Persbericht drs Wim van Velzen
Terroristische aanslagen in de V.S.
Verklaringen van EP-Voorzitter, Raad en Commissie na de terroristische
aanslagen in de V.S. van 11 september 2001
Debat : 12 september 2001
Parlementsvoorzitter Fontaine
Raadsvoorzitter Verhofstadt
Commissievoorzitter Prodi
Fractievoorzitter EVP/ED Pöttering
De voorzitster van het EP
Namens het EP verklaart Voorzitster Nicole FONTAINE zich solidair met
het Amerikaanse volk dat ten prooi is gevallen aan "barbaarse
terreur". Het aantal slachtoffers zal ongetwijfeld afschuwelijk hoog
liggen. Gisteren reeds heeft Fontaine president Bush uit eigen naam en
namens het hele EP de steun van de Europeanen toegezegd. Zij voelt
dezelfde walging en verontwaardiging als bij een terreurdaad in de EU.
Het doelwit van dit "middeleeuws fanatisme" was niet alleen een groot
democratisch land dat Europa enorm heeft geholpen om zijn vrijheid te
herwinnen, aldus Fontaine. Het was ook een aanslag op de "heilige
waarden" van het leven en de democratie.
11 september 2001 zal in het geheugen van de mensheid gegrift blijven,
vervolgt Fontaine. Zij roept alle landen die zich tegen het terrorisme
kanten op zo nauw mogelijk samen te werken om de daders en degenen die
hen steunen te identificeren, te vervolgen en voor de rechter te
brengen. Maar de internationale gemeenschap moet zich ook inzetten
voor een vreedzame oplossing van de conflicten die een voedingsbodem
voor fanatisme zijn. De tijd voor vastberaden actie - zeker ook van
EU-zijde - is aangebroken.
Wil de EU geloofwaardig zijn, dan moet zij werk maken van een
gemeenschappelijk beleid tegen terrorisme. Vorige week nog hebben de
Europese Commissie en het EP zich daar in de plenaire vergadering
duidelijk voor uitgesproken. Fontaine wil dat de Raad zich zo snel
mogelijk over de gedane voorstellen buigt. Er zijn sinds Tampere
weliswaar enkele schuchtere stappen in de richting van een Europese
ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid gezet, maar er
moet dringend veel meer gebeuren. Fontaine erkent dat de EU zich de
laatste tijd op internationaal vlak meer profileert, maar de
gebeurtenissen van gisteren tonen wellicht ten overvloede aan dat een
op defensiegebied slagvaardig Europa en een echt gemeenschappelijk
buitenlands en veiligheidsbeleid een absolute noodzaak zijn. Fontaine
oppert daarom de idee van een buitengewone Europese Raad om een en
ander in een stroomversnelling te brengen.
Het Europees Parlement neemt vervolgens één minuut stilte in acht.
De Raad
Ook Raadsvoorzitter Guy VERHOFSTADT spreekt van verwerpelijk en
barbaars geweld. Vandaag voelen wij ons allemaal ook Amerikaan, aldus
Verhofstadt. Met deze aanslagen wordt de democratie zelf in het vizier
genomen. Het zijn ook aanslagen op de vrijheid, verdraagzaamheid en
menselijkheid. Dit blinde terrorisme staat volledig haaks op onze
waarden. Wij mogen er ons nooit bij neerleggen. De Unie die wij willen
bouwen steunt overigens op onze afkeer van het fanatisme, de haat en
de moordende waanzin waarmee ons continent eerder te maken heeft
gehad.
Na overleg met Prodi en met alle leiders van de lidstaten heeft
Verhofstadt namens de Unie zijn medeleven aan president Bush en het
Amerikaanse volk overgemaakt. Als teken van solidariteit en medeleven
heeft de Unie besloten 14 september 2001 uit te roepen tot dag van
rouw en solidariteit met het Amerikaanse volk. De staats- en
regeringsleiders zullen om 6 uur >s ochtends een gezamenlijke
politieke verklaring bekendmaken en om 12 uur zal in de hele Unie 3
minuten stilte in acht worden genomen. De bedoeling is dat dan alle
activiteiten stil komen te liggen. Verhofstadt nodigt de
kandidaatlanden uit zich bij dit initiatief aan te sluiten.
De Commissie
Commissievoorzitter Romano PRODI verklaart dat de Commissie deze
ochtend een minuut stilte in acht heeft genomen en gesproken heeft
over de politieke aspecten van deze tragedie die onder haar
bevoegdheid vallen. De Commissie is ontzet over deze criminele en
barbaarse daden. Grotere samenwerking met de Verenigde Staten voor de
bestrijding van terrorisme is noodzakelijk. De komende dagen zal de
Commissie zich beraden op stappen om het terrorisme beter het hoofd te
bieden.
Terrorisme mag geen verdeeldheid zaaien in de wereld. De aanslagen in
de VS zijn een aanslag op gemeenschappelijke waarden en op de
vrijheid. Niets zal nog hetzelfde zijn. De Europese instellingen
zullen met de VS en andere bevriende landen nauw samenwerken.
De EU moet vereend, sterk, vastberaden en solidair zijn en met één
stem spreken om de vrede en vrijheid in de wereld te vrijwaren. De
burgers moeten op Europa kunnen rekenen.
Nogmaals de Raad
De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Louis MICHEL stelt dat
deze afschuwelijke daad ook een aanslag is op de universele waarden
die Europa sinds mensenheugnis deelt met de VS. Europa staat aan de
zijde van de VS in de strijd tegen alle vormen van terrorisme. Een en
solidair zullen we de strijd aangaan, benadrukt Michel. En die zal des
te efficiënter kunnen worden gevoerd als kan worden teruggevallen op
voorafgaande en begeleidende acties en op een diepgaande politieke
dialoog met de landen van regio's waar het terrorisme zich ontwikkelt.
De aanslagen van gisteren zijn zonder voorgaande, ze worden gekenmerkt
door een onduldbare barbaarsheid en lafheid. Volgens Michel is er dan
ook een gepast antwoord nodig. Het komt erop aan met de bondgenoten na
te gaan wat gedaan kan worden. Van haar kant zal de EU haar actie op
de internationale fora voortzetten. Wel maant Michel aan tot grote
voorzichtigheid, want het is nog niet uitgemaakt wie achter de
aanslagen zit. Het is van essentieel belang dit te weten om een
rationele en verantwoordelijke respons te kunnen geven. Er mag
geenszins worden geïmproviseerd.
De lidstaten hebben alvast de nodige veiligheidsmaatregelen genomen en
aan de Raden van ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken en
Vervoer is gevraagd zo snel mogelijk alle nodige maatregelen te nemen.
De Raad Justitie en Binnenlandse Zaken van 27 september en de
informele Vervoersraad van 14 september zullen de reeds genomen
maatregelen evalueren en zo nodig aanvullen.
Michel voegt eraan toe dat de secretaris-generaal van de NAVO op
verzoek van een aantal lidstaten de Raad heeft ingelicht over de
besprekingen binnen de NAVO.
Vervolgens geeft Michel lezing van de verklaring van de Raad waarin
deze zijn afschuw over de aanslagen uit.
Fractievoorzitters
Hans-Gert POETTERING (EVP/ED, D) spreekt zijn solidariteit en
medeleven uit met de families van de slachtoffers, de president van de
Verenigde Staten, de collega-volksvertegenwoordigers in het Congres en
alle inwoners van de VS. Deze duivelse aanslagen hebben niet alleen de
VS getroffen maar de gehele beschaafde wereld en iedere
europarlementariër. Alle beschaafde krachten in de wereld en de VS
moeten de verantwoordelijken voor de rechter slepen en gezamenlijk
terrorisme bestrijden. Een nieuwe internationale samenwerking is
noodzakelijk. De Apocalyps heeft gisteren New York en Washington
getroffen, maar kan morgen de hele wereld treffen. Vorige week is het
verslag-Watson over de bestrijding van terrorisme door het EP
aangenomen.
Gisteren plaatsten sommigen vraagtekens bij de daadkracht van de VS,
maar dat is onterecht bij een land dat in de Tweede Wereldoorlog het
nazisme heeft verslagen en dat ook het totalitaire communisme op de
knieën heeft gedwongen. Het is in het Europese belang dat de VS sterk
en daadkrachtig en met ons bevriend is.
