PRICEWATERHOUSECOOPERS
Einde van Dotcom-cultuur in zicht
EINDE VAN DOTCOM-CULTUUR IN ZICHT
DIRECTEUREN VAN EUROPESE DOTCOMS HERIJKEN HUN AANPAK
Een vervolgonderzoek naar de houding en opvattingen onder directeuren
van Europese internetbedrijven wijst uit dat de dotcom-cultuur op
sterven na dood is en het veld ruimt voor een meer traditionele manier
van zakendoen.
Bewijs voor deze belangwekkende mentaliteitsverschuiving wordt
geleverd door het tweede, jaarlijkse onderzoek van
PricewaterhouseCoopers onder - Europese internetbedrijven, getiteld
Focusing on fundamentals - dotcoms mean business. Het betreft een
vervolgonderzoek onder 400 Europese directeuren van zuivere
internetbedrijven, dat werd uitgevoerd om na te gaan wat de centrale
themas en uitdagingen zijn waar de sector momenteel voor staat.
In 2000, zo bleek uit het eerdere onderzoek, waren directeuren nog
sterk gericht op werving, merkenstrategie en pan-Europese uitbreiding,
en niet zozeer op winstgevendheid of klantenservice. Bovendien wogen
creativiteit en flexibiliteit bij de selectie van managers zwaarder
dan managementervaring.
Het rapport voor 2001 brengt echter een fundamentele
mentaliteitsverschuiving aan het licht. Na de voorlopige balans te
hebben opgemaakt is men zich in de directiekamers bewust geworden van
de steeds harder wordende zakelijke realiteit. Hieronder enkele
belangrijke inzichten die tijdens de gesprekken met directeuren naar
voren zijn gekomen:
&61623; In 2000 beschouwde een op de drie managers van
internetbedrijven het vinden van de juiste medewerkers als de grootste
uitdaging voor zijn onderneming. In 2001 geldt dat nog slechts voor
een op de twintig managers, en is de nadruk verschoven naar het
aantrekken van opdrachten en het drukken van de kosten.
&61623; In 2001 noemen veel managers het een van hun primaire
uitdagingen om de winstgevendheid en kasstroom helder in het vizier te
houden. Het is interessant te zien hoe de tactiek ter vergroting van
de winstgevendheid van land tot land verschilt. Zo legt 24% van de
Britse en 32% van de Duitse respondenten de nadruk op
kostenvermindering. Van de Franse managers beschouwt 22% verbetering
van de productkwaliteit als de oplossing, terwijl voor 34% van de
Nederlandse managers marketing geldt als het belangrijkste instrument
om de resultaten te verbeteren.
&61623; De nadruk is duidelijk verschoven in de richting van ervaring
en brede managementvaardigheden. Werd managementervaring voorheen als
een van de minst belangrijke selectiecriteria beschouwd, in 2001
blijkt ze de lijst aan te voeren. (Ironisch genoeg is het inmiddels
wel veel moeilijker geworden om ervaren managers aan te trekken).
Sommige internetbedrijven hadden de neiging zichzelf als een klasse
apart te beschouwen, waar dus ook andere zakelijke regels voor gelden,
aldus Wouter van Waardt, partner van PricewaterhouseCoopers. Het
interessante aan dit laatste onderzoek is dat er onder de directeuren
van Europese internetbedrijven een drastische mentaliteitsverandering
blijkt te hebben plaatsgevonden. Ze hechten nu veel meer belang aan
zaken als kostenvermindering, rentabiliteit en het werven en behouden
van klanten. Creativiteit en risicovolle activiteiten gelden niet meer
als prioriteit.
19)
Volgens PricewaterhouseCoopers staan veel Europese internetbedrijven
nu voor de uitdaging de startfase achter zich te laten en zich te
ontwikkelen tot een gevestigde onderneming zonder de sterke kanten van
de starterscultuur te verliezen, zoals plezier in het ondernemen en
een creatieve en innovatieve inzet.
Opvallend genoeg bleek uit het PwC-onderzoek dat 72% van de
deelnemende directeuren nog altijd plezier in het ondernemen zegt te
hebben. Dit lijkt erop te wijzen dat ze zich voor hun onderneming
blijven inzetten en hun enthousiasme en motivatie niet hebben
verloren.
PwC heeft ten behoeve van de Europese internetbedrijven een checklist
met overlevingsadviezen voor 2001 opgesteld, met onder meer de
volgende wijze raad:
&61623; Wees realistisch over de financieringsvooruitzichten en blijf
binnen uw budget.
&61623; Probeer niet meer te groeien dan u zich als onderneming kunt
veroorloven.
&61623; Stel noodplannen op ingeval de oorspronkelijke
financieringsplannen stuklopen.
&61623; Evalueer uw strategie bekijk opnieuw of de onderneming
levensvatbaar is.
&61623; Bescherm uw voornaamste activa en zorg voor een robuust
mechanisme voor interne controle.
&61623; Wees reëel bij het opstellen van prognoses en baseer die op
werkelijk inzicht in klanten en kosten.
&61623; Verlies de basisprincipes niet uit het oog bedrijfsmodel,
prognoses van de kasstroom en management informatie zijn
essentieel.
&61623; Houd de bedrijfsdoelstelling duidelijk in het oog.
De verschuiving in ondernemingsfilosofie die in het onderzoek van 2001
naar voren is gekomen zal het tij van mislukkingen in de
internetsector niet volledig kunnen keren. PricewaterhouseCoopers
waarschuwt dat zelfs natuurtalent en een gezonde bedrijfsfilosofie
geen soelaas zullen bieden aan ondernemingen die een intrinsiek
gebrekkig zakelijk model nastreven. Verrassend genoeg hebben slechts
enkele van de ondervraagde bedrijven hun strategie aan een min of meer
formele evaluatie onderworpen.
Verder blijken internetbedrijven in het Verenigd Koninkrijk minder
winst te maken dan hun tegenhangers op het Europese vasteland, omdat
ze sterker afhankelijk zijn van indirecte bronnen van inkomsten zoals
advertenties. Ze zijn dan ook aanzienlijk minder rendabel dan andere
Europese internetbedrijven, die hun winsten grotendeels uit de verkoop
van producten behalen. Slechts 24% van de Britse internetbedrijven in
het onderzoek is winstgevend, vergeleken met 66% van hun Duitse, 61%
van hun Nederlandse en 49% van hun Franse branchegenoten.
Wouter van Waardt voegt daaraan toe:
Uit het rapport blijkt dat veel directeuren van Europese
internetbedrijven zijn veranderd en het belang zijn gaan inzien van
een gedegen financieel beheer en een gezonde bedrijfsmatige aanpak.
Deze mentaliteitsverandering zet door. De realiteit is echter dat
sommige internetbedrijven het niet zullen halen vanwege de intrinsieke
zwakheden in hun bedrijfsmodel.
Sommige bedrijven die na een strategische evaluatie tot de slotsom
zijn gekomen dat ze nooit winstgevend kunnen worden, hebben inmiddels
besloten zichzelf te liquideren en de resterende activa uit te keren
aan de aandeelhouders. Het zou me niet verbazen als we een toename
gaan zien in het aantal bedrijven dat daartoe overgaat.