Landelijke Adviesraad D66.
Samenvattend verslag van de vergadering van 27 oktober 2001.
1. Opening, vaststelling agenda.
Bij de aanvang waren 27 leden aanwezig. Per email hebben 9 (plv) leden zich
afgemeld voor de hele dag, 2 voor de ochtend en 1 voor de middag.
Bij aanvang bleek dat L.J.Brinkhorst pas om 11 uur en J.Hoekema pas om 13 uur
aanwezig konden zijn. De agenda werd daarom aangepast: eerst 5, dan deels 9, dan 4.
Er waren 2 APM's aangekondigd: van NH over "Strijd tegen terrorisme", zozeer samen-
hangend met punt 7 dat die daarbij behandeld zal worden en van Gld over de situatie
m.b.t. het Leeuwarder gemeentebestuur, waarvan nog geen tekst voorligt. Besloten wordt
dat een commissie bestaande uit Frits van der Schans en Alex Hijgenaar over dit laatste
een notitie zullen maken met een stelling ter discussie.
2. Verslag Adviesraad d.d. 8 september.
Dit werd aangenomen met een wijziging: de tekst onder 3 mededelingen vanaf:"de
vergadering reageert deels ontstemd ...." tot "Vz constateert ... " te vervangen door "
Enkele leden van de AR zijn ontstemd over de gevolgde procedure. Toegelicht wordt dat
niet alle leden gebeld konden worden door het ontbreken.van telefoonnummers in het
(verder onvolprezen) groene boekje. Het merendeel van de aanwezigen stemt in met de
toonzetting van de verzonden brief, met uitzondering van het deel waar namen zijn
genoemd als voorbeeld. Afgesproken wordt dat een motie wordt gemaakt van de AR aan
het LB en dat daarin geen namen worden genoemd van mogelijke lijsttrekkers" .en
schrappen onder 7 apm's :" 4 leden een geclausuleerd mandaat achter gelaten".
De Raad gaat akkoord met de gebruikelijke gang van zaken: plaatsing op de web site
van verslagen in concept na beoordeling door het presidium (meestal binnen een week).
Het presidium verzoekt eventuele wijzigingsvoorstellen zo spoedig mogelijk per email in te
sturen.
3. Mededelingen.
Het presidium heeft zich beraden op mogelijkheden tot tussentijdse adviezen van
de raad, maar concludeert dat adviezen en uitspraken van de raad alleen in een
vergadering mogelijk zijn. NH kondigt aan hierover nog met een voorstel te komen.
De vergaderdata in 2002, waarbij 15 sept 14 sept moet zijn, zullen worden
gecommuniceerd naar relevante partijorganen.
4. Kennismaken met de nieuwe directeur Landelijk secretariaat.
Willem Steetsman stelt zich voor en licht zijn inwerkactiviteiten als ambtelijk secretaris
van het LB/ directeur van het LS toe. Het LS is een service organisatie voor de partij en hij
voert de nodige gesprekken met besturen van regio's en afdelingen om die functie te
optimaliseren. Hij licht de reorganisatie toe waardoor, de afzonderlijke stichtingen,
Opleidingscentrum en SWB ter optimalisering zijn geïntegreerd met het LS.
5. Discussie met Min.L.J.Brinkhorst over de toekomst van de landbouw in
Nederland.
LJB hecht grote waarde aan de Adviesraad voor regelmatig politiek overleg in de partij,
die overigens nogal atomistisch is.
Hij licht toe welke transformaties noodzakelijk zijn om een levensvatbare landbouw in NL te
houden. Het Ministerie van LNV moet van een aanbodsturend, producenten-, ministerie
naar een vraaggestuurd ministerie van algemeen belang, Voedsel en Groen, ontwikkelen.
In andere EU landen vindt die transformatie ook plaats; in Zuid Europa trager dan in NW-
Europa.
