Rijksuniversiteit Groningen

Nieuwe inzichten in structuur borium-11 atoomkernen

Het beschieten van materie met bundels geladen deeltjes is een methode die al meer dan honderd jaar gebruikt wordt om de structuur van atomen en atoomkernen te onderzoeken. Von Lenard deed het voor het eerst in 1894 toen hij met versnelde elektronen op dun aluminiumfolie schoot. Uit die metingen trok hij de conclusie dat de meeste massa van aluminiumkernen blijkbaar geconcentreerd is in heel kleine kernen. Sindsdien is de kennis over atoomkernen enorm toegenomen. Ook zijn de experimenten tegenwoordig veel en veel geavanceerder, maar het oorspronkelijke idee - het beschieten van de materie met geladen deeltjes - is gebleven. Ook Volker Hannen maakt er gebruik van in zijn promotieonderzoek. Hij schoot met versnelde protonen op een trefplaat met borium-11.

Hannens onderzoek had een tweeledig doel. Op de eerste plaats wilde hij nieuwe gegevens verzamelen over de kernstructuur van borium-11, die later van nut zullen zijn voor onderzoek aan neutrino's afkomstig van de zon. De natuurkundige Raghavan (AT&T Bell Laboratories) heeft daar een voorstel voor opgesteld. Raghaven wil neutrino's meten door hun reacties met borium-11 atoomkernen in een detector aan te tonen. Neutrino's zijn niet geladen en hebben nauwelijks interactie met materie. Ze kunnen alleen indirect worden gemeten.

De experimenten in het kader van Hannens onderzoek werden uitgevoerd in een nieuw detectorsysteem, dat gebouwd is door een consortium van instituten uit vijf Europese landen. Het testen en ingebruiknemen van dit nieuwe instrument was het tweede onderzoeksdoel. Het instrument zal vooral gebruikt worden voor het bestuderen van nucleaire processen die een rol spelen in de astrofysica. /JS

Volker M. Hannen (Ascheberg, Duitsland, 1968) studeerde natuurkunde aan de Westfälische Wilhelmus Universität. Hij verrichtte zijn onderzoek bij het kernfysische versnellerinstituut (KVI) van de RUG en de stichting FOM. Na het promotieonderzoek is hij in dienst getreden de Stichting Ruimte Onderzoek Nederland (SRON).

Datum en tijd

vrijdag 28 september 2001, 14.15 uur

Promovendus

V.M. Hannen, tel. (050)363 36 32, e-mail: hannen@kvi.nl (werk)

Proefschrift

A high-precision of study of polarized proton scattering to low-lying states in 11B

Promotor

prof.dr. M.N. Harakeh

Faculteit

wiskunde en natuurwetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Promotie