Promotie
Mislukken van fusies is niet altijd aan bedrijfscultuur te wijten
Vijftig tot tachtig procent van de fusies en overnames van bedrijven leidt niet tot een succes. Het mislukken wordt vaak geweten aan culturele factoren. Uit het proefschrift van bedrijfskundig onderzoeker Frits Grotenhuis blijkt dat dat niet altijd het geval is. Grotenhuis keek naar verschillende fusieprocessen. Om duidelijk te maken hoe bedrijfsculturen naar elkaar toe kunnen groeien, bracht hij in samenwerking met Philips Electronics twee Nederlands-Amerikaanse fusieprocessen en een Nederlands-Japans fusieproces in kaart. Gebaseerd op deze uitgebreide casebeschrijvingen ontwikkelde hij een 'acculturatiemodel', het MARRIAGE-model. Het naar elkaar toe groeien van bedrijfsculturen kan daarin op verschillende schalen worden uitgezet: de culturele dimensie 'culture clash-culture fit', de structurele dimensie 'autonomie-integratie' en de dimensie tijd. Op basis hiervan ontwikkelt hij vier verschillende patronen van acculturatie: 'shotgun wedding' (moetje), 'marriage after engagement' (huwelijk na verloving), 'living apart together' (LAT-relatie), 'divorce' (scheiding). In de 'shotgun wedding' streeft men eerst naar een snelle integratie. Later is er dan meer aandacht voor de cultuur (cultuur volgt structuur). Bij het patroon 'marriage after engagement' is de volgorde omgekeerd. Men streeft hier eerst naar een 'culture fit' en pas later wordt ook meer aandacht besteed aan integratie (structuur volgt cultuur). In het patroon 'living apart together' wordt er gericht op een 'culture fit', zonder beide bedrijven te integreren. Tot slot volgt het patroon 'divorce': voordat een volledige integratie of 'culture fit' bereikt is, nemen 'culture clashes' toe en worden de bedrijven gescheiden.
Uit het onderzoek blijkt dat tal van factoren een rol kunnen spelen;
factoren zoals eerdere samenwerking, het type overname
(aandelengewijs), de (culturele) voorbereiding, eerdere fusie- en
overname ervaringen (fuseren is te leren), leiderschap en visie, de
uitwisseling van mensen (expatriates), cultuurverschillen, de mate van
integratie versus autonomie en de motieven van het overnemende
bedrijf. De invloed van cultuur op het financiële succes van fusies en
overnames bleek als paradoxaal te bestempelen: bij twee vergelijkbare
Nederlands-Amerikaanse fusieprocessen was in het ene geval de invloed
van cultuur overduidelijk (negatief) aanwezig, terwijl deze invloed in
het andere geval minimaal was. Dit hangt samen met de complexiteit van
acculturatieprocessen. "In mijn onderzoek wordt in feite de mythe van
de invloed van cultuur op fusiesucces ontrafeld," zegt Grotenhuis. "De
invloed van cultuur kan groot zijn, maar dit hoeft helemaal niet het
geval te zijn. Het is te managen." /JS
Frits Grotenhuis (Langedijk, 1972) studeerde economie aan de Vrije
Universiteit. Het onderzoek werd uitgevoerd bij de faculteit
Technologie Management van de TUE en bij de faculteit Bedrijfskunde
van de RUG. Het onderzoek viel onder de onderzoeksschool SOM: Systems,
Organization and Management.
Datum en tijd
donderdag 5 juli 2001, 14.15 uur
Promovendus
F.D.J. Grotenhuis, tel. (050)363 38 54, fax (050)363 20 32, e-mail:
f.d.j.grotenhuis@bdk.rug.nl (werk)
Proefschrift
Patterns of acculturation in technology acquisitions
Promotores
prof.dr. G.J.E.M. Sanders en prof.dr.ir. M.C.D.P. Weggeman
Faculteit
bedrijfskunde
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
NB: Dit is de laatste PERSINFORMATIE voor de zomer. Op 28 augustus
2001 verschijnt de eerste PERSINFORMATIE van het nieuwe academisch
jaar.