Indicatoren 'ondergrens zorg'
Uitkomsten van overleg tussen Arcares, NVVA, AVVV en LOC
Tijdens een tweetal ronde tafelconferenties, georganiseerd door de Inspectie voor de Gezondheidszorg, hebben veldpartijen Arcares, NVVA, AVVV en LOC, indicatoren vastgesteld ten behoeve van de "ondergrens van de zorg" voor bewoners in verpleeg- en verzorgingshuizen.
Deze 10 indicatoren dienen voor het signaleren van situaties in de zorg, die door partijen als onaanvaardbaar worden beschouwd. Het zijn als het ware de alarmbellen voor "de bodem in de zorg". Het gaat dus nadrukkelijk niet om normen voor het definiëren van verantwoorde zorg.
Het gaat om de volgende 10 indicatoren:
1. structurele (d.w.z. geen incidentele) afwijkingen van het zorgplan
voor de individuele bewoner t.a.v. persoonlijke hygiëne, voeding
en vochtvoorziening, toiletgang, dagindeling, therapieën en
individuele activiteiten;
2. dreigende concessies t.a.v. het zorgplan m.b.t. risicovolle en/of
gezondheidsbedreigende situaties (bijvoorbeeld decubitus,
incontinentie, mobiliteit etc);
3. het niet laten plaatsvinden van geplande multidisciplinaire
bewonersbesprekingen;
4. het niet aanwezig zijn van minimaal 1 ziekenverzorgende per
afdeling/unit voor de functie verpleeghuiszorg gedurende 24 uur
per dag 7 dagen per week en minimaal 1 verzorgende per
afdeling/unit voor de functie verzorgingshuiszorg gedurende 24 uur
per dag 7 dagen per week;
5. het niet aanwezig zijn van minimaal 1 verpleegkundige per locatie
voor de functie verpleeghuiszorg gedurende 24 uur per dag 7 dagen
per week;
6. het niet aanwezig zijn van een oproepbare verpleeghuisarts voor de
functie verpleeghuiszorg gedurende 24 uur per dag 7 dagen per
week;
7. het niet aanwezig zijn van medische zorg in acute situaties binnen
20 minuten;
8. het niet aanwezig zijn van geïnstrueerde
medewerkers/familieleden/vrijwilligers voor de hulp bij het eten
en drinken van de bewoners;
9. het niet minimaal 1 keer per week aanbieden van een groepsgewijze
recreatieve activiteit;
10. het ontbreken van permanente aanwezigheid van een geïnstrueerd
persoon voor het toezicht t.b.v. psychogeriatrisch geïndiceerde
bewoners in huiskamers.
Afspraken voor de implementatie en signalering
De bovenstaande indicatoren hebben met name betrekking op de
zorginhoud en inzet van kwaliteit van personeel. Daarnaast zijn
partijen van oordeel dat ook grenzen gesteld dienen te worden aan wat
gevergd mag worden van het personeel.
Dit betekent dat noodscenario's van instellingen geen maatregelen
mogen bevatten die een verdere belasting van medewerkers tot gevolg
hebben zoals:
* een structurele (niet incidentele) vorm van "overwerken" van
medewerkers;
* het gedwongen opgeven van een geplande vakantie door medewerkers;
* het gedwongen verschuiven van reeds geplande vakanties door
medewerkers.
Arcares vraagt van haar leden:
* Deze indicatoren (alarmbellen) te installeren, dat wil dus zeggen
de zorgverlening te monitoren aan de hand van deze indicatoren;
* Een noodscenario paraat te hebben voor de situatie waarin een of
meerdere indicatoren aangeven dat de ondergrens in zicht is;
* Als deze situatie zich voordoet, dit te melden aan Arcares en aan
de inspectie (zoals gebruikelijk in geval van noodscenario's).
Het is de bedoeling om met deze gegevensverzameling een concreet beeld
te krijgen van de omvang van die verpleeg- en verzorgingshuizen die de
ondergrens van de zorg hebben bereikt en/of hebben overschreden en van
de oplossingsrichtingen die gekozen worden.
In het najaar wordt door partijen verder gesproken over de verkregen
cijfers en kunnen onderbouwde signalen afgegeven worden.
De AVVV en NVVA informeren hun leden over deze indicatoren en het
gebruiksdoel ervan, omdat professionele oordelen nodig zijn over de
monitoring van de zorg aan de hand van deze indicatoren. Ook zullen
zij er bij de leden op aandringen dat kritische situaties gemeld
worden en dat meegewerkt wordt aan het monitoren van de zorg aan de
hand van de indicatoren.
Omdat de indicatoren ook over de uitvoering van individuele
zorgplannen gaan, hebben cliënten(vertegenwoordigers) in de
instellingen een duidelijke rol bij het laten functioneren van deze
indicatoren. Mede daarom stelt het LOC een specifiek meldpunt in.
Betrokken partijen:
Arcares: Brancheorganisatie voor verpleging en verzorging
AVVV: Algemene Vergadering Verpleegkundigen en Verzorgenden
LOC: Landelijke Organisatie voor Cliëntenraden
NVVA: Nederlandse Vereniging voor Verpleeghuisartsen
Datum: 06/07/2001