Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Informatie over verkiezingen in 2002, 2003 en 2004
Een publicatie bij het onderwerp Kiesrecht
5 oktober 2001
In onderstaand overzicht vindt u de antwoorden op veel voorkomende vragen en algemene informatie over de verkiezingen in de periode 2002-2004. Er wordt onder meer ingegaan op de belangrijke data rond de verschillende verkiezingen, het voorstel tot wijziging van de Kieswet dat ter behandeling bij de Tweede Kamer ligt en de voorlichtingscampagne van het ministerie ten aanzien van de komende verkiezingen.
Belangrijke data
In de periode 2002-2004 worden verschillende verkiezingen gehouden. In 2002 zullen de gemeenteraads- en
Tweede-Kamerverkiezingen plaatsvinden, in 2003 de Provinciale-Staten- en de Eerste-Kamerverkiezingen en in 2004 de verkiezingen voor het Europees Parlement.
De volgende data zijn van belang ten aanzien van de komende gemeenteraadsverkiezingen:

Laatste dag indienen verzoek registratie aanduiding: 10 december 2001
Datum van kandidaatstelling:
22 januari 2002
Dag van stemming:
6 maart 2002
Dag van eerste samenkomst:
26 maart 2002
Op 15 maart 2001 is een wet vastgesteld waarbij
Tweede-Kamerverkiezingen in geval van een samenval met raads- of statenverkiezingen in hetzelfde jaar structureel een week naar voren worden geschoven. De dag van de stemming valt in het vervolg op de woensdag in de periode van 11 tot 18 mei.
De volgende data zijn van belang ten aanzien van de komende Tweede-Kamerverkiezingen:

Laatste dag indienen verzoek registratie aanduiding: 18 februari 2002
Datum van kandidaatstelling:
2 april 2002
Dag van stemming:
15 mei 2002
Dag van eerste samenkomst:
28 mei 2002 *
(* Uitgaande van de huidige Kieswet. Deze datum kan als gevolg van het wetsvoorstel wijzigen.)
Op 25 augustus 1999 is bij koninklijk besluit bepaald dat de verkiezingen voor de leden van provinciale staten in 2003 gehouden wordt op dinsdag 11 maart. De verkiezingen zijn zes dagen verschoven in verband met samenval met carnaval en de biddag voor gewas en arbeid.
De volgende data zijn van belang ten aanzien van de provinciale-statenverkiezingen:

Laatste dag indienen verzoek registratie aanduiding: 15 december 2002
Datum van kandidaatstelling:
27 januari 2003
Dag van stemming:
11 maart 2003
Dag van eerste samenkomst:
15 april 2003
De volgende data zijn van belang ten aanzien van de Eerste-Kamerverkiezingen:

Laatste dag indienen verzoek registratie aanduiding: 10 maart 2003
Datum van kandidaatstelling:
22 april 2003
Dag van stemming:
26 mei 2003
Dag van eerste samenkomst:
10 juni 2003
De uit de Europese Akte voortvloeiende datum voor de verkiezingen van het Europees Parlement valt in de periode van .. tot .. juni. Over de datum van verkiezingen wordt op dit moment nog op Europees niveau onderhandeld. Indien niet tijdig overeenstemming wordt bereikt over de datum van verkiezingen, dan wordt deze verkiezing gehouden op de regulier uit de Akte voortvloeiende datum. In dat geval zijn de volgende data van belang ten aanzien van de verkiezingen van het Europees Parlement (deze data zijn dus onder voorbehoud):

Laatste dag indienen verzoek registratie aanduiding: 16 maart 2004
Datum van kandidaatstelling:
28 april 2004
Dag van stemming:
10 juni 2004
Dag van eerste samenkomst:
nog niet bekend
Voorstel tot wijziging van de Kieswet in behandeling bij de Tweede Kamer
Op dit moment is een wijziging van de Kieswet in behandeling bij de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 27 673). In dit voorstel tot wijziging van de Kieswet zijn verschillende onderdelen opgenomen die van belang zijn ten aanzien van de verkiezingen voor de gemeenteraad en de Tweede Kamer in 2002. Het betreft de volgende onderdelen:


* verlenging van de duur van de stemming

* verkorting van de termijn van aantreden van nieuwe Kamerleden
* briefstembureaus in de Nederlandse Antillen en Aruba
* inlevering van ondersteuningsverklaringen door zittende groeperingen

* kiesrecht Nederlanders in het buitenland

* registratie van aanduidingen voor de Eerste-Kamerverkiezingen
* inlevering kopie geldig legitimatiebewijs

* inlevering kandidatenlijst voor Eerste-Kamerverkiezingen
* registratie van EU-onderdanen bij EP-verkiezingen
* strafbaarstelling van het ronselen van ondersteuningsverklaringen.
De belangrijkste wijzigingen voor de komende gemeenteraads- en Tweede- Kamerverkiezingen zijn:

* het voorstel om de stembureaus een uur langer open te houden tot negen uur s avonds in plaats van acht uur s avonds
* het voorstel om het vereiste voor het inleveren van ondersteuningsverklaringen voor groeperingen die reeds zitting hebben in het orgaan waarvoor de verkiezing wordt gehouden, te laten vervallen

* het voorstel om de termijn tussen stemming en eerste samenkomstvan de Tweede Kamer in nieuwe samenstelling te verkorten van dertien dagen naar acht dagen.

Dit wetsvoorstel dient echter nog in de Tweede en Eerste Kamer behandeld te worden en kan derhalve nog gewijzigd worden. Er wordt gestreefd naar een inwerkingtreding van de wijziging in november of december van dit jaar; de exacte datum is echter nog niet bekend. Zodra de datum van inwerkingtreding bekend is, ontvangen de Nederlandse gemeenten een circulaire waarin uitgebreid wordt ingegaan op de verschillende wijzigingen en waarin andere onderwerpen worden besproken die van belang zijn voor de verkiezingen in 2002 en 2003.

Herindelingen

In verschillende gemeenten in Nederland vinden per 1 januari 2002 herindelingen plaats. Hiervoor worden in het najaar van 2001 herindelingsverkiezingen gehouden. Zoals hierboven is aangegeven is nog niet duidelijk wanneer het voorstel tot wijziging van de Kieswet in werking treedt. Bij de voorbereiding van de
herindelingsverkiezingen in dit najaar dient derhalve de huidige Kieswet als uitgangspunt genomen te worden.

Voorlichtingscampagne

Vanaf januari 2002 voert het ministerie van BZK een actieve opkomstbevorderende campagne, met deelcampagnes voor de respectieve verkiezingen in 2002 en 2003. Burgers worden uitgenodigd om gebruik te maken van hun stemrecht en dus om de gang naar het stemlokaal te maken. In de ontwikkeling en de uitvoering van de campagne worden gemeenten, maatschappelijke organisaties en burgers actief betrokken.

Wetsvoorstel dualisering gemeentebestuur

Op 20 september jl. heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel dualisering gemeentebestuur aanvaard. Informatie hierover kunt u vinden op de website van de Vernieuwingsimpuls; www.vernieuwingsimpuls.nl