BEGROTING 2002: BELOFTEN UIT COLLEGEPROGRAMMA VOORTVAREND IN UITVOERING
Het college van burgemeester en wethouders heeft financiële ruimte gevonden om de tien beloften uit het collegeprogramma voortvarend uit te voeren. Het college presenteert vrijdag 28 september de voorstellen voor de begroting voor het jaar 2002 en de meerjarenraming 2005. De voorstellen worden op 7 en 8 november in de gemeenteraad behandeld en vóór die tijd in de verschillende raadscommissies.
In totaal is ruim 18 miljoen euro gevonden voor het realiseren van nieuw beleid in 2002 en dat loopt op naar 20 miljoen in 2005. Nieuw in de begroting is de flexibilisering, waarmee het college sneller op de wensen van de bewoners in kan inspringen. De financiële positie van de gemeente Utrecht is solide en gezond.
Ruimte voor nieuw beleid
Er is ruimte gevonden om vorm te geven aan nieuw beleid, zoals dat uit de beloften uit het collegeprogramma voortvloeit. In totaal gaat het om een bedrag van ruim 18 miljoen euro (40 miljoen gulden) beschikbaar voor nieuw beleid, dat oploopt tot 20 miljoen euro (45 miljoen gulden) in 2005.
Een belangrijk deel van de financiële ruimte komt beschikbaar door efficiencyverbeteringen, versterkte toepassing van het profijtbeginsel (de gebruiker betaalt) en door het afbouwen van taken of taken anders in te vullen (het zogenaamde 'nieuw voor oud').
Voorbeelden van maatregelen zijn: afsluiten van voordeliger energie-contracten bij sport, terugdringen onderzoek en advieskosten onderwijs, het herbestemmen van ruimte door de opgeloste wachtlijstprobleem oud-komers, verlaging budgetten ouderen- en jeugdbeleid, meer en breder aanbesteden, gemeentebrede standaardisering en bundeling ICT en verbetering van procedures en stroomlijning van de organisatie en door de openbare verlichting een uur eerder op de nachtstand zetten. Verder worden de inkomsten bij de bibliotheek, Kunstuitleen, Muziekcentrum, Centraal Museum, Stadsschouwburg, lijkbezorging, SOA-poli, inspectie kindercentra verhoogd.
De taken die anders zijn ingevuld, kunnen niet los gezien worden van het nieuwe beleid. De voorbeelden nieuw beleid worden genoemd bij de tien beloften.
Flexibilisering
Nieuw in begroting is de flexibilisering, die beoogt om sneller op initiatieven en wensen van bewoners in te kunnen springen, vooral in de wijken.
De flexibilisering kent verschillende vormen. Ten eerste krijgen bewoners op wijkniveau een grotere invloed op de besteding van een aantal budgetten, zoals voor het onderhoud van groen, het schoonhouden van de openbare ruimte en de wijkveiligheid. Voor deze budgetten gelden wel spelregels. Zo is schuiven binnen budgetten wel mogelijk, maar tussen budgetten niet. Ten tweede staat in de begroting een bedrag van 2,25 miljoen euro (5 miljoen gulden), waarvoor geen besteding is vastgelegd. Dit bedrag is beschikbaar voor nieuwe wensen. Ten derde is in de investeringsplanning een bedrag van 0,5 miljoen euro (1,1 miljoen gulden) vrij gehouden. Dit bedrag is op korte termijn beschikbaar voor nieuwe investeringen.
Utrecht is financieel gezond
De begroting 2002 die in totaal een bedrag omvat van 1,35 miljard euro (3 miljard gulden), getuigt van realisme en degelijkheid en de financiële positie van de gemeente is solide en gezond. Toch zijn er enkele onzekerheden. Voor de verkoop van het energiebedrijf REMU, dat een jaarlijks rendement van 9 miljoen euro (19,8 miljoen gulden) moet opleveren, moet het Rijk nog toestemming geven. Ook de lichte hapering van de economie zou de inkomsten van gemeente kunnen beïnvloeden.
