Referendum Nieuws, 5 juli 2001
ENSCHEDE: REFERENDUM OVER BEHOUD NATUURLIJK GEBIED
De gemeenteraad van Enschede heeft 2 juli j.l. de aanvraag van de Vereniging
Behoud Usseleres (VBU) voor het houden van een referendum goedgekeurd. De
raad wil van een deel van de Usseleres, een natuurlijk gebied in het noorden
van Enschede met grote cultuurhistorische, agrarische en recreatieve
waarden, een bedrijventerrein maken. De VBU verzet zich hier tegen en diende
al in mei vorig jaar 5000 handtekeningen in. Via het referendum, dat in
verband met de komende gemeenteraadsverkiezingen al op 18 oktober gehouden
wordt, kan de Enschedese bevolking zich voor of tegen dit voornemen
uitspreken.
In Enschede bestaat sinds 1992 een 'consultatief' referendum (correctief
maar dan plaatsvindend vóórdat de raad formeel haar besluit neemt), waarbij
burgers een volksraadpleging kunnen aanvragen over voorgenomen besluiten van
de gemeenteraad. Een volksinitiatief - een stemming over een nieuw, door
burgers aangedragen voorstel - is in Enschede niet toegestaan. Een
referendum moet worden ondersteund door de handtekeningen van evenveel
kiezers als de kiesdeler. De uitslag is pas geldig als 60 procent van de
kiezers opkomt. Aangezien de gemiddelde opkomst bij referenda in Nederland
en Zwitserland zo'n 40 procent bedraagt, en Duitsland hier veelal nog
onderzit, is dit zeer hoog te noemen. Het zal niet eenvoudig worden om Voor
de principiële argumenten tegen opkomstdrempels, zie onze berichtgeving over
het Amsterdamse referendum van 25 april 2001. Anderzijds hebben alle
raadsfracties met uitzondering van het CDA beloofd dat zij - als de
opkomstdrempel gehaald wordt - de uitkomst van het (juridisch niet bindende)
referendum respecteert.
Op de raadsvergadering van 17 september beslist de raad over de precieze
vraagstelling - altijd onderwerp van strijd. Zij laat zich hierbij adviseren
door een vraagstellingscommissie. Saillant detail is dat een van de beoogde
kandidaten voor deze commissie zich op de raadsvergadering publiekelijk niet
beschikbaar stelde, omdat hij een referendum met een opkomstdrempel van 60 %
niet haalbaar achtte. De VBU is niet gevraagd deel te nemen in de
vraagstellingscommissie. Wel heeft zij een vertegenwoordiger in de advies-
en begeleidingscommissie.
Het college van B&W heeft aangekondigd geen campagne te zullen gaan voeren,
maar "alleen technische informatie" over het referendum te geven. Hiermee
neemt zij het Groningse model over. Hoezeer dat in de praktijk onhaalbaar
is, bleek in Groningen en blijkt ook nu al in Enschede, omdat het
gemeentebestuur wel de pro-argumenten zal vertegenwoordigen - en dus
campagne zal voeren - in debatten en in de kiesbrochure die voor het
referendum huis-aan-huis verspreid zal worden. De VBU levert de
tegen-argumenten voor de kiesbrochure. Het standpunt van 'geen campagne
voeren' was voor de gemeente uiteraard wel aanleiding om geen subsidie te
verstrekken aan het burgercomité. Terwijl zij zelf voor haar de facto
pro-campagne natuurlijk wel ruimschoots put uit het "overheidsbudget" annex
het door de Enschedese bevolking opgebrachte belastinggeld.
Referendumcomite Usseleres:
www.referendumenschede.nl