NL is de 2e agrofood exporteur van de EU: dat heeft veel negatieve effecten die
verandering vereisen. Maar ook de komende uitbreiding van de EU met landen met (veel)
lager grondprijs, arbeidskosten en groter arealen, maakt die transformatie onontkoombaar.
Er wordt in NL goede vordering mee gemaakt, ca al 60% van de boeren werkt
marktconform.
Vraaglijnen zijn: hoe te voorkomen dat beleid t.a.v. achterblijvers de vernieuwing
belemmert (geld voor sanering vs voor vernieuwing), hoe de collectivistische houding
(landbouw als soort "staatseconomie") over te doen gaan in een individualistische
(marktpartij) houding, en hoe het producentenministerie tot een van algemeen belang om
te vormen, een dat de hele voedselketen beheert. B.v. voedselveiligheid vereist aandacht in
de hele keten, niet pas aan het eind (Min van Volksgezondheid). NB, sedert 2 jaar is de
primaire producent aansprakelijk voor de kwaliteit van het produkt.
Aandacht werd gevraagd voor de prijsdruk op de landbouw, de druk van te veel en te vaak
veranderingen met onvoldoende duidelijk toekomstperspectief. Voor de aparte positie van
boeren en vissers (primaire voedselproducenten) t.o.v. Min.EZ en de verbreding van de
landbouw met landschapsbeheertaken. Landbouw als identiteitbepalende groep voor het
NL landschap.
De door LJB uitgebrachte Nota Voedsel en Groen beoogde perspectief te bieden, maar
ongelukkigerwijs werd veel aandacht opgeëist door varkenspest, mest en MKZ; Daardoor
was de aandacht vooral probleemgericht en te weinig perspectief gericht. Dat wordt nu
beter.
Ook was er daardoor noodzakelijk veel aandacht voor regels en voorschriften. Dat zal ook
beter worden; regels worden doorgelicht en er komt een groen-loket voor boeren.
Het perspectief is vooral kwaliteit en toegevoegde waarde. Er blijken ontwikkelingen naar
netwerkbedrijven: NL boeren die elders (Portugal, Hongarije, e.d.) produceren en in NL
verhandelen, c.q. verwerken.
Keurmerken voor de consument voor biologisch, c.q. duurzaam geproduceerde voeding
moeten eenvoudig, helder en in EU verband werken.
De problemen met de transformatie van de landbouw naar vraaggestuurd produceren
samen met de crises met varkenspest, mest en MKZ hebben een heldere consequente en
zeer rationele benadering nodig gemaakt. LJB: daarbij heeft de emotionaliteit t.g.v. de
grote veranderingen in persoonlijk levensperspectief en leef- en werkomstandigheden te
weinig aandacht gekregen.
6. Vragen aan / verslag uit de TK-fractie.
Om wille van de tijd wordt dit punt samengenomen met 7, resp. met 8 en door Boris
Ditrich bij de rondvraag behandeld.
7. Internationale rechtsorde na de aanslagen in de USA. ;Jan Hoekema.
Jan vult zijn notitie aan met recente ontwikkelingen. In de EU is discussie over wat
terrorisme is en over het internationaal aanhoudingsbevel. De rol van de NAVO is, na de
aanvankelijke art.5 verklaring, zeer gering. De strijd wordt gevoerd door de VS en
Engeland. NL wordt nauwelijks geïnformeerd; de TK weet van de Engelse web site even
veel als het kabinet en democratische controle is daardoor erg moeilijk.
Discussie is er over - wat is terrorisme, - hoe geldig, zinvol, is de voedingsbodemtheorie,
en - hoezeer wordt door het verstrijken van de tijd de discussie moeilijker en de
gewapende strijd minder zinvol. Het bewijs van schuldige betrokkenheid van Bin Laden
c.s., Al Qaeda en het Talibanregime kennen we alleen via de Engelse regering. Het is
"circumstantial evidence", dus in de amerikaanse rechtspraktijk juridisch niet sluitend
(immers geen "heterdaadje" of bekentenis). Men moet kiezen of dit politiek voldoende is als
rechtvaardiging voor het militaire optreden. Daar wordt verschillend over gedacht.