De tien beloften
In februari 2001 heeft het college tien beloften gedaan aan de Utrechtse bevolking. In de inleiding bij de begroting heeft het college expliciet aangegeven hoe deze beloften in de begroting zijn verwerkt, en de komende jaren uitvoering krijgen. Het gaat om de volgende voorstellen:
1. Via een referendum kan iedereen een mening geven over het
stationsgebied .
De planvorming voor het stationsgebied is in volle gang. De
Utrechtse bevolking krijgt twee uitvoerbare en onderscheidende
plannen voor het stationsgebied voorgelegd. Door een (raadplegend)
referendum kunnen de inwoners een voorkeur voor één van beide
plannen uitspreken. Wij stellen voor dit referendum gelijktijdig
met de verkiezingen voor de Tweede Kamer te houden. Deze koppeling
stimuleert de opkomst en is kostenbesparend.
2. Er komen parkeergarages in en rond het centrum en transferia aan
de rand van de stad.
De bouw van parkeergarages en transferia is een belangrijk
onderdeel van de plannen voor verbetering van de bereikbaarheid
van de stad. Voor parkeergarages is een bedrag van 17,7 miljoen
euro (39 miljoen gulden) gereserveerd in de investeringsplanning.
De bouw van parkeergarage Grifthoek gaat hoogstwaarschijnlijk in
2002 van start. De voorbereiding van onder meer de garages Ledig
Erf/Vaartse Rijn en Lucas Bolwerk wordt met kracht voortgezet.
Voor de bouw van de transferia Hooggelegen en Oost (Uithof) zijn
de voorbereidingen gestart. Hiervoor is 2,3 miljoen euro (5,1
miljoen gulden) beschikbaar.
3. Er komen meer opvangvoorzieningen voor daklozen en verslaafden.
Deze collegeperiode worden zes hostels, die 24-uursopvang bieden
aan drugsverslaafden, gerealiseerd. Eind 2001 gaat het tijdelijke
hostel aan de Sartreweg open. In de loop van 2002 zal het -
eveneens tijdelijke - hostel aan de Baden Powellweg van start
gaan, terwijl de voorbereiding voor de verbouw van het hostel
Maliebaan eind 2002 afgerond moet zijn. Aan het tijdig beschikbaar
komen van de overige definitieve locaties wordt gewerkt. In
september 2001 zijn de twee gebruiksruimten in het centrum geopend
en eind 2001 volgt de dagopvang/gebruiksruimte De Stek. Daarnaast
spant het college zich in om in overleg met andere partijen de
mogelijkheden te onderzoeken om nachtopvang uit te breiden. Ook de
opvang van niet-verslaafde daklozen wordt verbeterd en uitgebreid.
De Sleep-Inn op het Jansveld krijgt een ingrijpende opknapbeurt;
in de Bolksbeekstraat gaat een 24-uursopvang open; de
24-uursopvang aan de Oudwijkerveldstraat (van het Leger des Heils)
wordt verbouwd en aan de Nieuwegracht komt een nieuwe opvang (ook
te beheren door het Leger des Heils).
4. Grote stadsparken krijgen een opknapbeurt.
In de investeringsplanning is 3,07 miljoen euro (6,77 miljoen
gulden) gereserveerd voor groot onderhoud van het Julianapark, het
Wilhelminapark, het Zocherplantsoen en Park Transwijk. Met het
Park Transwijk is in 2001 een begin gemaakt. In het Wilhelminapark
en het Zocherplantsoen gaat het groot onderhoud in 2002 van start.
Er wordt een extra boswachter aangesteld voor de landgoederen.
5. Utrecht krijgt culturele zondagen en jaarlijks een wereldfeest.
Voor de organisatie van culturele zondagen is in 2002 bijna 0,68
miljoen euro (1,5 miljoen gulden) beschikbaar, voor een
wereldfeest is 113.000 euro gereserveerd. In 2002 zullen circa 20
culturele zondagen worden georganiseerd. Bij de invulling van de
culturele zondagen wordt gebruik gemaakt van de ervaringen die in
het "experimentele" jaar 2001 worden opgedaan.
