NOS Actueel zendt portret van prins Claus uit
05-09-01
Prins Claus was een man die telkens weer vraagtekens zette bij wat anderen als vanzelfsprekend beschouwden. Hij was degene die eerder dan anderen vaak dacht vanuit ontwikkelingslanden. Hij dacht vanuit Afrika. Hij wist beleidsvragen te verwoorden als iemand die verantwoordelijkheid had in Afrika, en niet verantwoordelijkheid had voor Afrika. Dat was het goeie. Aldus Jan Pronk, oud-minister van Ontwikkelingssamenwerking in de documentaire Rondom prins Claus, die donderdag 6 september door de NOS wordt uitgezonden.
De betrokkenheid bij de ontwikkelingssamenwerking is een van de themas die uitgebreid aan de orde komen in deze documentaire van programmamaker Tonko Dop, die is gemaakt ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van prins Claus. NOS Actueel zendt de documentaire Rondom prins Claus op donderdag 6 september om 21.33 uur op Nederland 2 uit. De documentaire laat een portret van de jarige zien vanaf het moment dat hij in 1965 prinses Beatrix ontmoette. Met behulp van deels archief- en deels nieuw filmmateriaal wordt een beeld van de prins geschetst aan de hand van een aantal themas. Onder meer zijn dat de komst van Claus als Duitser in het na-oorlogse Nederland, zijn rol als prins-gemaal, zijn gezondheid en zijn grote betrokkenheid bij vraagstukken op het terrein van de ontwikkelings- samenwerking. Over deze themas komen vrienden van de prins en mensen die in hun werk direct met hem te maken hebben gehad, aan het woord.
De documentaire staat uitgebreid stil bij het vertrek van Claus in 1974 als voorzitter van het NCO, een organisatie voor bewustwording van de problematiek van uitbuiting en onderdrukking in de Derde Wereld. Het NCO adviseerde de regering over zaken die soms politiek gevoelig lagen. Zoals bijvoorbeeld over het wel of niet verlenen van subsidies aan vrijheidsbewegingen in Derde Wereldlanden. De politieke discussies over dergelijke adviezen stonden op gespannen voet met de ministeriële verantwoordelijkheid die voor de prins gold. Dat werd eens te meer duidelijk toen voormalig VVD-voorman Hans Wiegel zich in 1974 sterk verzette tegen een advies van het NCO om het Angola-comité subsidie te verlenen. In die discussie bracht Wiegel ook de positie van prins Claus als voorzitter van het NCO ter sprake. Vrij snel na dat debat legde Claus zijn functie als voorzitter van het NCO neer.
Een ander thema in de documentaire is de positie van Claus als
echtgenoot van koningin Beatrix. Sieuwert Verster, lid van de
commissie die het jaarlijkse Koninginnedagconcert samenstelt,
verwoordt de grote invloed die prins Claus op koningin Beatrix heeft.
De koningin is uit hoofde van haar functie een doortastende, sterke,
grote en mooie vrouw. Maar in haar doortastendheid ook wel eens snel.
Het grote talent van Claus is dan telkens weer om te zeggen: nu gaan
we eens even zo naar de dingen kijken. Avi Primor, oud-diplomaat en
goede vriend van prins Claus, spreekt van een relatie, waarbij Claus
voor Beatrix zowel een echtgenoot als vriend als onderwijzer is, maar
dan wel op basis van gelijkwaardigheid.
De ziekte van prins Claus komt ook aan bod in de documentaire. Een
ziekte die de prins, zeker na het wegnemen van een van zijn nieren,
niet onberoerd laat, zegt Sieuwert Verster. Claus is iemand die so wie
so niet erg dartel en zonnig naar buiten treedt, dat zwaar op de hand
zijnde wat hij heeft, is door zijn ziekte wel versterkt. Maar het is
natuurlijk ook verdrietig, zon lichaam dat geplunderd en leeggeroofd
wordt. Otto von der Gablentz, voormalig Duits ambassadeur in
Nederland, roemt de wijze waarop Claus met zijn ziekte tot nu toe is
omgegaan. Hij heeft zijn ziekte en beperkingen nooit onder stoelen of
banken gestoken. Je wordt geliefd en begrepen als mens als je je eigen
kwetsbaarheid toont. En dat heeft hij op een indrukwekkende wijze
gedaan aldus Von der Gablentz.
NOS Actueel: Rondom prins Claus, donderdag 6 september, 21.33 - 22.38
uur, Nederland 2