Het begrip terrorisme wordt onvoldoende duidelijk afgebakend gevonden om als motief
voor de strijd te dienen. Het blijkt niet mogelijk het begrip goed te definiëren: (dreigen
met) geweld om de politieke, maatschappelijke orde te wijzigen, opzettelijk opofferen van
(grote aantallen) onschuldige, weerloze burgers, aantasting van het veiligheidsgevoel door
excessieve geweldspleging met onaanvaardbare middelen, de strijdwijze der machtelozen?
Het kan ongewenste effecten hebben zoals rechtvaardiging van de strijd tussen Israël en de
Palestijnen. Er wordt een pijnlijke discrepantie gevoeld tussen de grote aandacht voor ca
6000 onschuldige amerikaanse slachtoffers en de geringe aandacht voor
honderdduizenden slachtoffers in Rwanda, waar de VN de ogen voor sloot, en de miljoenen
slachtoffers van het Pol Pot regime in Cambodja, dat niettemin erkend bleef als
vertegenwoordigend regime in de VN!
Ook de voedingsbodem is onvoldoende duidelijk; daders en organisatoren van 11
september waren goedgeschoolde rijke mensen waarvoor armoede en achterstand als
voedingsbodem niet golden. Maar de motieven van daders en organisatoren hoeven niet
de zelfde te zijn als de ondersteunende motieven uit de voedingsbodem. De achterstand en
armoede in de arabische landen naast de excessieve rijkdom van een heersende groep die
bijdraagt aan de westerse welvaart , naast de vaak als arrogant ervaren amerikaanse
houding en de spanning tussen afkeer van en afgunst op en bewondering voor Amerika,
kunnen een destructief mentaal klimaat vormen. Ook de landen zelf zijn verantwoordelijk
voor die situatie.
De discussie wordt afgerond met de motie "Strijd tegen terrorisme" van NH. In deze motie
werd de term "wortels" vervangen door "voedingsbodems". Een voorstel om de eerste regel
van de uitspraak minder absoluut te stellen door een tijdslimiet aan de beëindiging tot te
voegen werd niet door de indieners overgenomen. Vervolgens werd de motie met 7 voor,
19 tegen en 1 onthouding verworpen.
8. DNA-techniek, overheidstaken en individuele belangen; Boris Dittrich.
Toepassingen van DNA-techniek, biotechnologie en genetische manipulatie zullen in de
TK in discussie zijn tussen januari en mei 2002. De rapportages van de KamerCie
Biotechnologie en de Cie Terlouw (de publieksdiscussie) zijn daarbij basismateriaal. De vz
verwijst nog naar de behandeling in de AR d.d. 21 april 2001 van dit onderwerp. De
discussie nu zal een precisering opleveren. De volgende overwegingen komen daarbij aan
de orde.
Is de DNA-kennis, op grond waarvan men eventueel inbreuk op, c.q. bevoordeling van het
individueel belang ten opzichte van het algemeen belang baseert, wel voldoende
vaststaand?
Is die kennis niet wezenlijk van statistische aard en daardoor ongeschikt voor
beoordelingen in individuele gevallen? Voor hoeveel kenmerken van gezondheid en gedrag
bestaat er werkelijk een oorzaak en gevolg verband met DNA-kenmerken?
Moet een mens niet de vrijheid houden te kiezen voor goed gedrag c.q. voor de kans op
goede gezondheid ondanks alle kwade kansen?
Is het actuele gedrag niet een beter kompas voor beslissingen dan verwachtingen op grond
van DNA-kenmerken.
Maar ook, is, in het voorbeeld geval van al dan niet verlaten van de TBS-kliniek, het actuele
gedrag in de TBS-situatie wel een bruikbare voorspeller van het gedrag buiten, in de
samenleving? En is dan de voorspellende waarde van DNA-kenmerken niet een bruikbare,
c.q. noodzakelijke aanvulling?
En, in hoeverre mag iemand verantwoordelijk gesteld worden voor het niet willen kennen,
c.q. niet willen gebruiken van DNA-kennis, ter voorkoming van ernstige
gezondheidsrisico's? In hoeverre mag dat voor genetisch bepaalde
(crimineel)gedragskenmerken?
In hoeverre mag het belang van een individu iets te weten over gezondheidsrisico's in het
DNA van een ander, inbreuk maken op de vrijheid van die ander? (b.v. dochter die een
erfelijk ziekterisico kennen uit het DNA van de moeder of vader, dat niet uit haar eigen
DNA gehaald kan worden).
Genoemd wordt polyo als voorbeeld buiten de DNA-kennis, waarbij de NL samenleving
accepteert dat sommige (groepen) mensen vaccinatie weigeren, waardoor deze ziekte in
NL niet kan worden uitgeroeid; en een blijvend gezondheidsrisico voor ook anderen
ontstaat.
De AR vind dat individuen zelf mogen kiezen hun gezondheidsinformatie uit hun DNA
profiel al dan niet te kennen. Daar mag geen negatief gevolg aan verbonden worden. DNA-
profielen, anders dan voor gerechtelijke identificatie nodig, mag alleen met toestemming
van de persoon verkregen worden. Bij beslissingen over einde TBS, dus na het juridisch
traject, kiest de AR voor de actuele gedragingen als grond voor beslissing.
Deze keuzen liggen in lijn met de advisering op 21 april j.l.
9. Actuele politieke moties.
De motie "strijd tegen terrorisme" is reeds behandeld onder 7. Alleen de motie "Laat de
volksvertegenwoordigers het volk vertegenwoordigen..." ligt nog voor.
Gezien de discussie bij de opening van de vergadering, helaas bij, aangekondigde,
afwezigheid van de woordvoerder Ramon Barends, wordt volstaan met een toelichting van
de indiener. De motie wordt verworpen met 7 voor, 10 tegen en 2 onthoudingen.
10. Rondvraag.
Ronald Verhagen vraagt het Jaaroverzicht van adviezen van de AR ook op de web site te
laten zetten. Akkoord.
Jeroen Muller vraagt Boris in de TK uitstel te bepleiten voor de maatregel dat
homeopathische middelen na 1/1/2002 niet meer zonder toetsing in de handel mogen.
Hij meent tevens dat de straf van 2 mnd voor de poederbrief erg zwaar is en vraagt Boris'
oordeel. Boris zal de kwestie homeopathische middelen aan Stefanie van Vliet doorgeven.
Boris herinnert t.a.v. de "poedermalloten" aan de toelichting van de, uiteraard
onafhankelijke, rechter, die in het genoemde geval hoger had willen gaan dan de Officier
van Justitie, en de waarde van afschrikwekkende werking onderstreepte.
Theo Veltman roept (voor na de vergadering) medestanders op als ondertekenaars van een
motie m.b.t. terrorisme op het a.s. Congres.
Gerard Schoutsen vraagt Boris' aandacht voor het lot van uitgeprocedeerde asielzoekers
die soms in zeer behoeftige omstandigheden op straat gezet worden. Boris licht toe dat er
dan wel een zeer lange zorgvuldige procedure geweest is. Hij meldt dat intussen de
strengere Vreemdelingenwet bekend is bij mensensmokkelaars, wat geleidt zou hebben tot
minder kansloze asielaanvragen (30% minder asielzoekers); de gemeenten worden
overigens niet actief in hun beleid hieromtrent tegengehouden.
Ramon Barends kondigt aan dat de Gelderse AR-leden, de vz TNT en de vz JD op de a.s.
AR vergadering een notitie over bestuurlijke vernieuwing zullen inbrengen.
11. Op 16.05 wordt de vergadering gesloten.
Volgende vergadering: 8 december, Trianon, Utrecht.