IBBH-congres: 900 dodelijke ongevallen per dag
Globalisering wordt gebracht als 'vooruitgang' en uitbesteding aan onderaannemers als 'ontwikkeling', zeggen landen in ontwikkeling. Nu is de vakbeweging niet per definitie tegen globalisering, net zo min als tegen uitbesteding. Maar de uitwassen ervan moeten wel bestreden worden. En daarvoor biedt het internationale vakbondswerk goede aanzetten.
Op de tweede dag van het IBBH-congres in Kopenhagen ging het vooral om de uitwassen. Zoals in Maleisië, waar de bouwbond pleit voor een wettelijke beperking van het aantal onderaannemers tot hooguit drie. Bij elke stap in het systeem van onderaanneming wordt namelijk meer geknepen op de lonen, maar vooral op de veiligheid van de werknemers. 'Elke dag opnieuw komen er op de wereld 900 werknemers op hun werk om het leven. Dat is moord', zo verwoordde de Maleisische bouwbond het probleem. De Internationale Bond van Bouw- en Houtarbeiders IBBH pleit ervoor dat elke aannemer vanuit nationale wetgeving dezelfde richtlijnen voor veiligheid en gezondheid krijgt voorgeschoteld als z'n concurrent. 'Zodat niet op veiligheid bezuinigd wordt om een concurrerende offerte uit te brengen', aldus de rapporteur van de IBBH-veiligheidscommissie. Maar ook de politieke situatie baart in veel landen zorgen. De regionale vergetenwoordiger van de IBBH in Latijns-Amerika hield een aangrijpend betoog over de economische en politieke situatie in de Zuid-Amerikaanse landen: 'Er gaan dagelijks grote sommen gelds van de arme naar de rijke landen. We worden uitgezogen. En de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds bieden pas economische steun na verdergaande privatisering. Dat betekent dat nóg meer banen onzeker worden.' Hij wees er nog maar eens op dat 75 tot 80 procent van de werknemers in Latijns-Amerika in de 'informele sector' werken: als dagloners, kleine handelaren, uitzendkrachten. Uitgebuit en rechteloos, zonder de zekerheid of ze morgen wel werk en eten hebben. De rapporteur uit Afrika noemde vooral de burgeroorlogen en militaire coups als oorzaak van armoede. Economische teruggang leidt nog eens extra tot devaluatie van de munten en tot massaal ontslag. Ook uit Japan aangrijpende berichten van oplopende werkloosheid. Wettelijke bescherming hebben werknemers niet in het land van de Rijzende Zon, vertelde de bond van werknemers in bouwmaterialen: 'De werkgever hoeft alleen het ontslag maar dertig dagen van te voren aan te kondigen, of hij betaalt 30 dagen door bij onmiddellijk ontslag.' De Japanse WW is geen vetpot: 60 procent van het laatstverdiende loon en dat hooguit elf maanden lang. En toch vormt de vakbeweging een hoopvolle tegenbeweging. De Japanse bond van bosarbeiders kon een succesvolle actie melden: een nieuwe wet, als aanvulling op de bestaande wetgeving rond de bosbouw, waarin milieubelangen én de veiligheid van bosarbeiders zijn vastgelegd. 'Maar Japan moet niet blijven leunen op illegaal gekapt hout uit andere landen. Alle bonden in sectoren die hout verwerken, hebben we op die lijn meegekregen.' Al jaren strijdt de IBBH voor certificering van hout: sociaal- en milieuverantwoord gekapt hout, waarbij de internationale vakbeweging een van de controlerende instanties is. Zulke controle helpt. De Roemeense collega's hebben er ervaring mee: 'Toen de IBBH kwam kijken of IKEA de gedragscode naleeft, konden wij bij de Roemeense toeleveringsbedrijven verbeteringen afdwingen.' Nog een hoopvolle vakbondsstrategie: scholen voor kinderen die moeten werken voor de kost. 'We moeten kinderarbeid niet alleen maar verbieden, we moeten een alternatief bieden', hield de regionale vertegenwoordiger van Azië-Stille Zuidzee het congres voor. 'De bonden die scholen bouwen en onderhouden, groeien. De kinderen leren en de ouders zien perspectief.'
FNV Bouw
Postbus 520 3440 AM Woerden
Tel (0348) 575 575
Fax: (0348) 423 610
E-mail: info@fnvbouw.nl