Het weer nader verklaard
Poollicht
links/ actuele toestand zon en aardmagnetisch veld /actueel overzicht
over poollicht indien zichtbaar)
Naar nu blijkt is afgelopen maandagnacht ook in Nederland poollicht te
zien geweest. Marco Verstraaten maakte fraaie opnamen, zie AstroPage.
Het bleef echter tot een minimum beperkt, slechts een lichte gloed was
zichtbaar boven de Waddenzee, aldus Marco.
Ook in de nacht van 11 op 12 april j.l. is onder andere boven
Nederland helder, roodachtig poollicht waargenomen. Meer over dit
poollicht op de site van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie.
Amateursterrenkundige Albert van Duin uit Beilen heeft op zijn site
verscheidene foto's geplaatst.
Poollicht op 16 juli 2000 kort na middernacht in de buurt van Munster
(fotos: Carl Johannink en Romke Schievink). Voor meer prachtige foto's
en een animatie, zie Euregio Publiekscentrum voor Sterrenkunde
(copyright: C.Johannink,R.Schievink,Weather Pictures International).
Poollicht is in ons land slechts een enkele keer te zien en verlicht
de noordelijke hemel. Het verschijnsel hangt samen met uitbarstingen
op de zon, waarbij grote hoeveelheden geladen deeltjes het heelal
ingeslingerd worden. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de
deeltjesstroom in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de
buurt van de noord- en zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer
binnendringt.
Poollicht in Nederland op 7 april 2000 (foto en copyright: Oscar van
der Velde, Wageningen)
De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie die in de
bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen
op atomen zuurstof en stikstof. Die energie komt uiteindelijk weer
vrij en wordt op 800 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm
van het kleurrijke poollicht. Als het zich voordoet zien we vaak en
lichte gloed of is het licht zichtbaar als bewegende bogen,
stralenbundels of gordijnen van licht en heel zelden is het zelfs
vlammend. Soms staat aan de noordelijke horizon een boog waaruit een
waaruit de lichtstralen als zoeklichten omhoog schieten.
De kans op poollicht is het grootst in jaren met grote activiteit op
het oppervlak van de zon. Om de elf jaar maakt de zon zo'n "actieve"
periode door, wat zich uit in een groter aantal zonnevlekken. In 1989
bereikte de activiteit van de zon een maximum en nu rond het jaar 2000
is de volgende climax. De kans op poollicht is daarom nu groter dan in
andere jaren en het loont de komende tijd zeker de moeite de
nachtelijke hemel in de gaten te houden. Op onze site houden we u zo
actueel mogelijk op de hoogte en maken we melding van poollicht zodra
dat te zien is.
Wanneer zo'n zonnevlek naar de aarde is gericht kunnen de geladen
deeltjes die bij de uitbarsting vrijkomen de aardse atmosfeer bereiken
en poollicht veroorzaken. Radiozenders op de kortegolf worden enige
uren tevoren ernstig gestoord. In Nederland wordt jaarlijks op
gemiddeld ongeveer zeven dagen poollicht waargenomen, het vaakst in
jaren met veel zonneactiviteit. In 1989 is hier op zeker veertien
dagen poollicht gezien, vooral op 13 maart toen de hemel uren
achtereen fel was verlicht. Omdat het verschijnsel in noordelijke
richting wordt waargenomen wordt het ook wel noorderlicht genoemd. Op
het zuidelijk halfrond is het poollicht ook te zien en spreekt men van
zuiderlicht.
Poollicht in Nederland op 13 maart 1989 (foto en copyright Jacob
Kuiper, Weather Pictures International)
* Poollicht op internet
* Poollicht waarnemen en voorspellen
* Astronet over poollicht met voorspellingen (Carl Koppeschaar)
* Noorderlicht in Nederland
* Verslag poollicht 16 juli 2000
* Astronova
* The Extraordinary Geomagnetic Perseid Meteor Shower (12 augustus
2000)
* Dutch Meteor Society (DMS) over de zonne-uitbarsting in juli 2000
* Verslag poollicht 7 april 2000
* Zonnevlekken
* Foto's poollicht in Nederland (Amateursterrenwacht Ecliptica)
* Stichting J.C. van der Meulen
* SpaceWeather.com (Science News)
* Aurora page van Helmut Doltlaw
* Sodankylä Geophysical Observatory
* The Aurora Geophysical Institute Alaska
* Space Weather Today van Space Environment Center at NOAA
* NASA over poollicht
* Space Science news over poollicht
* Astronomisch nieuws voor de amateur (Sky & Telescope)
* Space Environment Center NOAA
* Australische site over poollicht
Actuele toestand van de Zon en van het aardmagnetisch veld
Solar X-rays:
Geomagnetic Field:
Status
Status
Lichtverschijnselen in het weer nader verklaard
Index het weer nader verklaard
Laatste wijziging: 30 augustus 2001
Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI