PERSBERICHT

Hoofddorp, 20 juni 2001

Discovery Channel onthult ontdekking van nieuwe dinosaurussen in opzienbarende documentaire: WHEN DINOSAURS ROAMED


- Levensechte animaties tonen deze wezens voor het eerst aan de wereld -
Deze week werd bekend dat paleontologen twee nieuwe soorten Noord-Amerikaanse dinosaurussen hebben ontdekt: een nog nader te benoemen tweevoetige vleeseter die behoort tot de familie der Coelurosaurussen, en een vreemdsoortige planteneter met een uitzonderlijk lange nek die verwant is aan de familie der theropoden waarvan ook Tyrannosaurus Rex deel uitmaakt. De fossielen zijn afkomstig uit het zogeheten Krijtgat, de periode van ruwweg 105 tot 75 miljoen jaar geleden, waaruit niet eerder dinosaurusfossielen werden aangetroffen in Noord-Amerika.

Jim Kirkland, als paleontoloog betrokken bij geologische onderzoeksprojecten in de staat Utah, en Doug Wolfe, leider van het paleontologisch onderzoeksproject in het Zuni Basin op de grens tussen New Mexico en Arizona, maakten hun opzienbarende vondst bekend tijdens de voorvertoning van fragmenten uit een binnenkort door Discovery Channel uit te brengen special onder de titel When Dinosaurs Roamed. Het betreft hier een zeer bijzondere documentaire waarin aan de hand van animaties aanschouwelijk wordt gemaakt hoe het er in deze periode van de geologische geschiedenis mogelijk aan toe is gegaan. Een belangrijke rol is weggelegd voor een levensecht ogende Zuniceratops, een dinosaurussoort die in 1999 prominent in het nieuws kwam, toen Doug Wolfe's negen jaar oude zoon Christopher als eerste in de wereld overblijfselen hiervan ontdekte. De nog naamloze coelurosaurus en de Nothronychus zijn de eerste exemplaren van dinosaurussen uit het Turoon (de Krijtperiode tussen 93 en 89 miljoen jaar geleden) die tot nog toe werden aangetroffen.

"Het is dankzij deze film dat de wereld voor het eerst kennis kan nemen van de voltallige Zuni-fauna", aldus Jim Kirkland. Het getoonde is vooral zo uitzonderlijk, omdat de omstandigheden voor fossielvorming in deze periode hoogst ongunstig waren. "Tijdens het Krijtgat steeg de zeespiegel hoger dan ooit tevoren. Het gevolg daarvan was een voortdurende erosie, waardoor er bijna geen plek op aarde was waar zich fossielen van landdieren konden vormen. Het stroomgebied van de Zuni-rivier vormde daarop evenwel een gunstige uitzondering. In de documentaire wordt niet alleen getoond wat voor soort dieren er in het late Krijt voorkwamen, maar ook wordt duidelijk dat er een sterke geologische overeenkomst bestaat tussen het westelijke deel van Noord-Amerika en het Aziatische continent".

"Bovendien", zo vult Wolfe Kirkland's woorden aan, "worden we misschien zelfs iets wijzer over het leven op aarde in de toekomst. We hebben nu immers, net als toen, te maken met een sterk broeikaseffect, een stijgende zeespiegel en het uitsterven van uiteenlopende vormen van leven in de wereldoceanen. Het gaat om ingrijpende veranderingen waarvan de gevolgen tamelijk nauwkeurig in kaart gebracht zijn. Wie weet wat ons te wachten staat als het opwarmen van de aarde onverminderd doorgaat en alle sombere voorspellingen uitkomen." Overigens laat Wolfe niet na te wijzen op de 'tijdgrenzen' waarop de paleontologie nog altijd stuit. De vondsten mogen er zijn, maar onze kennis is nog altijd beperkt. "Er vallen", aldus Wolfe, "nog heel wat belangrijke ontdekkingen te doen".

De bekendmaking van de bijzondere vondsten ging vergezeld van een voorvertoning van fragmenten uit de binnenkort uit te zenden Discovery special When Dinosaurs Roamed. Naast de pas ontdekte coelurosaurus en Nothronychus zullen daarin ook vogelachtige dinosaurussen figureren, in aansluiting op de recente vondsten van dinosaurussen met veren in China.

De filmmakers van Discovery hebben gebruik gemaakt van moderne hoge-definitie camera's en Dolby Surround Sound systemen. De getoonde animaties zijn gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten en zijn van een voortreffelijke artistieke en geluid- en beeldtechnische kwaliteit, zodat de kijker een zo levensecht mogelijke indruk krijgt van de dinosaurussen. Zowel Jim Kirkland als Doug Wolfe waren intensief betrokken bij de totstandkoming van de film.

De documentaire beleeft zijn Europese première op zondag 16 september. Hij behelst een rondgang langs de diverse Noord-Amerikaanse dinosaurussoorten die tijdens het Trias (220 - 200 miljoen jaar geleden) voorkwamen in het gebied van het huidige New York, tijdens het boven-Jura (150 miljoen jaar geleden) in de ravijnen in het noordwesten van Utah, tijdens het midden-Krijt (92 miljoen jaar geleden) in het Zuni-gebied van New Mexico, en tijdens het late Krijt in het gebied rondom Mount Rushmore in South Dakota.


