Per post en per e-mail: secreindgebruikersmarkt@opta.nl
OPTA
Afdeling Eindgebruikersmarkt
t.a.v. Secretariaat
Postbus 90420
2509 LK Den Haag
Amsterdam, 14 september 2001
Ref. : MvdH/TK/OPTA_eindgebruikersmarkt01
Onderwerp : Consultatie evaluatiemoment price cap
Geachte heer/mevrouw,
In reactie op OPTA's consultatiedocument Tariefregulering huurlijnen, d.d. 25 juli 2001, doet
Versatel Telecom International N.V. (`Versatel') u bij deze bericht van haar opmerkingen op
dit document.
Inleiding
Versatel is van mening dat tarievenbeleid op het gebied van huurlijnen met de grootste
voorzichtigheid dient te worden toegepast om te voorkomen dat investeringen in alternatieve
infrastructuren en substituten (xDSL) niet meer kunnen worden terugverdiend. Versatel stelt
voor dat prijsregulering alleen dient te worden ontwikkeld als daarbij het uitgangspunt dat er
geen andere oplossing is. Dit speelt dus in bepaalde regio's en dan vooral bij bepaalde
soorten lijnen (local tails).
Toepassingen huurlijnen en tariefregulering
Zoals ook in uw document wordt aangegeven, zijn er twee toepassingen denkbaar voor
huurlijnen. De eerste toepassing is het directe gebruik door eindgebruikers; in deze
toepassing zijn de verschillende operators steeds vaker elkanders concurrenten. De tweede
toepassing is de inzet door marktpartijen van huurlijnen voor de opbouw van hun netwerk. In
deze situatie is het (veelal) KPN die de huurlijnen aan andere marktpartijen aanlevert zodat
deze andere partijen hun diensten aan de eindgebruikers kunnen aanbieden. Deze complexe
situatie is de reden dat tegen het voorgenomen beleid van OPTA ten aanzien van
huurlijnprijsstelling een wat ambivalente houding resulteert.
Price cap mag hooguit `last resort' zijn
Versatel is geen voorstander van artificiële prijsstelling ter vervanging van het concurrentie
mechanisme. Concurrentie is de manier om tot prijsdalingen te komen (waarbij uiteraard
concurrentie verstorende KPN prijsdalingen/kortingen in de gaten moeten worden gehouden).
Indien wordt gekozen voor ingrijpen dienen de neveneffecten van dit ingrijpen tot een
minimum beperkt te blijven. Dit pleit voor een ingrijpen zo dicht mogelijk bij de bron van het
probleem. Indien prijsverlagingen niet spontaan tot stand komen omdat er bijvoorbeeld
Versatel Telecom International N.V.
Hullenbergweg 101 Postbus 22697 T +31 (0)20 750 10 00 www.versatel.com
1101 CL Amsterdam Z-O 1100 DD Amsterdam Z-O F +31 (0)20 750 10 01 KvK Amsterdam 33272606
The Netherlands The Netherlands E info@versatel.com ABN AMRO 50 81 66 950
sprake is van marktfalen in een bepaalde regio omdat er geen additionele capaciteit kan
worden aangelegd, dient gekeken te worden naar de achterliggende oorzaken, in plaats van
de uiterlijke symptomen aan te passen. Indien concurrentie ontbreekt behoort men te
bekijken welke mogelijkheden er bestaan ter stimulering van deze concurrentie. Zo kan er
gekeken worden naar de mogelijkheid van een nul-tarief voor huurlijnen naar
nummercentrales in onrendabele gebieden. De nieuwe operators kunnen dan de ontwikkeling
van een direct concurrerend product, namelijk DSL, invoeren ook in deze minder rendabele
gebieden. Op deze wijze kan verantwoord tot een aanvaardbaar niveau van concurrentie
worden gekomen, met als gevolg prijsdalingen op de eindgebruikersmarkt en betere
dienstverlening. Cosmetische korte termijn resultaten zijn funest voor de lange termijn
ontwikkeling van de Nederlandse telecommunicatiemarkt (deze redenering lijkt te worden
ondersteunt door de aanpak van Oftel zoals beschreven in hoofdstuk vijf van het onderzoek
pricecap systemen voor huurlijnen, behorende bij het consultatiedocument).
OPTA dient zich in eerste plaats voor marktwerking in te spannen
Dit betekent dat indien er een reële mogelijkheid is om een concurrerend aanbod in de markt
te zetten, deze concurrentie niet mag worden `vervalst' door afgedwongen retail prijsdaling (of
price caps) van KPN's producten. Die afgedwongen prijsdaling moet dus ons inziens als last
resort achter de hand worden gehouden. Uiteindelijk zou immers marktwerking de oorzaak
moeten vormen voor een retail prijsdaling in de markt deze zal ook vanzelf tot stand komen
zodra de concurrentie tot een bestendig peil is gekomen. Voor zover echter wholesale
concurrentie geen reële mogelijkheid is vanwege de prijsstelling op wholesale niveau en het
derhalve gaat om de regulering van de afhankelijkheid van de concurrenten van KPN dan is
wholesale prijsregulering een geschikt instrument (vergelijkbaar met de situatie voor
interconnectie tarieven).
