ontwikkelingssamenwerking en internationaal natuurbeleid.
Met het ministerie van Economische Zaken wordt nauw samengewerkt in
het versterken van de positie van het agrofoodcomplex in
hoogontwikkelde en opkomende markten. Op hoogontwikkelde markten is in
dat kader het Masterplan Duitsland ontwikkeld. In opkomende markten
wordt zo goed mogelijk gebruik gemaakt van het handels- en
investeringsbevorderende instrumentarium van EZ. Het gaat om het
programma samenwerking Oost Europa (PSO) en het programma samenwerking
opkomende landen (PSOM). Ook wordt er nauw samengewerkt met EZ ter
versterking van de economische functie van de posten (opzetten van
centra voor training en technologieoverdracht en het inrichten van
economische steunpunten, zie hierover HGIS-nota 2002 hoofdstuk 5.13
postennet). Tenslotte is er met EZ en BZ een goede samenwerking
gericht op pre-accessie-activiteiten zowel op het gebied van de
economische ontwikkeling alsook op het terrein van de natuur. Recent
zijn er tussen BZ en LNV afspraken gemaakt over institutionele opbouw
op het terrein van voedselveiligheid in een aantal ontwikkelingslanden
(WTO-SPS).
Aanbevelingen benchmarkstudie
Aanbevelingen
Het benchmarkonderzoek van Ernst & Young (Agrarische
handelsbevordering, een internationale benchmarkstudue', Ernst &
Young, 25 mei 2000), dat in samenwerking met de departementen van BZ
en EZ werd uitgevoerd, heeft geleid tot de conclusie dat het
LNV-postennetwerk beschikt over een breed pakket aan instrumenten dat
gecombineerd met een deskundige en professionele inzet een belangrijke
toegevoegde waarde heeft voor het Nederlandse agro-foodcomplex.
Uit het onderzoek blijkt dat er een structurele behoefte is aan de
zakelijke dienstverlening in hoogontwikkelde en opkomende markten. Het
onderzoeksbureau komt op basis van een selectie van enkele belangrijke
'leading practices' uit het internationale benchmarkonderzoek tot een
vijftal aanbevelingen. Hieronder geef ik per aanbeveling aan hoe ik
daaraan uitvoering geef.
* Aanbeveling 1:
Verbeter de communicatie en de afstemming met het exporterende
bedrijfsleven en vergroot tegelijkertijd de zichtbaarheid van de
zakelijke dienstverlening van de agrarische handelsbevordering.
* Aanbeveling 2:
Voer tevredenheidsonderzoeken onder het bedrijfsleven uit in
combinatie met het opzetten en uitvoeren van een communicatieplan.
Communicatie
Met betrekking tot de inzet van het instrumentarium voor
handelsbevordering is de dialoog met het agro-foodcomplex
versterkt en verbreed. Jaarlijkse besluitvorming over de inzet van
het exportinstrumentarium vindt plaats in goed overleg tussen het
departement, de LNV-afdelingen en het betreffende bedrijfsleven.
Zo wordt intensief met bedrijfsleven en maatschappelijke
organisaties gesproken over de voortzetting van de centra voor
training en technologieoverdracht en de opzet van nieuwe centra.
Tevens is er intensief contact met het investerend
agrobedrijfsleven over publiek-private projecten in Midden- en
Oost-Europa.
Tevredenheidsonderzoeken
Eens in de drie jaar zal een tevredenheidsonderzoek worden
uitgevoerd onder de doelgroepen van de Nederlandse agrarische
handelsbevordering. Deze zal voor het eerst in 2002 worden
gerealiseerd. Naast de resultaten van dergelijk onderzoek biedt de
deelname aan spreekdagen, seminars en andere bijeenkomsten met het
bedrijfsleven inzicht in de wensen en behoeften van de
doelgroepen. De basis voor de handels- en investeringsbevorderende
activiteiten van het departement is immers gelegen in het belang
dat het bedrijfsleven, met name het MKB, hier aan hecht. In het
verlengde daarvan wordt momenteel onderzocht in hoeverre
beginnende agro-exporteurs die hebben deelgenomen aan het
Programma Starters Buitenlandse Markten specifiek op hen
toegesneden ondersteunende activiteiten behoeven.
* Aanbeveling 3:
Plaats exportpromotieactiviteiten meer op afstand van het
ministerie van LNV.
Streef naar de ontwikkeling van meer creatieve vormen van
exportpromotie indien de voorkeur niet uitgaat naar het meer
uitbesteden van de traditionele vorm van de exportpromotie
(product- en imago-promotie).
