BVD draagt deel archief over aan het Algemeen Rijksarchief
Voor het eerst in de geschiedenis zal de Binnenlandse
Veiligheidsdienst een deel van zijn archief overdragen aan het
Algemeen Rijksarchief, waardoor het openbaar wordt. Het gaat om het
archief van het Bureau Nationale Veiligheid, een vroege voorloper van
de BVD uit de jaren 1945 - 1946. Het archief omvat niet eerder
vrijgegeven persoonsdossiers over personen als Mussert en King Kong,
maar ook tot dusverre geheime informatie over het Englandspiel en
andere Duitse spionage-, sabotage- en 'stay behind' organisaties uit
de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast is in het BNV-archief het ontstaan
van de Koude Oorlog terug te vinden, door de verschuivende focus van
Duitse spionagenetwerken naar communistisch georiënteerde personen en
organisaties.
Het Bureau Nationale Veiligheid werd in mei 1945 opgericht met als
taak het verrichten van "alle werkzaamheden de in- en uitwendige
veiligheid van den Staat betreffende" en bovendien "daarover contacten
op te nemen en te onderhouden met de geallieerden". De instelling werd
in enkele weken uit de grond gestampt door verschillende bestaande
organisaties, waaronder verzetsorganisaties, samen te voegen. In de
praktijk kwamen de werkzaamheden van het BNV neer op het
identificeren, opsporen, arresteren en verhoren van personen die
behoorden tot Duitse spionage en sabotage-organisaties als Abwehr,
Gestapo en Sicherheitsdienst. Schuldig geachte personen werden ter
berechting overgedragen aan de Politieke Opsporingsdiensten van het
Militair Gezag, en later aan het Directoraat Generaal voor de
Bijzondere Rechtspleging. Naarmate de tijd verstreek, richtte het BNV
zich ook steeds meer op "die stroomingen welke door hun aard bij
voorkomende gelegenheden gevaarlijk zouden kunnen worden voor de rust,
orde of veiligheid van den Staat". Men doelde daarmee op kleine
trotskistische en anarchistische groeperingen, maar vooral op de
communistische organisaties in Nederland: de CPN, de Eenheids
Vakcentrale en de communistische nevenorganisaties van jongeren en
vrouwen.
Het archief van het BNV bevat naast geheime dossiers over personen en
organisaties ook informatie over het personeel en de organisatie.
Tevens bevat het archief een aantal niet eerder gepubliceerde foto's.
In de loop der jaren is een deel van de persoonsdossiers verdwenen,
door vernietiging en door overdracht naar andere organisaties. Zo is
een deel van de BNV-persoonsdossiers opgenomen in het archief van het
Centraal Archief van de Bijzondere Rechtspleging (CABR), dat onlangs
door Justitie aan het Algemeen Rijksarchief is overgedragen. Met het
verwerven van het BNV-archief breidt het Algemeen Rijksarchief zijn
verzameling oorlogsgerelateerde archieven verder uit. Naast het
BNV-archief beheert het Algemeen Rijksarchief onder meer ook de
archieven van het Ministerie van Justitie te Londen, het Centraal
Archief Bijzondere Rechtspleging, het Nederlands Beheersinstituut en
de Stichting Toezicht Politieke Delinquenten.