D e r e s t a u r a t i e v a n h e t
h y d r o g r a f i s c h p l a n v a n G e n t , u i t d e
1 6 d e e e u w (31/08/2001)
Hydrografisch plan van Gent met oudste afbeelding van het Nieuw
Kasteel, midden 16de eeeuw: met de pen getekende en met aquarel
ingekleurde kaart op papier, 102 X 112 cm. Gerestaureerd in 2001 -
Stadsarchief Gent, Atlas Goetghebuer L1/3.
Het plan is een gezicht op het net van waterwegen in Gent in
oostelijke richting, met bovenaan het Nieuw Kasteel, later het
Spanjaardenkasteel genoemd. De kaart werd getekend enkele jaren na de
bestraffing van de stad in 1540 door keizer Karel V, die de afbraak
van de stadspoorten en de bouw van "een nieuw kasteel" gelastte. Ze
toont bijgevolg voor het laatst de stadspoorten en voor het eerst de
nieuwe dwangburcht. Keizer Karel V liet de citadel van het
oud-Italiaans type naar de plannen van Donato di Buoni oprichten om de
eigengereide Gentenaars na hun opstand van 1539 in bedwang te houden.
Het origineel ontwerp bleef niet bewaard.
Tijdens de opendeurdag van 3 september 2000 in het Stadsarchief, werd
een inzamelactie op het getouw gezet voor de restauratie van een
stadsplan uit het midden van de 16de eeuw, de jaren van keizer Karel
V.
De papieren kaart, met de hand getekend en ingekleurd, was een paar
decennia geleden al geconsolideerd, maar had dringend nood aan een
nieuwe en grondige aanpak, volgens de recentste technieken.
Die behandeling is inmiddels met succes voltooid, zodat dit unieke document in zijn nieuwe gedaante kan schitteren en tijdens de komende opendeurdag aan het publiek kan worden getoond.
Het is meteen het bewijs dat de sponsorprojecten van het Stadsarchief wel degelijk op korte termijn worden gerealiseerd, als het streefcijfer wordt gehaald. Voor de kaart was 60.000 frank nodig. Dit bedrag werd grotendeels uit de activiteiten van de opendeurdag gehaald. Elf sponsors gaven 1000 frank of meer: Luc Coulembier, Luc Dequeker, Luc Devriese, Christine Duthoit, Guido Everaert, de GVSA, Marie-Christine Laleman, Daniel Lievois, Goedele Reyniers, Willem Verbank en Peter Verhelst. De laatste ontbrekende franken werden door de vriendenkring t Archief - Gent on Files vzw (GOF) bijgepast.
De opdracht werd toevertrouwd aan het restauratieatelier van Rudolf
Roels, Einde Were.
Daar werd in de loop van een paar maanden (omwille van de
noodzakelijke droogtijden) de gepaste bewerking in zeven fasen
uitgevoerd:
- vasthechten van de beschadigde en loszittende fragmenten
- droogreinigen van de kaart met geraspte gom
- fixeren van de niet-stabiele kleuren (bruin, blauw en okergeel)
- vervaardigen van een nieuwe drager in ongebleekt vlaslinnen met
Japans papier
- bewerking van de kaart, met onder meer het verwijderen van ouder
restauratiemateriaal
- retouche en inkleuring met aquarelverf
- afwerking en aanbrengen van ophangingssysteem (roestvrije stalen
stang)
Tot slot werd een speciale doos in zuurvij karton aangemaakt voor de
opslag, het tentoonstellen en raadplegen van de kaart.
Informatie
Stadsarchief, Abrahamstraat 13, 9000 Gent, tel. (09)225 32 53, fax
(09)233 11 58,
e-mail stadsarchief@gent.be
Bevoegd
de heer Sas van Rouveroij, schepen van Cultuur en Toerisme.