Uitbesteding van activiteiten en samenwerking met andere diensten
Voor wat betreft het op meer afstand plaatsen van
exportpromotieactiviteiten heeft dit proces zich grotendeels
voltrokken. Het departement en de LNV Vertegenwoordiging
Buitenland richten zich hoofdzakelijk op de ondersteuning van
handels- en investeringsactiviteiten van de agri-business, terwijl
de uitvoering van exportpromotieactiviteiten, zoals collectieve
inzendingen op vakbeurzen, Handels Contact Bijeenkomsten en op het
individuele bedrijf toegesneden match-making programma's, wordt
uitbesteed aan gespecialiseerde commerciële bureaus. Ook Product
Promotie Organisaties voeren exportpromotieactiviteiten uit. Met
de agentschapstatus van de EVD zijn de mogelijkheden tot het
uitbesteden van activiteiten nog verder verruimd.
De LNV Vertegenwoordiging Buitenland maakt voor wat betreft het
verstrekken van handelsinformatie aan Nederlands bedrijfsleven
gebruik van internationaal opererende economische instellingen als
de Kamers van Koophandel, NCH en Fenedex alsmede de economische
steunpunten die in een aantal landen door de ministeries van BZ en
EZ zijn ingesteld. Juist ook voor het agrarisch bedrijfsleven is
het regionale netwerk waarover deze steunpunten beschikken
relevant. De LNV Vertegenwoordiging Buitenland werkt nauw samen
met deze steunpunten in het kader van een zo goed mogelijke
dienstverlening aan het agrobedrijfsleven.
Aan de suggestie om te experimenteren met nieuwe vormen van
ondersteuning voor het bedrijfsleven is onder meer uitwerking
gegeven met de organisatie van 'tailor-made matching events'
(Zweden) en de ontwikkeling dit jaar, in samenwerking met de
landbouwbureaus in Zuid-Europa en in Centraal-Europa, van een
meerjarige strategie met nieuwe vormen van ondersteuning. Ook de
uitvoering van het Masterplan Duistsland geeft invulling aan
nieuwe vormen van bilaterale samenwerking.
* Aanbeveling 4:
Maak meer gebruik van de informatietechnologie in de uitvoering
van de handelsbevorderingsactiviteiten.
Het gebruik van ICT
Ten aanzien van de informatieoverdracht naar het agrobedrijfsleven
wordt toenemend gebruik gemaakt van internet. In de afgelopen
maanden is informatie over buitenlandse wetgeving met betrekking
tot voedingsmiddelen en etiketteringsvoorschriften, waarop veel
vragen vanuit de doelgroep betrekking hebben, door middel van de
website van het ministerie toegankelijk gemaakt. Ook de
afzonderlijke LNV-bureaus bieden in toenemende mate dergelijke
diensten aan.
In 2001 wordt veel aandacht besteed aan verbetering van de
elektronische informatievoorziening. Met de EVD wordt nagegaan hoe
de informatievoorziening vanuit LNV ook via de EVD
ICT-infrastructuur zo goed mogelijk beschikbaar kan worden gesteld
van het agro-foodcluster en maatschappelijke organisaties.
* Aanbeveling 5:
Completeer de planning-, uitvoerings-, evaluatie- en
bijstellingcyclus.
Bijzondere aandacht voor de plannings- en verantwoordingscyclus
van de LNV Vertegenwoordiging Buitenland moet gezien worden tegen
de achtergrond van de nota 'Van beleidsbegroting tot
beleidsverantwoording'. De ambitie om te komen tot een duidelijker
koppeling tussen beleid, prestaties en middelen speelt evenzeer in
de buitenlandse dienst als in de Haagse departementen.
De LNV-bureaus leveren jaarlijks een jaarplan aan het departement, waarin tegen de achtergrond van de politieke en economische context van het werkgebied wordt aangegeven op welke wijze de LNV-bureaus bijdragen aan de verwezenlijking van de internationale beleidsdoelstellingen van LNV en welke middelen daarvoor nodig zijn.
Met ingang van de jaarplancyclus 2002 zijn de jaarplannen en de wijze
van verslaglegging aangescherpt op basis van de systematiek van VBTB,
waarin in zowel het jaarplan als het jaarverslag de samenhang tussen
beleidsdoelen en resultaten, inzet en middelen centraal staat. De
uitdaging bestaat erin de doelstellingen alsmede de verkregen
resultaten zo goed mogelijk te kwantificeren.
De minister van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij,
mr. L.J. Brinkhorst
---