Eindverslag projectgroep Levensloop verschenen
7 september 2001
Op verzoek van de D66-Tweede Kamerfractie is onder leiding van Louise
Groenman, nagedacht over levensloopbestendig beleid. Vorige week is
het rapport "Tijd van leven" verschenen. In het rapport een analyse
van de problematiek en mogelijke oplossingen.
Onze samenleving is in zijn institutionele vormgeving gebaseerd op een
standaardlevensloop die zich ontrolt in een vaste volgorde: leren,
werken (voor mannen) respectievelijk zorgen (vooral voor vrouwen) en
pensioen. Het verrichten van arbeid staat bij de ordening van de
levensloop centraal. Ons systeem van regelgeving op het gebied van
belastingen, sociale zekerheid en pensioen is niet toegesneden op de
groeiende wens van individuen om op zelf bepaalde momenten zorg, vrije
tijd, maatschappelijke participatie en reflectie in zijn of haar
leefpatroon te integreren. De standaardlevensloop werkt sterk
normerend en daarom belemmerend voor wie het anders wil.
De concentratie van taken in de periode tussen het 25e en 40e
levensjaar verhoudt zich niet langer met het demografische gegeven dat
mensen steeds ouder worden en langer gezond zijn, met het
emancipatoire gegeven dat vrouwen economisch zelfstandig willen zijn
en blijven ook als er kinderen zijn en met het economische gegeven dat
kennis en human capital steeds belangrijker productiefactoren worden
die zo lang mogelijk moeten worden benut.
In deze nota wordt aangegeven waar de individuele levensloop kan
botsen met de op de standaardlevensloop gebaseerde wet- en
regelgeving. Zo zijn deeltijdbanen nog steeds niet volwaardig en is de
overgang naar voltijdwerk en omgekeerd niet standaard en dus lastig.
Zo wordt het begrip employability te mager ingevuld, is het
pensioensysteem teveel gebaseerd op continue arbeidsdeelname en moet
het zelf zorgen voor anderen nog steeds op individuele basis bevochten
worden. (alle verlofregelingen ten spijt). De bestaande beeldvorming
over wie 'oud' dan wel 'jong' is, is achterhaald, hetgeen ten onrechte
leidt tot impliciete uitsluiting van 50-ers of zelfs 45+ers.
Wie nu een tijd, uit vrije wil of noodgedwongen, geheel of gedeeltelijk buiten het reguliere arbeidsproces staat heeft moeite de draad weer op te pakken. De overgang van het ene naar het andere 'domein' verloopt niet soepel, met alle individuele maar ook maatschappelijke en economische gevolgen van dien.
E-mail: A.J.Schimmel@tk.parlement.nl