---
Aan de Voorzitter van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Ministerie van
Buitenlandse Zaken Directie Politieke Zaken Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den
Haag
Datum 14 december 2001 Auteur W.R.M. Jurgens
Kenmerk DPZ-349/01 Telefoon 070 - 348 6164
Blad /4 Fax 070 - 348 4638
Bijlage(n) -- E-mail dpz@minbuza.nl
Betreft Terrorismebestrijding
C.c.
Zeer geachte Voorzitter,
Als toegezegd informeer ik u, mede namens de Minister van Defensie en de
Minister voor Ontwikkelingssamenwerking, over de recente internationale
ontwikkelingen inzake terrorismebestrijding.
Politiek
Overeenkomst van Bonn
Eén onderdeel van het akkoord van Bonn waarop snel beslissingen genomen
moeten worden, is dat van een internationale veiligheidsmacht. In Annex I
bij de overeenkomst van Bonn (overeenkomst bijgevoegd) wordt de
VN-Veiligheidsraad o.a. gevraagd het mandaat te verlenen tot de ontplooiing
van een veiligheidsmacht in Afghanistan ("to consider authorizing the early
deployment to Afghanistan of a UN mandated force"). Voorts wordt de
assistentie van de internationale gemeenschap verzocht bij het helpen
opzetten en trainen van het nieuwe politie-apparaat en de strijdkrachten van
Afghanistan.
Volgens het akkoord van Bonn zou de veiligheidsmacht de Afghanen moeten
assisteren bij handhaving van de veiligheid in Kaboel en omstreken,
eventueel uit te breiden naar andere steden en overige gebieden. Daarnaast
zou de troepenmacht behulpzaam kunnen zijn bij het herstel van de
infrastructuur in Afghanistan. De verantwoordelijkheid voor landelijke
handhaving van orde en gezag ligt bij de Afghanen zelf. De veiligheidsmacht
zou uiterlijk 22 december a.s., de dag waarop de Afghaanse Interim Regering
zal aantreden, een begin moeten hebben gemaakt met ontplooiing.
Op 6 december jl. verwelkomde de VN-Veiligheidsraad met Resolutie 1383 (bijgevoegd) de resultaten van de Petersberg-conferentie te Bonn. In VN-kader wordt nu gewerkt aan besluitvorming over de mandatering van de internationale militaire en civiele presentie in Afghanistan. Deze internationale presentie wordt van cruciaal belang geacht om de situatie in Afghanistan te stabiliseren en de inwoners van het land perspectief op een betere toekomst te bieden. Primair gaat het erom dat de Afghaanse Interim Regering zich zo spoedig mogelijk in Kaboel kan vestigen.
Ontplooiing op basis van de eerdere VNVR-resolutie 1378 wordt niet wenselijk geacht omdat het karakter van deze operatie fundamenteel verschilt van de huidige, door de VS geleide militaire operatie "Enduring Freedom" in Afghanistan. Daarnaast dient het duidelijk te zijn dat de internationale troepenmacht Afghanistan na een bepaalde periode weer zal verlaten. Deze periode zal gerelateerd moeten zijn aan de termijn van de Interim Regering. Er wordt derhalve gewerkt aan twee nieuwe resoluties waarin het mandaat voor de internationale presentie wordt vastgelegd: één betreft de inzet van een multinationale veiligheidsmacht, een tweede de inzet van een civiele VN-staf. De precieze inhoud van het mandaat is nog onderwerp van gesprek, maar zal gebaseerd zijn op de in Bonn bereikte resultaten.
Op dinsdag 11 december jl. heeft de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister van Defensie, uw Kamer geïnformeerd over het voornemen van de regering om deelneming aan een veiligheidsmacht in Afghanistan te onderzoeken. Daarnaast heeft op 12 december jl. een Algemeen Overleg van de Commissie Buitenlandse Zaken met de Minister van Buitenlandse Zaken en de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking inzake Afghanistan plaatsgevonden.
Pakistan
Om te voorkomen dat Osama bin Laden, Al-Qaida elementen of Talibaan leiders
hun toevlucht tot Pakistan zoeken, heeft de Pakistaanse regering aan de
Afghaanse grens extra troepen ingezet. In de tribale gebieden, grenzend aan
Tora Bora, heeft Pakistan 4000 troepen gestationeerd. De tribale leiders
zijn hiermee voor het eerst sinds de onafhankelijkheid van Pakistan akkoord
gegaan nu de troepen worden ingezet voor een specifiek doel en zullen worden
terug getrokken zodra dit bereikt is. Berichten in de lokale en buitenlandse
pers dat Osama bin Laden zich reeds in Pakistan zou bevinden worden door de
Pakistaanse autoriteiten ten stelligste ontkend.
Europese Unie
Tijdens de Algemene Raad van 10 december jl. heeft de EU de Duitser Klaiber
aangewezen als speciale gezant van de EU voor Afghanistan. De speciale
afgezant zal zich ter plaatse, in nauwe samenwerking met de VN, richten op
ondersteuning van de interim-regering. Daarnaast zal hij speciale aandacht
besteden aan de rol van de buurlanden, de mensenrechten en de problematiek
van de opiumproductie.