- Einde persbericht -

Informatie en beeldmateriaal
Monogram Communication Strategies (MCS)
Marguérite van der Heyden
T: 023.5628208
F: 023.5651724
Email: margueritevdh@monogram.nl

Discovery Networks Europe
Discovery Networks Europe (DNE) biedt op dit moment tien themakanalen: Discovery Channel Europe, Discovery Home & Leisure, Animal Planet, Discovery Travel and Adventure, Discovery Civilisation, Discovery Sci-Trek, Discovery Kids, Discovery Wings, Discovery Health en Discovery +1, het naar een ander uitzendtijdstip verschoven programmapakket van Discovery Channel. www.discoveryeurope.com

Sinds de start van DNE in 1989 is het Europese marktaandeel gegroeid naar 28 miljoen huishoudens. Het programma-aanbod van DNE is beschikbaar in 20 talen en wordt via 20 satellietkanalen verspreid in 49 gebieden in Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Zie ook www.discoveryeurope.com

Vondst van nieuwe dinosaurussoorten

Coelurosaurus
Deze vleeseter maakt deel uit van de familie der theropoden, een dinosaurussoort van ongeveer een meter hoog en 2,5 meter lang die zich voortbeweegt op twee poten en is voorzien van forse armen met klauwen. Onlangs kon dankzij een financiële bijdrage van Discovery Channel een skelet opgezet worden uit botten van twee in het Zuni Basin gevonden dinosaurussen.

Op grond van enkele schedelresten, in 1997 aangetroffen door Doug Wolfe, Robert Denton en Brian Anderson leek het aanvankelijk te gaan om een roofvogelachtig exemplaar, oftewel een dromaeosaurus of raptor. In het eveneens door Discovery gefinancierde vervolgonderzoek naar een tweede exemplaar kwamen Wolfe en Kirkland echter tot de conclusie dat de botten niet afkomstig waren van een raptor, maar van een nieuwe coelurosaurussoort die grote overeenkomsten vertoonde met de reeds bekende dromaeosaurus en oviraptor.

Wolfe en Kirkland werken nauw samen met Bob Denton, verbonden aan het Staatsmuseum van New Jersey; Sterling Nesbitt, student aan het Paleontologisch Museum van de Universiteit van California; en Tom Holtz van de Universiteit van Maryland. Samen met hen zijn zij druk doende de nieuw ontdekte dinosaurus te beschrijven volgens de heersende classificatienormen. Zij zullen daarvan verslag uitbrengen in een wetenschappelijke publicatie.

Nothronychus
We hebben hier te maken met een vreemd uitziende dinosaurus van het type therizinosaurus, een tweevoetige planteneter met lange armen, therapood-achtige handen, klauwen aan zowel de voor- als achterpoten, een korte staart en een romp die bedekt is met een voorloper van het verendek dat bekend is van latere varianten. Overblijfselen van dit type zijn uiterst zeldzaam; tot nog toe zijn hiervan alleen in Azië enkele fossielen gevonden. Met de vondst van Nothronychus is nu voor het eerst aangetoond dat de therizinosaurus ook voorkwam op het Amerikaanse continent.

Het uiterlijk van Nothronychus is gereconstrueerd aan de hand van de overblijfselen van een exemplaar dat men aantrof tussen de zuniceratops-botten die Wolfe in 1997 op het spoor was gekomen. Op dit moment worden afgietsels gemaakt van de botten, zodat men binnenkort een aanvang kan maken met het opzetten van het eerste therizinosaurusskelet ter wereld.

Het artikel dat Kirkland en Wolfe aan hun bevindingen wijdden is mede op voordracht van Jim Clarke van de George Washington Universiteit en Hans Dieter Sues van het Ontario Museum in Toronto (Canada) goedgekeurd voor publicatie in een gezaghebbend paleontologisch tijdschrift. In het najaar zal het tevens gepresenteerd worden tijdens de jaarvergadering van de Society of Vertebrate Paleontology in Bozeman, Montana.

Zuniceratops Christopheri
Zuniceratops werd ontdekt door Wolfe en zijn zoon Christopher. Deze voorouder van de Triceratops is het vroegste exemplaar van een ceratops dat ooit is gevonden. De ceratops is een viervoetige planteneter met een snavelachtige bek en hoornachtige uitsteeksels die van de achterkant van de schedel uitlopen tot aan de schouder. Zuniceratops is de oudste gehoornde dinosaurussoort ter wereld en is herkenbaar aan de flinke hoorns boven zijn ogen. In tegenstelling tot wat wel eens gedacht is, bezat hij geen hoorn op zijn neus. Op grond van de aanwezigheid van slechts één wortel in zijn tanden concludeerde men dat hij ofwel een voorloper ofwel een naaste verwant moet zijn geweest van de groter uitgevallen Triceratops. Deze laatste dinosaurus met zijn kenmerkende hoorns en pantserkraag stamt uit een tijdperk dat door paleontologen aangeduid wordt als het Krijtgat, en dat de periode beslaat van 105 tot 75 miljoen jaar geleden. Het is een periode waaruit niet eerder dinosaurusfossielen werden aangetroffen in Noord-Amerika. De vondst van de drie dinosaurussoorten is dan ook van groot wetenschappelijk belang.

Wolfe en Kirkland publiceerden hun eerste artikel over dit onderwerp onder auspiciën van het Natuurhistorisch Museum van New Mexico in 1998 onder de titel Lower to Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. Een enigszins herziene versie van de hand van Wolfe verscheen vorig jaar onder de titel Dinosaurs of New Mexico. De nieuwste inzichten kwamen juist op tijd om opgenomen te worden in de binnenkort door Discovery uit te zenden documentaire When Dinosaurs Roamed.

###