6. Schoolgebouwen en sportaccommodaties worden opgeknapt.
In 2002 is een bedrag van 6,8 miljoen euro (15 miljoen gulden)
extra - dus naast de reguliere budgetten - beschikbaar voor
accommodatiebeleid. In de hele collegeperiode is hiervoor 22,5
miljoen euro (50 miljoen gulden) beschikbaar. Het budget voor 2002
is toegevoegd als extra financiering voor zes accommodaties. Deze
zijn geselecteerd op basis van vier criteria: het multifunctionele
karakter van de accommodatie, de betrokkenheid van meerdere
partners (onderwijs, welzijn, cultuur, sport), realisatie in 2002
en de beschikbaarheid van cofinanciering. Het betreft de
Aboedâoudschool in Zuilen (0,7 miljoen euro extra), Huis aan de
Werf (0,7 miljoen euro), sporthal De Dreef (1,6 miljoen euro),
Forumschool Tuindorp (2,7 miljoen euro), de multifunctionele
voorziening Goeree IV in Lunetten (0,23 miljoen euro) en
Forumschool Hart van Noord op Kanaleneiland (0,9 miljoen euro).
7. Er worden alleen huizen gesloopt als er goede alternatieven voor
de bewoners zijn.
De komende vijftien jaar investeren de gemeente en de
woningcorporaties 2,7 miljard euro (zes miljard gulden) in de
vernieuwing van de woningvoorraad in de naoorlogse wijken.
Ongeveer 9.500 te kleine en/of kwalitatief slechte huurwoningen
worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw (koop en huur). Rond
de 3.000 woningen worden opgeknapt. Bovendien bouwen de
corporaties in Leidsche Rijn nog eens 8.000 woningen in de sociale
sector. In de bestaande stad ten slotte worden 1.000 sociale
huurwoningen op vrije locaties gerealiseerd. Dit is vastgelegd in
de raamovereenkomst "De Utrechtse Opgave" (DUO)", die de
corporaties en de gemeente dit jaar hebben gesloten. Uitgangspunt
bij de vernieuwing van de woningvoorraad is eerst bouwen en dan
slopen. In 2002 worden de afspraken met de woningcorporaties
verder uitgewerkt.
8. U kunt meepraten over uw eigen wijk.
Voor bestuurlijke vernieuwing is 2,7 miljoen euro (6 miljoen
gulden) extra uitgetrokken, naast de 0,59 miljoen euro (1,3
miljoen gulden) die al in de Voorjaarsnota 2001 beschikbaar was
gesteld. Belangrijk onderdeel van de bestuurlijke vernieuwing is
de versterking van het wijkgericht werken. In 2002 zullen
wijkraden proefdraaien. Eind 2002 zal duidelijk zijn, hoe de
wijkraden en de wijkraadplegingen definitief worden ingericht.
9. Er komt meer geld beschikbaar voor bestrijding van armoede.
Voor de armoedebestrijding is tenminste 0,45 miljoen euro (1
miljoen gulden) extra beschikbaar. Met dit bedrag kunnen we
inwoners, die van een minimuminkomen moeten rondkomen, een aantal
extra voorzieningen bieden, terwijl enkele al bestaande
voorzieningen structureel kunnen worden gemaakt. Dit betreft onder
andere de verstrekking van duurzame gebruiksgoederen aan
huishoudens die langer dan drie jaar op het sociaal minimum leven,
uitbreiding van het U-pas aanbod en uitbreiding van de
ziektekostenverzekering voor minima.