Militair
De militaire situatie in Afghanistan
Drie maanden na de terroristische aanslagen in de VS heeft de internationale
coalitie onder leiding van de VS grote vorderingen gemaakt in de strijd
tegen het terrorisme. Ondanks het succes van de militaire campagne tegen het
Al-Qaida netwerk en het Talibaan-regime in Afghanistan is de strijd nog niet
ten einde.
De VS gaan door met het bombarderen van de laatste overgebleven stellingen
van de Talibaan en Al-Qaida, in en rond Kandahar en bij Jalalabad. Tevens
wordt melding gemaakt van een aantal geïsoleerde verzetshaarden, vooral ten
noordwesten van Mazar-i-Sharif en ten zuiden van Konduz. De operaties in de
omgeving van Kandahar door ongeveer 1200 Amerikaanse mariniers tegen aan
Al-Qaida gelieerde elementen worden voortgezet, evenals de Amerikaanse
luchtsteun aan de aanvallen op de grottencomplexen, in het bijzonder het
complex bij Tora Bora.
De Nederlandse militaire bijdrage
Op 10 december jl. is het Nederlandse fregat de Hr.Ms. Philips van Almonde
uitgevaren in de richting van het Arabisch schiereiland. De andere twee aan
de VS beschikbaar gestelde fregatten, de Hr.Ms. Van Amstel en de Hr.Ms. Van
der Hulst, zullen op 14 januari a.s. uitvaren respectievelijk in de richting
van het Arabisch schiereiland en naar het Caraïbisch gebied.
Op 5 december jl. heeft Nederland in het kader van de operatie Enduring
Freedom van de Verenigde Staten het verzoek ontvangen voor de inzet van zes
F-16's in een verkenningsrol. Dit verzoek is in overeenstemming met het
Nederlandse aanbod, zoals vastgelegd in de brief aan de Kamer van 9 november
2001. De regering staat dan ook positief tegenover inwilliging van het
Amerikaanse verzoek.
De VS hebben echter nog geen keuze gemaakt voor de vliegbasis waar de
Nederlandse F-16's zullen worden gestationeerd. Gedacht wordt aan een
vliegbasis in Kirgizië of Tadzjikistan. Nadere besluitvorming zal
plaatsvinden wanneer duidelijkheid bestaat over onder meer de definitieve
locatie, de "Status of Forces Agreement", de stationeringsarrangementen en
het "Concept of Operations".
Humanitair en wederopbouw
Situatie in Afghanistan
De veiligheidssituatie is nog altijd het grootste probleem voor de terugkeer
van hulporganisaties naar Afghanistan. Per regio verschilt de situatie
sterk. De situatie in Kaboel, Herat en in de meeste andere grote steden is
volgens de berichten stabiel, maar blijft onzeker. De situatie in de
Kandahar-regio is volgens verschillende berichten chaotisch. Er wordt
melding gemaakt van plunderingen in de stad. Inmiddels is de terugkeer van
de internationale hulporganisaties en verschillende VN organisaties naar
Afghanistan op gang gekomen. Naar verwachting zullen diverse hulpprogramma's
deze week weer hervat worden. Afghaanse hulporganisaties hebben de afgelopen
maanden ook tijdens de militaire acties op beperkte schaal hulpprojecten
uitgevoerd.
Door de opening van de 'Vriendschapsbrug' van Oezbekistan naar Afghanistan
is het eenvoudiger geworden om goederen naar het noorden en midden van
Afghanistan te transporteren. Mazar-i-Sharif is daarbij een belangrijk
distributiepunt. Afgelopen weekend is een konvooi met graan, meel en
voedsel, afkomstig uit Oezbekistan en de Verenigde Staten naar Afghanistan
vertrokken.
Inmiddels is de terugkeer van vluchtelingen op gang gekomen uit Pakistan en
Iran naar Noord- en Midden-Afghanistan.
De internationale gemeenschap heeft voldoende middelen (zowel financieel als
materieel) beschikbaar gesteld om in de humanitaire behoeften voor de
naderende winter te voorzien. De vraag is echter of alle hulp op tijd op de
plaats van bestemming zal zijn. Dit is afhankelijk van de
weersomstandigheden en de meewerking van de omringende landen.
Humanitaire vlucht C-130
Een Nederlands transportvliegtuig (C-130) zal van 13 tot en met 17 december
a.s. een humanitaire hulpvlucht uitvoeren naar Tadzjikistan. Op verzoek van
UNICEF wordt in totaal 90 ton kindervoedsel overgevlogen ten behoeve van
vluchtelingen in de regio. De vlucht wordt uitgevoerd in samenwerking met
België, Spanje en Noorwegen.
De Minister van Buitenlandse Zaken
Kenmerk DPZ-349/01
Blad /4
===
AFMELDEN
Mail naar mailto:dvl-afmelden@minbuza.nl indien u zich nu wilt afmelden.
WIJZIGEN
Wijzig uw huidige abonnement door het via http://www.minbuza.nl/bestel.asp
te overschrijven.
Met vriendelijke groet,
Redactie BZ-internetsite