De daders zijn nog onbekend. Er zijn vermoedens, maar die mogen niet
als waarheid worden aangenomen. En als de vermoedens bevestigd worden,
dan mogen ze niet op de hele Arabische en islamitische wereld worden
afgereageerd. De vermoorde Egyptische president Sadat zei in 1981 at
de islam niet beoordeeld mag worden naar de misdaden van enkelen die
zeggen aanhangers van de islam te zijn. De islam is een godsdienst van
tolerantie en liefde. Ook nu moet men zich hoeden voor generalisaties.
De EU moet niet alleen in partnerschap met de VS samenwerken maar ook
met vredelievende, democratische en de mensenrechten respecterende
Arabische landen. Europa moet zich ertoe verplichten samen met de
buurlanden een democratische en veilige wereldorde te scheppen.
Op zijn beurt verklaart Enrique BARÓN CRESPO (PES, E) zich solidair
met de familie van de slachtoffers van deze afschuwelijke aanslagen,
die ook gericht waren tegen de Europeanen en andere volkeren die in
het cosmopolitische New York samenleven. En we mogen niet vergeten,
aldus Barón, dat het WTC vlak bij de zetel van de VN ligt. We hebben
hier te maken met een aanslag tegen de grondvesten van onze
beschaving. Het is nu duidelijk gebleken dat ook het terrorisme
geglobaliseerd is door een dodelijke combinatie van fanatisme, lafheid
en high tech. Onze archieven zitten vol rampenfilms, maar wat gisteren
is gebeurd bewijst dat daarvoor geen monsters nodig zijn, want mensen
kunnen zelf monsterachtig genoeg zijn. Barón vindt dat de Europeanen
een fundamentele rol moeten spelen in de strijd tegen het terrorisme,
schouder aan schouder met de Amerikanen en hun andere bondgenoten. Nu
is het moment gekomen om ons bondgenootschap met de VS en alle anderen
met wie we onze idealen delen te versterken.
Patrick COX (ELD, IRL) spreekt van intens schokkende gebeurtenissen en
een nieuw dieptepunt in de geschiedenis. Dit was een oorlogsdaad
zonder oorlogsverklaring door mensen met een grimmige, ongerichte
vastberadenheid. New York is een multiculturele microkosmos van de
hele wereld. En het symboliseert een speciale band tussen de oude en
de nieuwe wereld, omdat Ellis Island de toegang tot de VS was voor de
"tired and the poor, the huddled masses yearning to breathe free" uit
Europa. Het is geen toeval dat het standbeeld dat Frankrijk heeft
geschonken aan de VS het "statue of liberty" is genoemd. Wie dat
aanvalt, valt onze vrijheid aan.
Cox herinnert zich nog goed de diepe betekenis van John Kennedy's
verklaring "Ich bin ein Berliner", waarmee hij zijn solidariteit
uitdrukte met een diep verdeeld continent. Nu is Europa solidair met
de VS. De VS staan niet alleen. Alleen gezamenlijk kunnen de
democratische waarden worden verdedigd en kan het terrorisme worden
bestreden.
Cox wil in het Parlement een condoléanceregister openen.
De afschuwelijke beelden van de aanslagen zullen op ons netvlies blijven kleven, aldus Heidi HAUTALA (GROENEN/EVA, FIN). Geen enkele zaak kan dit rechtvaardigen. Wat gisteren is gebeurd, kan enkel als een misdaad tegen de mensheid worden bestempeld. Hautala vindt dat de terroristen voor een internationaal straftribunaal moeten worden gebracht. Ook de VS dienen nu de noodzaak van zo=n permanent straftribunaal te erkennen. Als de VS een andere vorm van actie ondernemen, vreest Hautala dat er nog meer onschuldige slachtoffers zullen vallen en dat nieuwe aanslagen worden uitgelokt.
Hautala is erg bezorgd over de situatie in het Midden-Oosten.
Internationale initiatieven moeten worden aangemoedigd en het is
verheugend dat ook minister Michel dit duidelijk gezegd heeft. Niet
alleen het terrorisme, maar ook zijn oorzaken moeten krachtig worden
aangepakt. Er is een politieke reactie uit de hele wereld nodig.
