11 sep 2001
Nummer 123 11 september 2001
resultaten uit PREVEND onderzoek
Hormonengebruik na de overgang lijkt risico op hart- en vaatziekten te
verhogen
Groot onderzoek
Eiwitverlies
Nieuwe richtlijnen
Noot voor de pers
Tot voor kort ging de medische wereld ervan uit dat het gebruik van
hormonen tijdens of na de menopauze niet alleen helpt tegen
overgangsklachten, maar tevens bescherming biedt tegen hart- en
vaatziekten. Een Gronings onderzoek laat zien dat vrouwen die
hormonen slikken voor overgangsklachten vaker microalbuminurie
hebben. Deze microalbuminurie, kleine hoeveelheden eiwit in de
urine, is een eerste signaal voor hart- en vaatschade. Het
onderzoek, dat deze week in het medische tijdschrift Archives of
Internal Medicine wordt gepubliceerd, wijst dus eerder op een
schadelijk, dan op een beschermend effect.
Hormonen worden tijdens en na de menopauze vooral gegeven tegen de
overgangsklachten (kortdurend gebruik) of om de botontkalking bij
vrouwen tegen te gaan (langdurig gebruik). Elk geneesmiddel heeft
zowel positieve als negatieve effecten. Zo is bij hormoongebruik
onder andere de kans op borstkanker verhoogd. Als positief effect
werd altijd het beschermende effect op hart- en vaatziekten
genoemd. Daarin komt nu verandering.
Groot onderzoek
Het PREVEND onderzoek is een grootscheeps project waarin sinds 1997
medische gegevens zijn verzameld van ruim 8000 personen uit de stad
Groningen. De deelnemers leverden onder meer urinemonsters in die
op de aanwezigheid van eiwit werden onderzocht. Ook gaven ze
toestemming om hun geneesmiddelengebruik via de apotheken in kaart
te laten brengen.
Eiwitverlies
Met de gegevens uit het PREVEND onderzoek is het mogelijk om
vrouwen na de menopauze mét en zonder hormoongebruik met elkaar te
vergelijken. Uit de vergelijking tussen deze twee groepen kwam naar
voren dat vrouwen die hormonen tegen overgangsklachten kregen vaker
kleine hoeveelheden eiwit in de urine hadden dan vrouwen die deze
hormonen niet kregen. Ook als de onderzoekers rekening hielden met
factoren die invloed hebben de aanwezigheid van eiwit in de urine,
zoals leeftijd en diabetes, blijft dit effect aantoonbaar. De kans
op eiwitverlies wordt groter wanneer de hormonen langer dan vijf
jaar zijn gebruikt.
Nieuwe richtlijnen
De resultaten uit deze Groningse studie wijzen in dezelfde richting
als de resultaten van twee grote internationale onderzoeken. In
deze studies werd gekeken naar vrouwen die al hartproblemen hadden.
De uitkomsten van deze onderzoeken hebben er toe geleid dat de
American Medical Association afgelopen maand nieuwe richtlijnen
heeft gepubliceerd. Daarin wordt gesteld dat het vermeende
beschermende effect op hart- en vaatziekten niet meer mag meewegen
in de beslissing om hormonen tegen overgangsklachten voor te
schrijven.
Dit onderzoek is uitgevoerd door de afdeling Farmaco-epidemiologie
van de Rijksuniversiteit Groningen samen met enkele afdelingen van
het Academisch Ziekenhuis Groningen (AZG). Het levert een bijdrage
aan de discussie over de voor- en nadelen van het gebruik van
hormonen na de menopauze.
Noot voor de pers
Meer informatie: drs Taco Monster, tel (050) 363 3261, e-mail
t.b.m.monster@farm.rug.nl (werk) of prof dr Lolkje de Jong-van den
Berg, tel (050) 363 3330/7576, fax (050) 363 2772, e-mail
l.t.w.de.jong-van.den.berg@farm.rug.nl (werk).