Datum: 5 juli 2001
VN buigt zich over een enorm probleem
Kleine wapens, grote killers
Een half miljoen dodelijke slachtoffers. Per jaar. En een veelvoud aan gewonde, beroofde en verkrachte slachtoffers. Dat is het resultaat van de enorme hoeveelheid zogenaamde kleine wapens in de wereld. Naar schatting van de VN zijn er zo'n 500 miljoen kleine wapens in omloop. Anders gezegd: per 12 personen is er een klein wapen. Onder kleine wapens wordt alles verstaan wat door een soldaat kan worden meegesjouwd. Pistolen, mitrailleurs, raketwerpers, landmijnen, geweren e.d. Het gaat met name om (semi-) automatische wapens als de AK-47 en de M-16.
De problematiek van de kleine wapens is sinds het einde van de Koude Oorlog, toen veel legers werden ingekrompen, ernstig toegenomen en het groeit nog steeds. Kleine wapens zijn grote killers geworden.
Van 9 tot 20 juli zullen de VN een eerste conferentie aan de kleine wapens wijden. In de officiële Nederlandse delegatie is ook Novib-beleidsmedewerker Mario Weima opgenomen. Hij zal de standpunten van de Novib uitdragen:
- meer controle op kleine wapens, om te beginnen op exporten, waarvoor een wereldwijd verdrag nodig is;
- invoering van een vergunningen- en registratiestelsel teneinde betere controle op het doen en laten van wapenhandelaren, -transporteurs en
- -financiers mogelijk is. Bij malafide praktijken moet internationale vervolging mogelijk worden;
- eensluidende internationale markering van kleine wapens en munitie, zodat ze vanaf de bron getraceerd kunnen worden om illegale wapenhandel te bestrijden;
- beter voorraadbeheer, waarbij overtollig geworden wapens van politie en leger niet worden verkocht maar vernietigd. Het gaat hierbij met name om inkrimping van legers en om post-conflictsituaties. Het Westen moet arme landen financieel bijstaan;
- betere controle op wapenembargo's van de VN;
De verwachtingen tav de VN-conferentie zijn bij Novib, en haar internationale verbond Oxfam International, niet erg hoog gespannen. Voorstanders van bovengenoemde maatregelen zijn met name in Europa te vinden, daarbuiten nauwelijks. Landen als China, Egypte en de VS willen alleen over illegale wapenhandel praten, niet over de legale. Maar die twee zijn niet los van elkaar te zien, zeker niet waar het gaat om internationale controlesystemen.
Oxfam International en andere NGO's streven naar een actieprogramma, waardoor er de komende jaren verder onderhandeld kan worden totdat er juridisch bindende verdragen en conventies worden gesloten.
Noot voor de redactie,