Zoek in www.D66.nl _____________ zoek
Partijblad Democraat
Idee
Brussel Vandaag
20 september 2001
Door aanvaarding van het wetsvoorstel dualisering gemeentebestuur komt
jarenlange wens van D66 uit
Olga Scheltema-de Nie
D66 is verheugd dat de Tweede Kamer bijna Kamerbreed (alleen de SP is
tegen) ingestemd heeft met het wetsvoorstel 'dualisering
gemeentebestuur' dat een vervolg is op de adviezen van de
Staatscommissie Elzinga. Als het wetsvoorstel ook door de Eerste Kamer
wordt aangenomen, zal na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2002 de
manier waarop de gemeentebesturen in Nederland te werk gaan ingrijpend
veranderen en komt daarmee een al jarenlang levende wens van D66 uit.
Kern van het dualisme is dat de positie en bevoegdheden van enerzijds
de gemeenteraad en anderzijds het college van Burgemeester en
Wethouders worden ontvlochten. Dat houdt in dat de raad meer taken en
bevoegdheden op het controlerend en vertegenwoordigend vlak krijgt,
terwijl het college nu ook formeel het besturend orgaan wordt. De
gescheiden verantwoordelijkheden van raad en college houden ook in dat
wethouders niet langer lid kunnen zijn van de gemeenteraad. D66
verwacht dat meer dualisme zal leiden tot een verhoging van de
kwaliteit van het lokale bestuur en dat het zal leiden tot meer
duidelijkheid en herkenbaarheid.
Om haar controlerende taken naar behoren te kunnen vervullen, krijgt
de dualistische gemeenteraad vele nieuwe instrumenten tot haar
beschikking, zoals het recht op initiatief, het recht van amendement,
het recht op informatie, het mondeling en schriftelijk vragenrecht,
het recht van interpellatie en het recht op ambtelijke bijstand.
Dankzij D66-amendementen dan wel mede door D66 gesteunde amendementen
worden de instrumenten die de raad kan gebruiken bij het daadwerkelijk
uitoefenen van haar controlerende taak nog verder versterkt dan het
oorspronkelijke voorstel van de minister. Zo wordt een raadsgriffie
verplicht, wordt het enquêterecht versterkt, worden de
overgangstermijnen van de wet verkort en heeft D66 aangedrongen op
tijdig beschikbaar zijn van VNG-handleidingen en BZK-circulaires ter
ondersteuning van de raad.
Het wetsvoorstel introduceerde aanvankelijk een verplichte
onafhankelijke lokale rekenkamer die een krachtig instrument voor de
raad kan zijn bij de uitoefening van haar controlerende taak. D66 is
teleurgesteld dat door een aangenomen amendement van de VVD en de PvdA
de onafhankelijkheid van dit controle-instrument aanmerkelijk is
afgezwakt. Door dit amendement is de mogelijkheid opengelaten dat
raadsleden zitting kunnen nemen in het orgaan dat de lokale
rekenkamerfunctie uitoefent. Volgens D66 is onafhankelijkheid één van
de essentiële eisen bij de uitoefening van de rekenkamerfunctie.
Raadsleden moeten zichzelf niet willen controleren en zouden daarom
geen deel uit mogen maken van een rekenkamerorgaan dat ook de
gemeenteraad controleert. Een amendement dat door D66 is ingediend om
te zorgen dat raadsleden geen zitting kunnen nemen in de lokale
rekenkamerfunctie kreeg helaas geen Kamermeerderheid.
Structuurwijzigingen in het gemeentelijk bestel zijn noodzakelijk, maar het allerbelangrijkst is de cultuuromslag die nodig is bij raadsleden, wethouders en ambtenaren om de dualisering te laten slagen. De vernieuwingsimpuls -een initiatief van het ministerie van Binnenlandse Zaken en van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten waarmee in diverse gemeenten ervaring wordt opgedaan met dualistisch werken- wordt van harte door D66 ondersteund. Daarnaast vindt D66 het van belang dat alle gemeenten tijdig beginnen met de voorbereidingen op het dualisme, daarom heeft de D66-fractie de minister opgeroepen zich ook te richten op die gemeenten die niet meedoen met de vernieuwingsimpuls. Voorts verdient het initiatief van de bestuurdersverenigingen van de verschillende politieke partijen om regioconsulenten in te stellen om de raadsleden te coachen en te ondersteunen in hun nieuwe rol volgens D66 ook financiële ondersteuning van de minister. De minister heeft toegezegd hierover met de bestuurdersverenigingen te zullen spreken.
D66 hoopt dat in dit nieuwe bestel het bestuur helderder en
aanspreekbaarder wordt en dat de inwoners daar uiteindelijk wel bij
zullen varen en daar gaat het D66 om. De lokale politiek zou zo
spannender en leuker kunnen worden.
o.scheltema@tk.marlement.nl