NFO TRENDBOX BV
Waarden Europese internetgebruiker; Nederlanders de braafsten?
Waarden van Europese internetgebruikers: zijn Nederlanders de
braafsten van het stel?
Ruim vier jaar na een eerste analyse van het psychosociaal profiel van
de internetgebruiker is opnieuw gekeken naar de waarden en normen van
deze groep. De resultaten geven een opvallend verschil te zien tussen
gebruikers in verschillende landen.
In juni 1997 publiceerde het tijdschrift Psychologie een artikel van
NFO Trendbox over de menselijke waarden van frequente
internetgebruikers. Het artikel was gebaseerd op het onderzoek naar
internetgebruik dat begin 1995 was gestart. Belangrijkste conclusie:
de frequente internetgebruiker werd gekenmerkt door een sterke hang
naar opwinding en vrijheid, die echter gepaard ging met een behoefte
aan comfort en harmonie. De 'internetter van toen' was ambitieus,
onafhankelijk, creatief en legde de lat hoog, zowel voor zichzelf als
voor anderen.
De vraag is natuurlijk hoe dat er tegenwoordig uit ziet. Destijds was
circa 8 procent van de Nederlanders frequent actief op het internet,
nu is dat minstens vervijfvoudigd tot ruim 40 procent.
Ten tweede is de scope van het onderzoek verlegd naar ver buiten de
landsgrenzen, tot en met Mexico aan toe. Dit bericht beperkt zich tot
een selectie van Europese landen. De definitie is overal gelijk:
mensen die minstens 1 maal per week van het internet gebruik maken. De
resultaten zijn onderdeel van de studie Global Life & Living / Media
in Mind die NFO Trendbox sinds 1997 gezamenlijk met Universal McCann
Worldwide uitvoert.
De theorie achter het waardeonderzoek beschrijven we hier zeer kort,
een uitgebreide verantwoording is op verzoek verkrijgbaar. De theorie
van Milton Rokeach volgende, heeft ieder mens, ongeacht ras, geloof en
taal, dezelfde set waarden en normen 'ingebakken'. Het verschil tussen
mensen wordt echter mede verklaard door de afwijkende prioriteiten die
mensen zich stellen. 'Vrede' is een waarde die belangrijker wordt
naarmate men daar meer behoefte aan heeft. De gemiddelde Amerikaan zal
dan ook relatief minder waarde hechten aan vrede dan een Taiwanees,
juist omdat een zekere dreiging de laatste altijd boven het hoofd
hangt.
De waarden zijn opgedeeld in instrumentele waarden (eigenschappen die
je nodig hebt om je uiteindelijke doel te bereiken) en eindwaarden
(alles waar je voor 'later' naar streeft). Men wordt gevraagd een
rangorde aan te brengen in deze waarden. Er mag er steeds maar 1 als
belangrijkste worden opgevoerd, en er moet er dus ook 1 helemaal
onderaan eindigen. In totaal gaat het om twee sets van 18 waarden, 36
in totaal derhalve. Het spreekt voor zich dat het waardenonderzoek
zich niet beperkt tot internetgebruikers, maar deze groep is hier als
uitgangspunt voor analyse genomen.
De drie belangrijkste eigenschappen van Europese internetgebruikers
zijn eerlijkheid, verantwoordelijkheid en ambitie. Qua eindwaarden
scoort de gemiddelde internetter vooral op vrijheid, geborgenheid, en
geluk. Dat lijkt dus niet echt meer op het plaatje van destijds. En
dat was ook niet te verwachten, gezien de enorme ontwikkeling die het
internet en haar gebruikers in een korte periode hebben doorgemaakt.
De verschillen per land zijn echter nog veel interessanter. Met name
omdat het mede verklaart waarom de Europese aanpak die veel
internetaanbieders propageren, met met wisselend succes en frequent
falen gepaard gaat. Zo is de Italiaanse internetgebruiker iemand die
vooral waarde hecht aan logisch denken, aan balans in zijn leven en
aan een zeker perfectionisme. Dat laatste heeft de Zweedse
internetgebruiker ook, maar die paart dat vooral aan creativiteit en
vergevingsgezindheid. Totaal anders is de Nederlandse internetter:
relatief gezien is die veel opgewekter, behulpzamer en zelfs ook
gehoorzamer dan zijn Europese collega's.
Waar de Engelse internetgebruiker veel meer op plezier, ontspanning en
gemak is gericht, zal de Turkse internetgebruiker zich meer op z'n
gemak voelen in een omgeving waar respect, het vergaren van kennis en
zodoende ook erkenning door anderen een rol spelen. Wat we eigenlijk
terugzien in de ontwikkeling van de waarden van internetgebruikers, is
het verschijnsel dat ervaring ook de oriëntatie van het type
gebruikers beïnvloedt. Heel grof gesteld leidt dat tot een
driedeling.
Het eerste type internetgebruiker is woonachtig in een land waar het
medium nog maar net uit de startblokken is gekomen. Centraal daar
staan nieuwsgierigheid, verwondering en een grote honger naar alles
wat het internet te bieden heeft.
Het tweede type bestaat uit landen waar het internet zich al verder
heeft ontwikkeld, maar waar de toepassingen nog enigszins worden
beperkt door technische beperkingen (breedband in UK) of door
groeipijnen (zeer snelle groei in Frankrijk). Daar neemt de
internetter even gas terug en gaat relatief vaker voor de lol, voor de
ontspannende kant van het internet.
De derde groep tenslotte bestaat uit gebruikers in landen die het
verst zijn in zowel ontwikkeling als penetratie van internet en
toepassingen ervan. Daar gaan mensen echt op zoek naar nieuw gebied,
nieuwe grenzen ook, en daar spelen persoonlijke ontwikkeling en
creativiteit een belangrijke rol.
Nederland lijkt zich momenteel een beetje tussen groep 2 en groep 3 in
te bewegen. Zweden is een duidelijk voorbeeld van de derde
categorie.
De Nederlandse internetgebruiker komt dus duidelijk minder speels en
pro-actief uit het onderzoek naar voren, zowel in vergelijking tot 4
jaar geleden als in vergelijking tot de overige Europese internetters.
Gevolgen daarvan zullen terug te zien zijn in een wat grotere
terughoudendheid waar het gaat om acceptatie van nieuwe
on-line-initiatieven, gepaard gaand met een meer bescheiden,
functioneel gebruik van internet.
Nederlandse internetters verkozen onlangs Roel Pieper als E-Premier
2001 boven Rolf Wouters en Adam Curry. Vertrouwenwekkende ervaring
boven het snelle digitale leven. Ook dat was een vingerwijzing naar de
richting die de on-linebevolking is ingeslagen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
NFO Trendbox
020 - 669 44 14
Fred Schipper
(Director New Product Development NFO Europe / Director Interactive
NFO Trendbox)
fschipper@trendbox.nl
of een bezoek brengen aan onze website; www.trendbox.nl
04 jul 01 14:01