10. Meer maatregelen om de veiligheid te vergroten.
Voor veiligheid trekt het college structureel 2,86 miljoen euro (6,3
miljoen gulden) extra uit. Daar komt 0,68 miljoen euro (1,5 miljoen
gulden) incidenteel bij. De extra middelen worden ingezet om de
uitbreiding van toezicht op straat, meer cameratoezicht (onder andere
in de stadsbussen en zwembaden), maatregelen op het gebied van
brandveiligheid en versterking van de wijkveiligheid. Voor de harde
kern van jeugdcriminelen zijn met het ministerie van Justitie
afspraken gemaakt over vijf maatregelen: aandacht voor
gedragsverandering via een experiment, nachtdetentie, mogelijkheid van
elektronisch toezicht bij minderjarigen, plaatsen op de Glenn
Millsschool voor Utrechtse jongeren en justitie in de buurt. Daarnaast
is een incidenteel bedrag van 2,2 miljoen euro (4,8 miljoen gulden)
beschikbaar voor verbetering van de brandveiligheid van gebouwen,
zoals sportaccommodaties, scholen en gemeentelijk bezit. Verder krijgt
het wegwerken van achterstanden en het intensiveren van taken bij de
Brandweer een stevige impuls.
Uitvoeringsgericht
Bij de uitvoering van de beloften hanteert het college van burgemeester en wethouders een "sturingsfilosofie" met als trefwoorden: uitvoeringsgericht, doen wat we zeggen (afspraak is afspraak) en toetsbaar handelen (meetbare doelen formuleren).
Perspectieven en visies
Ondanks het accent dat het college legt op de uitvoering van beleid, blijft nadenken over de toekomst van de stad geboden. In 2002 zullen vier plannen het licht zien - over het economisch profiel, milieu, wonen en verkeer en vervoer, die de bouwstenen leveren voor het Structuurplan dat in 2002 gereed komt.
Planvorming van andere orde betreft de vernieuwing van het gemeentebestuur in de vorm van de dualisering waarvoor de Staatscommissie-Elzinga de aanzet heeft gegeven. Naast referenda en de versterking van het wijkgericht werken zal de versterking van de gemeenteraad, die wordt beoogd met de dualisering, een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van het bestuur en het vertrouwen van de inwoners van de stad in ons bestuur.
Tarieven
Wat de lokale lasten betreft behoorde Utrecht een aantal jaren geleden nog tot de toptien van duurste gemeenten. Inmiddels behoort de gemeente tot de middenmoot.
Het college stelt voor de onroerende zaakbelasting (ozb), conform het
collegeprogramma, met het prijsindexcijfer van de overheidsconsumptie
(2,75%) aan te passen en verder niet te verhogen. Dit betekent dat de
volgende ozb-tarieven per ¤ 2.268,- (¦
5.000,-) waarde van de woning voor 2002 worden voorgesteld:
* tarief eigenaren van woningen ¤ 3,16 (¦ 6,95), was in 2001
¤ 3,07 (¦ 6,76);
* tarief gebruikers van woningen ¤ 2,53 (¦ 5,57), was in 2001
¤ 2,46 (¦ 5,42);
* tarief eigenaren van niet-woningen ¤ 4,81 (¦ 10,60), was in
2001 ¤ 4,68 (¦ 10,32);
* tarief gebruikers van niet-woningen ¤ 3,85 (¦ 8,49), was in
2001 ¤ 3,75 (¦ 8,26).
Door de toename van het afval per huishouden en de stijging van de verwerkings- en investeringskosten, is aan een tariefstijging (27%) voor de afvalstoffen niet te ontkomen. Daarnaast stelt het college voor extra geld voor handhaving uit te trekken, door het inzetten van tien ambtenaren met een bijzondere opsporingsbevoegdheid en een vliegende schoonmaakbrigade.
De kwijtschelding van de OZB en de afvalstoffenheffing voor bewoners met lage inkomens blijft gehandhaafd.
Communicatie over de begroting
De wethouder van Financiën, Jan van Zanen, en de wijkwethouders zullen in alle wijken van de stad 3 oktober tot en met 6 november de begroting toelichten en ingaan op vragen (zie bijgaand schema). Aan de hand van een televisiespot op Kanaal 9 en berichten in wijkbladen worden mensen daarover geïnformeerd. Daarnaast verschijnt er een brochure over de begroting voor een breed publiek. Ook op de internetsite van de gemeente www.Utrecht.nl/begroting2002 kan iedereen informatie vinden over de begroting voor het komende jaar.