PERSBERICHT PvdA
Den Haag, 6 november 2001
PvdA WIL AANVAL OP ONVEILIGHEID IN HET OPENBAAR VERVOER
Tijdens de behandeling van de begrotingen 2002 van de ministeries van Verkeer en Waterstaat en van Justitie, deze week in de Tweede Kamer, zullen Jeroen Dijsselbloem en Peter van Heemst namens de PvdA-fractie voorstellen doen voor een harde aanpak van onveiligheid in het openbaar vervoer.
De veiligheid in het openbaar vervoer is een zich verhardend probleem. In de spits en 's avonds laat, met name in de grote steden, worden passagiers overvallen en conducteurs gemolesteerd. In Rotterdam zijn vier controleurs op tramlijn 7 in maart door passagiers en omstanders gemolesteerd. In Amsterdam trekt een dief zijn Amerikaanse slachtoffer mee uit een net wegrijdende trein, om het slachtoffer daarna op het perron nog een paar klappen te geven. En in Amsterdam stopt busmaatschappij Connexxion niet meer bij een halte in stadsdeel Westerpark omdat van de nabijgelegen middelbare school teveel overlast wordt ondervonden door het buspersoneel. Allemaal recente voorbeelden van onveiligheid in het openbaar vervoer. In 1999 werd circa een kwart van de reizigers en tweederde van het personeel geconfronteerd met bedreiging, diefstal of geweldpleging. Daarbij is het aantal gevallen van bedreigingen en mishandelingen toegenomen.
De PvdA heeft de afgelopen jaren verschillende malen extra aandacht en extra geld gevraagd voor dit probleem (1). Deze extra middelen zijn echter niet voldoende, toen niet en nu niet. Nog steeds vallen er slachtoffers en voelen mensen zich onveilig. Dit is niet alleen zaak van de overheid, maar ook van de vervoerders en de consumenten. Maar de overheid zal hierbij meer voorop moeten lopen, want mensen die eenmaal het openbaar vervoer hebben verlaten krijg je niet zomaar terug. Dijsselbloem en Van Heemst dringen tijdens de begrotingsbehandelingen op meerdere vlakken aan op extra geld en extra maatregelen, zodat 'no go areas' (plekken waar mensen niet meer durven te komen) in het openbaar vervoer worden uitgebannen.
Oplossingen
De Rotterdamse en Amsterdamse vervoerbedrijven komen met plannen om de
veiligheid te verhogen. Het gaat om extra conducteurs, toezichthouders,
tourniquets, chipkaart en camera's. Het zogeheten 'gesloten instapregime'
vergroot substantieel de sociale veiligheid. Op een aantal NS-stations
zullen op zeer korte termijn camera's geïnstalleerd moeten gaan worden en op
de grotere stations zijn meer toezichthouders nodig. Dus bepleiten Van
Heemst en Dijsselbloem:
* dat in 2005 alle tramlijnen zijn voorzien van een vaste conducteur
(inclusief overgang van Melkert-banen naar reguliere banen);
* extra toezichthouders in de metro en op de risicovolle NS-stations.
Hiervoor zal Dijsselbloem per amendement deze week opnieuw extra geld
vrijmaken in de begroting Verkeer en Waterstaat;
* versnelling van invoering ov-chipkaart en tourniquets op stations,
met voorfinanciering door de rijksoverheid. Gestart moet worden in 2002 met
de Beneluxlijn in Rotterdam en een aantal gevaarlijke stations in Amsterdam;
* subsidies aanpassen voor het openbaar vervoer, zodat deze gaan
voldoen aan extra veiligheidseisen. Dijsselbloem vindt het niet redelijk dat
ov-bedrijven die investeren in veiligheid de baten daarvan niet terugzien in
de exploitatie van het volgend jaar en dus minder bereid zullen zijn om
zulke investeringen te doen. De PvdA zou graag van de minister initiatieven
horen waardoor deze onwenselijke situatie kan worden opgelost;
* uitbreiding cameratoezicht op stations en in de bussen, trams en
metro's en met spoed op stations zoals Bijlmer, Lelylaan en Sloterdijk.
De ontwikkelingen op het station Lelylaan in Amsterdam en op de Schiphollijn, die recentelijk in het nieuws waren, staan niet op zich. De Zoetermeerlijn, de trein tussen Rotterdam en Hoek van Holland en de Flevolijn worden eveneens geplaagd door zakkenrollerij, tassendiefstal en geweld jegens conducteurs, machinisten en politie. Vele stations zijn broeinesten van sociale problemen als criminaliteit, dakloosheid, drugsgebruik en overlast. Ook bij tram en metro groeien de problemen. Versnelling van de invoering van de ov-chipkaart en tourniquets op perrons maakt het mogelijk om 'hufters' uit het openbaar vervoer te weren.
Daarnaast zijn nog meer maatregelen nodig.
* Tijdens het notaoverleg over de politie is de minister gevraagd of
het onderbrengen van de spoorwegpolitie bij de KLPD heeft geleid tot een
verminderde beschikbaarheid van de spoorwegpolitie. Tevens is gepleit voor
extra inzet spoorwegpolitie op stations waar jeugdbendes opereren.
* Van Heemst zal pleiten voor een openbaar vervoerspolitie, die de rol
van de bestaande spoorwegpolitie versterkt.
* Van Heemst en Dijsselbloem zijn van mening dat het toezicht op
stations en op het spoor verscherpt moet worden. Van Heemst wijst erop dat
niet alleen cameratoezicht, maar vooral ook (politie)toezicht op en om
stations en op het spoor wordt uitgebreid. Gedacht wordt bijvoorbeeld aan
vliegende brigades op de onveiligste stations.
* Aan de minister van Justitie zal door Van Heemst gevraagd worden wat
de (on)mogelijkheden zijn bij de effectieve invoering en handhaving van een
'reisverbod'.
* Het aantal ID-banen, dat voor toezichthouders in het Openbaar
Vervoer is gecreëerd, moet worden gehandhaafd en zonodig worden uitgebreid.
Dit houdt in dat personeel wat doorstroomt vanuit ID-banen - naar
bijvoorbeeld reguliere conducteursbanen op de tram - wel opgevolgd dient te
worden. Die kunnen ingezet worden als toezichthouders op metro- en
NS-stations, in afwachting van de invoering van de tourniquets.
* En, ten slotte, heeft Van Heemst met CDA-collega Rietkerk opnieuw
het initiatief genomen ter verhoging van de straffen - zoals al eerder in
het Initiatiefwetsvoorstel van Kalsbeek en Van Heemst werd geopperd - voor
plegers van geweldsmisdrijven die iemand te lijf gaan omdat ze zijn
aangesproken op wangedrag en voor geweld tegen ambtenaren en medewerkers uit
de (semi-)publieke sector, ondermeer in het openbaar vervoer.
Woordvoerders: Jeroen Dijsselbloem 070-318 2745 en Peter van Heemst 070-318
2791
(1) Amendement Van Gijzel 2/11/99: 10 miljoen extra voor toezichthouders
Motie Melkert Voorjaarsnota 2000: extra geld voor veiligheid ov
Amendement Crone-Van Gijzel Voorjaarsnota 2001: 20 miljoen extra
voor sociale veiligheid tram/metro