Milieucompendium 2001: het milieu in cijfers
Met de toename van het wegverkeer is ook de CO2-emissie door het wegverkeer toegenomen. Van een afname van de geluidhinder door het wegverkeer is niet langer sprake. Het aandeel biologische landbouwgrond in het totale landbouwareaal is beperkt, maar groeit sterk. De lengte van het groeiseizoen is het afgelopen decennium toegenomen. Groene belastingen brengen steeds meer op. Deze informatie is te vinden in het vandaag verschenen Milieucompendium 2001: het milieu in cijfers, een gezamenlijke publicatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hierin wordt een totaalbeeld van de beschikbare milieugegevens gepresenteerd.
Hogere CO2-emissie en geen verdere afname geluidshinder wegverkeer Sinds 1990 is de CO2-emissie door het wegverkeer met ruim 30 procent nagenoeg even sterk toegenomen als het aantal voertuigkilometers. Personenauto's zijn sinds 1990 gemiddeld niet zuiniger geworden. De gerealiseerde motor- en voertuigtechnische verbeteringen zijn tenietgedaan doordat de gemiddelde personenauto zwaarder is geworden en met een grotere motor is uitgerust. Door geluidseisen aan nieuwe voertuigen, het plaatsen van geluidsschermen en het toepassen van stiller asfalt (ZOAB) kon in het begin van de jaren negentig een afname van de geluidshinder door het wegverkeer worden bereikt. Aan deze afname is sinds enkele jaren een einde gekomen.
Sterke groei van areaal biologische landbouw
Het aandeel biologische landbouwgrond in het totale landbouwareaal is weliswaar beperkt (1,3 procent in 2000) maar de groei is sterk. Tussen 1999 en 2000 nam het areaal met 19 procent toe. In vergelijking met andere Europese landen is de biologische landbouwsector in ons land klein. In bijvoorbeeld Oostenrijk (10 procent), Zwitserland (6,5 procent) en Zweden (3,5 procent) is het aandeel biologische landbouwgrond aanmerkelijk groter.
Lengte groeiseizoen neemt toe
De lengte van het groeiseizoen wordt gemeten aan de hand van het jaarlijkse aantal dagen met een gemiddelde temperatuur boven de 5°C, zoals waargenomen in De Bilt. In het afgelopen decennium bleek het groeiseizoen bijna drie weken langer te duren dan in de jaren tachtig.
Een vroegere start van het groeiseizoen komt tot uiting in het eerder uitlopen en sneller ontwikkelen van plantensoorten. De hogere temperaturen en de effecten ervan op de plantengroei hebben ook invloed op dieren. Veel kleine vlindersoorten verschijnen tegenwoordig eerder dan vroeger, en ook worden de laatste jaren steeds vaker vlindersoorten waargenomen die zich normaal in zuidelijker streken ophouden. De snellere ontwikkeling van plantengroei veroorzaakt ook het steeds vroeger beginnen van het hooikoortsseizoen.
Opbrengsten groene belastingen fors toegenomen
Steeds vaker worden prijsverhogingen doorgevoerd om negatieve milieueffecten van economische activiteiten te verminderen. Er is dus sprake van vergroening van het belastingstelsel. In 2001 hebben de groene belastingen van het Rijk naar schatting een opbrengst van circa 15 miljard euro. Dit komt overeen met bijna 15 procent van de totale belastingopbrengst. Sinds 1996 wordt de stijging van het aandeel groene belastingen voornamelijk veroorzaakt door een toename van de verbruiksbelastingen op milieugrondslag, zoals de Regulerende Energiebelasting (REB), de afvalstoffen- en grondwaterbelasting en de belasting op brandstoffen. De REB vormt daarbij de belangrijkste factor.
Technische toelichting
Het Milieucompendium 2001 is een gezamenlijke productie van RIVM en CBS. Het Milieucompendium is verschenen als boek en tevens op internet www.rivm.nl/milieucompendium te raadplegen.
De publicatie bevat onder meer achtergrondinformatie over wat door het RIVM reeds is gepubliceerd in de Milieubalans 2001 die op 13 september aan het Kabinet is aangeboden.
In de eerste twee secties van het boek worden de belangrijkste maatschappelijke ontwikkelingen en het verbruik van natuurlijke voorraden behandeld. De milieudruk als gevolg van deze ontwikkelingen wordt in de daaropvolgende sectie in beeld gebracht. De milieudrukgegevens worden gepresenteerd per doelgroep en per milieuthema. De gevolgen van de milieudruk voor de verschillende compartimenten (zoals lucht, oppervlaktewater, bodem en grondwater) worden beschreven in de sectie Milieukwaliteit. Ook de kwaliteit van het leefmilieu komt in deze sectie aan de orde. De veranderingen in de milieukwaliteit hebben invloed op de natuur en de volksgezondheid. Dit wordt in de sectie Effecten beschreven. Tenslotte zijn twee secties opgenomen met gegevens over de kosten van milieumaatregelen en over de relatie tussen milieu en economie volgens het systeem van de Nationale Rekeningen.
De publicatie Milieucompendium 2001 (420 pagina's in full colour) kost fl. 56,70 (25,77 euro; incl. BTW, excl. verzendkosten) en is te bestellen bij Kluwer, Postbus 4, 2400 MA Alphen aan den Rijn, tel. (0172) 46 68 33, fax (0172) 46 67 69, e-mail klantenservice@kluwer.nl.