16 okt 2001
Nummer 147 16 oktober 2001
Hedy d'Ancona krijgt Aletta Jacobsprijs 2002
Voortrekker en voorbeeld
Aletta Jacobs
Noot voor de pers
De Rijksuniversiteit Groningen heeft de Aletta Jacobsprijs 2002
toegekend aan drs. Hedy d'Ancona. Zij krijgt deze prijs wegens haar
belangrijke bijdrage aan de vrouwenemancipatie in binnen- en
buitenland. In diverse functies, onder meer als minister,
staatssecretaris en parlementslid, heeft zij zich ingespannen voor
de verbetering van de positie van de vrouw. Verder heeft zij mede
de aanzet gegeven tot de tweede feministische golf in de jaren
zestig. D'Ancona zal de prijs in ontvangst nemen op woensdag 6
maart 2002.
Hedy d'Ancona (Den Haag, 1937) studeerde sociale geografie aan de
Universiteit van Amsterdam. Vervolgens begon ze haar loopbaan in
1963 bij de VARA-televisie en werd in 1965 hoofdmedewerker bij het
Instituut voor Sociale Geografie aan de UvA. In 1975 was zij een
van de oprichters van het Centrum Beleidsadviserend Onderzoek
(CEBEON). Hiervoor verrichtte zij veel woonsatisfactie- en
leefstijlonderzoek.
Intussen was haar politieke carrière reeds begonnen. Van 1974-1981
was d'Ancona lid van de Eerste Kamer voor de PvdA. Vervolgens werd
ze in 1981 staatssecretaris Emancipatiezaken bij het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet-Van Agt II. In deze
functie gaf zij de aanzet tot beleid tegen seksueel geweld tegen
vrouwen en meisjes. Van 1984-1989 was ze lid van het Europees
Parlement. Als voorzitter van de commissie gelijke rechten van de
vrouw startte zij toen ook op Europees niveau politieke actie tegen
seksueel geweld.
Daarna werd d'Ancona minister van Welzijn, Volksgezondheid en
Cultuur in het kabinet-Lubbers III. In deze functie heeft zij
100.000 kindplaatsen in de kinderopvang gecreëerd en een stimulans
gegeven om dit aantal later te verhogen. Ook heeft zij
werkgelegenheids-projecten voor herintredende en allochtone vrouwen
in de zorgsector tot stand gebracht. Van 1995-1999 was d'Ancona
opnieuw lid van het Europees Parlement, als vice-voorzitter van de
socialistische fractie. Als voorzitter van de commissie
binnenlandse zaken en justitite zette zij zich in voor specifieke
wetgeving voor vrouwelijke asielzoekers. Voor haar verdiensten op
gebied van vrouwenrechten en migranten kreeg zij de onderscheiding
van het Légion d'Honneur van de Franse regering.
Momenteel is d'Ancona actief op het gebied van cultuur, media en ontwikkelings-samenwerking. Zij is voorzitter van de Novib, vice-voorzitter van de OXFAM en bestuurslid van diverse andere culturele instellingen en organisaties. Hedy d'Ancona was ook buiten haar maatschappelijke-politieke carrière actief op het gebied van vrouwenemancipatie. Zij was actief in diverse actiegroepen. Samen met Joke Kool-Smit, de auteur van het befaamde artikel 'Het onbehagen van de vrouw' in De Gids, gaf zij de aanzet tot de tweede feministische golf. Gezamenlijk richtten zij de emancipatievereniging Man-Vrouw-Maatschappij op. Samen met Wim Hora Adema en Ad Werner begon d'Ancona het femistische tijdschrift Opzij in 1972. Verder heeft zij veel gepubliceerd, in zowel wetenschappelijke als populaire boeken en tijdschriften, en veel lezingen gegeven. Tot slot is zij samen met Ireen van Ditshuyzen betrokken bij de tv-documentaireserie Sterren van Europa voor de VPRO, een zestal portretten van vrouwen in Europa die topposities bekleden in wetenschap, politiek, zakenwereld en media.
Voortrekker en voorbeeld
De Aletta Jacobsprijs wordt om de twee jaar toegekend aan een
academische opgeleide vrouw die zowel een voortrekkersrol vervult
op het gebied van emancipatie. Ook dient de laureaat een
voorbeeldfunctie te bekleden, bij voorkeur op een voor vrouwen
niet-traditionele plaats. De prijs bestaat uit een een bedrag van
tienduizend gulden en een oorkonde. De prijs werd voor het eerst
uitgereikt in 1990 aan M. Bruyn-Hundt. Daarna volgden G. Lycklama à
Nijeholt (1992), L. Brandt Corstius (1994), J. Goldschmidt (1996),
G. Kleiverda (1998) en H. Verwey-Jonker (2000).
Aletta Jacobs
De prijs is genoemd naar Aletta Henriëtte Jacobs (1854-1929),
geboren te Sappemeer. In Nederland was zij de eerste vrouw die aan
een universiteit (de RUG) studeerde en als arts een praktijk
voerde. Zij stond aan de wieg van de eerste feministische golf en
zette zich onder meer in voor vrouwelijk kiesrecht. Bij het
Harmoniegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen staat een
borstbeeld van Aletta Jacobs, dat in 1990 onthuld werd door Hedy
d'Ancona, toen in haar functie als minister.
Noot voor de pers
Nadere informatie:
* mw.dr. P.A.T. Oden, secretaris Aletta Jacobsprijs, telefoon
(050)363 52 91, e-mail p.a.t.oden@bureau.rug.nl of
* het secretariaat van de afdeling Interne en Externe Betrekkingen,
telefoon (050)363 5446.