Wholesale benadering zonder price cap voor retail
Een van de mogelijkheden die Versatel dan ook ziet is een scheiding van het huurlijn
tariefstelling beleid. Voor zover de huurlijn als retail product op de markt wordt gebracht zal
de concurrentie de enige vorm van `regulering' van de prijzen dienen te zijn (of in ieder geval
niet meer dan de huidige rendementsregulering).
Voor zover de huurlijnen als wholesale product aan de alternatieve operators worden geleverd
kan echter een vorm van tariefregulering van de niet reproduceerbare local tails op zijn plaats
zijn. Dit uitsluitend waar de concurrentie niet aanwezig is omdat dit fysiek niet mogelijk is of
economisch onverstandig. Tariefregulering zou dan in de vorm van benchmark tarifering de
voorkeur verdienen. Door de wholesale regulering zal dan vanzelf een daling van de retail
tarieven tot stand kunnen komen
OPTA bespreekt in het consultatiedocument het verschil in prijsstellingsregulering tussen
Interconnecterende Leased Lines en `Gewone' huurlijnen. Dit verschil in methodiek van
prijsregulering kan zo hebben we geleerd uit het verschil in regulering van wholesale en
retailprijsstelling bij de telefoniediensten vreemde en marktverstorende uitkomsten geven.
Versatel pleit dan ook indien voor deze aanpak wordt gekozen- om een systematische
aanpak waarbij er door een methodische aanpak een logisch verband wordt gecreëerd
tussen de wholesale en retail prijsstelling, ook bij huurlijnen. Een dergelijk verband zou een
price squeeze test overbodig maken of liever gezegd vervangen. In tegenstelling tot wat
OPTA in het consultatiedocument voorstelt, lijkt ons hiervoor het price cap systeem niet
voldoende uitgerust. De onoverzichtelijkheid en de speelruimte voor KPN in aansluiting op
de constatering dat zeker nog niet in alle segmenten voldoende concurrentie bestaat pleit
voor een grondiger aanpak. Het creëren van een logische rendementswig op alle typen
huurlijnen tussen een wholesale en een retail variant, in aansluiting op een overzichtelijk
2
prijsontwikkelingsbeleid, verdient daarbij volgens Versatel de voorkeur.
Indien onverhoopt toch gekozen wordt voor een retail price cap model dient daarbij ook de
vrijheid die een `mandje' biedt in de prijsstelling van KPN onder toezicht te worden
uitgeoefend, ter voorkoming van effectieve repressie van de concurrentie. Bovendien dienen
bij welk prijsreguleringsmodel dan ook tevens de te verlenen kortingen onder voldoende
toezicht van OPTA te worden geplaatst.
Element based Charging/Ontbundeling van producten
Als essentiele aanvulling op het prijsstelling beleid zal een vorm van element based pricing
moeten worden geïntroduceerd. Dit ter waarborging van een voldoende mate van ontbundeling
van het aanbod zodat de concurrentie een onderdeel van een huurlijn kan reproduceren als
dit economisch verantwoord is. Als voorbeeld kan hier worden aangehaald dat KPN
marktpartijen niet de mogelijkheid biedt om eigen carrier systemen (en backbone) te
gebruiken bij KPN producten als de onlangs geïntroduceerde CTN en Megalink diensten. De
bundeling van backbone, carriersystemen en local tails betekent dat door nieuwe operators
gedane investeringen in dergelijke faciliteiten onbenut blijven, kosten worden verhoogd en
marges versmald.
Uiteraard moeten bij een (afgedwongen) daling van de huurlijn tarieven tevens de gevolgen
voor de met huurlijnen concurrerende producten zoals DSL in ogenschouw worden genomen.
Het kan niet zo zijn dat door een afgedwongen verlaging van de prijzen op de huurlijnen
markt de ontwikkeling van de DSL markten in de kiem wordt gesmoord en de reeds daarin
gedane investeringen effectief verloren gaan. Uiteindelijk is voor de ontwikkeling van de markt
voorspelbaarheid van groter belang dan (te snelle) daling van de (retail)prijzen. Door
voorspelbaarheid (en transparantie) van de (ontbundelde) tarieven kunnen de operators in de
markt gefundeerde keuzes maken tussen wel of niet zelf bouwen van netwerken of huurlijnen
en daarmee concurrerende producten zoals DSL. Uiteindelijk ontstaat daarmee een
deugdelijke, duurzame concurrentie die zelf voor prijsdalingen zorg zal dragen.
Tenslotte, tariefregulering is weinig zinvol als niet tegelijkertijd de SLA's helder zijn en er
geen loopje met de markt kan worden genomen middels leveringsproblemen. Harde
afspraken met boeteclausules en kwaliteitsgaranties zijn daarom essentieel om beleid tot
resultaat te laten leiden.
Met vriendelijke groet,
Versatel Telecom International N.V.
Mr M.A.J.M. van der Heijden
Chief Regulatory Officer & VP Public Affairs
3