Stichting Nijmeegse Orgelkring
PERSBERICHT
De reizende musicus
Nijmegen, 20 augustus 2001
Op 4 september geeft de Duitse organist Berhard Haas een orgelconcert in de Sint Stevenskerk. Haas speelt orgelmuziek uit de hoogtijdagen van de vaak zeer bloeiende Duitse orgelcultuur. Het concert begint om 20.30 uur. Tot en met 11 september zijn in de Stevenskerk iedere dinsdagavond orgelconcerten te beluisteren. De entree bedraagt f 10,- en f 7,50 met korting; vijf concerten naar keuze kosten f40,-, respectievelijk 30,-.
Dat reizen in de wereld van de muziek van alle tijden is, illustreert Haas
met zijn opening, de Fantasia ut re mi fa sol la van de Nederlandse
componist J. P Sweelinck. In de zestiende eeuw bestonden er namelijk nauwe
betrekkingen tussen Nederlandse en Duitse componisten. Noord Duitse
componisten zoals Samuel Scheidt reisden naar Nederland om in de leer te
gaan bij Sweelinck. Sweelinck staat in Duitsland wel bekend als De
Organistenmaker.
Soms maakten musici verdere reizen om bij elkaar in de leer te gaan. De Zuid
Duitser Froberger trok op jonge leeftijd naar Italië om daar bij de virtuoze
componist Frescobaldi te studeren. De levendigheid van Frobergers
composities wijzen op Frescobaldi's invloed. Haas speelt een Fantasia sopra
sol la re.
Ook Bach verbleef in Duitsland op verschillende plaatsen. Hamburg, Weimar,
Lübeck, Leipzig, zijn een greep uit verblijfplaatsen waar verschillende
musici of muziekculturen zijn componistenloopbaan beïnvloeden. Over zijn
verblijf in Weimar wordt wel gezegd dat Bach zich er ontwikkelde tot de
grootste organist van zijn tijd, of misschien wel de grootste organist van
alle tijden. In Weimar legde Bach ook de basis van de Leipziger Choräle. Hij
schreef de koraalbewerkingen uit deze bundel in Weimar, maar perfectioneerde
en bundelde ze later in Leipzig. Haas speelt twee koraalvoorspelen van deze
serie zeer verscheidene koraalbewerkingen.
Niet alleen reisden musici bij leven naar de bewonderde musicus om bij de
persoon te studeren. Componisten reisden ook door de tijd op zoek naar
inspiratiebronnen. Na een periode dat orgelmuziek in zijn algemeenheid en
dus ook de muziek van Bach in de vergetelheid raakte, werd het gedachtegoed
van Bach ruim een eeuw na diens dood weer uit de lappenmand gehaald door
Felix Mendelssohn. Deze bekendste promotor van Bach gaf wel een eigen
wending aan Bach's polyfone principes: Mendelssohn verbond ze aan zijn
negentiende-eeuwse romantische belevingswereld. Haas speelt de Sonate f-moll
opus 65, deel I. De serie orgelsonates behoren tot de beste orgelcomposities
uit de eerste helft van de negentiende eeuw en behoren tot een geheel
nieuwe vorm, de koraalsonate. Deel I omspeelt de koraalmelodie Was mein Gott
will gescheh allzeit. Een symfonisch allegro, een mild adagio, peinzend
andante en virtuoze finale getuigen van Mendelssohn's genie. .
Bernhard Haas studeerde Orgel, piano en compositie in Keulen en Freiburg.
Sinds 1994 is hij hoofdvakdocent orgel aan het conservatorium in Stuttgart.
De musicus is internationaal bekend van concoursen, concerten, radio en
cd-opnamen.
******
Noot voor de pers
Voor meer informatie kunt u terecht bij Jenneke van de Streek, tel. 070-3305507 / 024-3788696.