Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Het weer nader verklaard

Wolkbreuk

Een enorme plensbui, die in korte tijd een gebied of wijk onder water zet, wordt ook wel een wolkbreuk genoemd. In een warm klimaat is zo'n hevige bui veel gewoner dan in het gematigde klimaat dat wij kennen, zodat aan dat begrip niet overal dezelfde betekenis wordt gehecht. Ook in Nederlandse publicaties worden verschillende definities genoemd.

Een bui, waarin het zo hard regent dat er in 5 minuten ruim 10 mm of meer valt wordt door de waarnemers van het KNMI een wolkbreuk genoemd. In een uur zou er dan meer dan 25 mm kunnen vallen en als die hoeveelheid wordt gemeten wordt de bui als wolkbreuk in de klimatologische overzichten van het KNMI gearchiveerd. Het zicht loopt tijdens een wolkbreuk terug tot minder dan 200 meter. Een willekeurige plek in ons land krijgt gemiddeld eens in de tien jaar een wolkbreuk te verwerken.

Toch horen we elke zomer wel berichten over ondergelopen kelders en straten en vrijwel jaarlijks komt er wel ergens in het land een wolkbreuk voor. Wanneer het weinig waait en de buien lange tijd boven een bepaald gebied blijven hangen of een serie hevige buien overtrekt kunnen er vooral 's zomers aanzienlijke hoeveelheden regen vallen. Een willekeurige plaats in Nederland krijgt ook eens in 10 jaar in 24 uur een hoeveelheid van meer dan 50 mm te verwerken.

Op sommige dagen is er echter nog veel meer gevallen. Zo viel er op 24 juni 1975 in Gouda binnen 24 uur 146 mm regen. Op 9 augustus 1951 kreeg een weerstation van het KNMI in Amsterdam 148 mm en het eeuwrecord van de regen in ons land staat nog altijd genoteerd voor Voorthuizen, waar in 1948 op 3 augustus 208 mm is gevallen. Een enorme plens in korte tijd, als we bedenken dat er in een jaar tijd gewoonlijk zo'n 800 mm valt.

In de zomer van 1997 zijn er op verschillende dagen enorme plensbuien gevallen. De vliegbasis Twenthe kreeg op 13 juli van dat jaar 29 mm, waarvan 15 mm in 20 minuten. Op 29 juni 1997 kreeg in het noorden van het land plaatselijk 100 mm binnen een etmaal. Leeuwarden ving 48 mm in een uur, waarvan 19 mm in 20 minuten. Ook in 1998 hebben we wolkbreuken gehad: op 6 juni kreeg Schinnen in Zuid Limburg 50 mm binnen een uur, op 3 september kreeg Boskoop binnen twee uur tijd 92,2 mm en op 14 september viel in Dirksland op de Zuid-Hollandse eilanden 134 mm, op drie na de hoogste dagsom van de eeuw.

De afgelopen dagen vielen opnieuw zware buien. Op 19 juli kreeg West-Terschelling 91 mm, waarvan bijna 70 mm in twee uur tijd viel.


* Wolkbreuk Oosterhout op 6 september 1999
Index het weer nader verklaard

Laatste wijziging: 20 juli 2001

Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI