Persbericht Trimbos-instituut
De psychohygiënisten: Grondleggers voor de ambulante ggz
Utrecht 25 oktober 2001. Iedere Nederlander kan gebruik maken van de
door de overheid gefinancierde geestelijke gezondheidszorg en naar
schatting 4% van de bevolking doet dat jaarlijks ook. Dat we het
psychische en de zorg daarvoor gewoon vinden is voor een belangrijk
deel te danken aan 'de beweging voor geestelijke volksgezondheid', de
Nederlandse variant van de van oorsprong Amerikaanse Mental Hygiene
Movement. Leonie de Goei van het Trimbos-instituut schreef er haar
proefschrift over dat onlangs als handelseditie verscheen bij
uitgeverij SUN.
Op 10 oktober, de jaarlijkse werelddag van de Geestelijke Gezondheid,
promoveerde Leonie de Goei aan de Universiteit van Amsterdam op het
proefschrift De psychohygiënisten. Psychiatrie, cultuurkritiek en de
beweging voor geestelijke volksgezondheid in Nederland, 1924-1970
(promotor prof.dr. P.C. de Rooy, co-promotor prof.dr. G.J.M.
Hutschemaekers).
In De psychohygiënisten zijn het ontstaan en de ontwikkeling van de
Nederlandse beweging voor geestelijke volksgezondheid beschreven,
vanaf de start in 1924 tot en met de explosie die er in 1970 een einde
aan maakte. Verontrusting over de negatieve gevolgen van de
modernisering, en de wens om hervormingen door te voeren in de
achterlijke gestichtspsychiatrie, waren de belangrijkste drijfveren
voor de psychohygiënisten en hun beweging.
Toen de hervorming van de gestichtspsychiatrie in de vooroorlogse
periode mislukte richtte men zich op de vorming van zorgvoorzieningen
buiten de muren van het gesticht: polikliniek, voor- en nazorg en
consultatiebureau. Na 1945 raakte de overheid betrokken en
stimuleerden de belangenstrijd tussen de betrokken professies en de
verzuiling de ontwikkeling van een apart domein voor geestelijke
gezondheidszorg. Vanaf 1970 werd de psychohygiëne onderdeel van de
Nederlandse verzorgingsstaat. Bekende woordvoerders van de beweging
waren de juriste en psychiatrisch sociaal werkster Eus Lekkerkerker en
de sociaalpsychiaters Arie Querido en Kees Trimbos.
Leonie de Goei (1956) is als senior wetenschappelijk onderzoeker
verbonden aan het Trimbos-instituut, waar zij historisch onderzoek
doet op het terrein van de psychiatrie en de ggz in de twintigste
eeuw. Eerder publiceerde zij onder meer over de geschiedenis van de
(universitaire) kinder- en jeugdpsychiatrie. Het onderzoek voor haar
proefschrift werd mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het
Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid (NFGV), het
Trimbos-instituut en de Faculteit der Letteren van de Universiteit van
Amsterdam. Het proefschrift verscheen als handelsuitgave (415
pagina's) bij uitgeverij SUN in Nijmegen. Prijs: Euro 31,50 (Hfl.
69,42). ISBN 90 5875 0256.
---
____
Voor nadere informatie: Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald
Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut.
Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00
Fax: (030) 297 11 11
---