Hautala wijst erop dat dit alles in het verslag-Watson staat. De EU is
goed geplaatst om aan conflictpreventie te doen en te pleiten voor
oplossingen waarbij ook de oorzaken worden aangepakt. Hautala pleit
voor een Top van de EU en de VS waarbij alle oorzaken van het
terrorisme de revue passeren. Hoe dan ook is een antiraketsysteem niet
opgewassen tegen dit low tech terrorisme.
Woorden schieten tekort, zegt Francis WURTZ (EUL/NGL, F). De
afschuwelijke gruweldaden zijn een vreselijk trauma voor de
Amerikaanse bevolking, die nog groter zal worden naarmate de omvang
duidelijker wordt. De VS kunnen rekenenen op de solidariteit van
Europa. De monsters zonder gezicht hebben gisteren in de VS
toegeslagen en kunnen dat morgen elders in de wereld doen. Dit is een
uitdaging voor de hele wereld. De schuldigen moeten gevonden en
bestraft worden. Maar meer zekerheid is nodig. De verleiding is groot
om verschrikkelijk terug te slaan, maar de gevolgen zouden even
verschrikkelijk zijn. De kloof en de oceanen ver frustraties moeten
gedicht worden. De EU kan een bijdrage leveren aan een duurzame
oplossing.
Deze agressie was tegen de democratie zelf gericht, vindt ook Charles
PASQUA (UENS, F). En democratieën zijn kwetsbaar. Zelf is Pasqua twee
keer verantwoordelijk geweest voor terreurbestrijding, en hij
concludeert dat er geen goede en slechte terroristen, maar enkel
slechte terroristen zijn. Het terrorisme dat probeert met geweld een
standpunt door te drukken is een uiting van fascisme en totalitarisme,
en dat moeten we blijven bestrijden. Maar dit veronderstelt een
permanente mobilisatie. Wellicht dachten de VS dat ze niet getroffen
konden worden. In Europa weten we echter dat terreur overal kan
toeslaan, en dat er politieke wil én samenwerking nodig zijn om het
terrorisme te bestrijden. Pasqua pleit daarom voor het samenbrengen
van alle informatie en voor de oprichting van een instantie voor
permanente samenwerking. Pas dan kan het terrorisme met enig succes
worden bestreden. Nu zou er niets erger zijn dan door ongepaste
uitlatingen solidariteit tussen terroristen te creëren. In elk geval
zouden religieuze leiders op het allerhoogste niveau de aanslagen
moeten veroordelen.
Olivier DUPUIS (TDI, I) betuigt zijn grote medeleven met het
Amerikaanse volk. Dat zij getroffen zijn, komt voor een deel door de
Europese tweeslachtigheid. De EU heeft de laatste vijftig jaar een
racistisch beleid jegens de Arabische wereld gevoerd, waarbij de
ergste regimes, zoals die van Saddam Hussein en Assad, gesteund zijn
en waarbij zij die voor democratie in eigen land streden, iedere steun
ontbeerden. Steun voor de democratisering moet de politieke prioriteit
van de EU worden; alleen zo kan terrorisme bestreden worden.
Het Parlement heeft de plicht van koers te veranderen. Nu wordt het
gegijzeld door krypto-stalinisten die pro-Palestijnse resoluties
erdoor duwen. Maar Israël is de enige echte democratische staat in dat
deel van de wereld.
Dit is niet het moment voor haat en wraak, maar voor waarheid en
overpeinzing, stelt Jens-Peter BONDE (EDD, DK). Er is maar één wereld
en we zijn er samen verantwoordelijk voor. Kleine groepen die dat
willen, kunnen de hele wereld vernietigen. Het antwoord mag dus niet
beperkt blijven tot meer intelligence, er moet ook gewerkt worden aan
vrede, aan mensenrechten en aan zelfbeschikking voor iedereen. Het is
de hoogste tijd om duurzame ontwikkeling ernstig te nemen en de armen
te helpen voordat ze uit wanhoop zelfmoordterroristen worden.
Onderdrukking is immers een voedingsbodem voor terreur. Voor Bonde is
11 september 2001 in elk geval een keerpunt in de geschiedenis.