Nationaal Dubo Centrum

Grote Nota's en meer

De afgelopen maanden is er een aantal kabinetsnota's verschenen met beleidsvoornemens die raakvlakken hebben met het inrichten van de gebouwde omgeving. Aan de vooravond van het zomerreces, de zomervakantie van het parlement in de maanden juli en augustus, tijd voor een beknopt overzicht van de stand van zaken.

5e Nota Ruimtelijke Ordening
Deel 1 van de PKB (Planologische Kernbeslissing), verschenen in december 2000, legt criteria aan voor de ruimtelijke kwaliteit in Nederland. Duurzaamheid, menselijke maat en diversiteit zijn enkele van deze criteria. Water als ordenend principe en het anders omgaan met waterbeheer krijgen in deze nota de nodige aandacht: "De 5e Nota RO is beduidend natter dan haar voorgangers", aldus staatssecretaris De Vries (VenW). In april heeft een eerste overleg met de Tweede Kamer plaatsgehad, in de zomer wordt deel 2 verwacht (het resultaat van alle inspraak, overleg en advisering). Het definitieve kabinetsstandpunt (deel 3) wordt niet voor het einde van 2001 verwacht. Meer informatie vindt u hier.

Waterbeleid
Vorig jaar zijn drie beleidsnota's verschenen in het kader van een nieuw beleid omtrent water: de nota Waterbeleid in de 21e eeuw, Ruimte voor de Rivier en de Derde Kustnota. De principes hieruit hebben inmiddels hun weg gevonden in andere beleidsnota's, onder andere in de 5e Nota RO. De in deze nota's aangekondigde vernieuwing van het waterbeheer stond centraal in het overleg tussen de Kamercommissie Verkeer en Waterstaat en staatssecretaris De Vries eind vorige maand. Meer informatie vindt u in het Dossier Ruimte voor water hier.

Nota Wonen
De Nota Mensen, Wensen, Wonen (december 2000) bevat onder meer het streven dat na 2005 eenderde deel van de uit te geven kavels onder particulier opdrachtgeverschap ontwikkeld wordt. Dit streven wordt door de Tweede Kamer breed ondersteund. Het overleg over deze nota was voor de Kamer aanleiding de VROM-Raad een advies te vragen over het vraagstuk multicultureel bouwen.
Meer informatie vindt u hier.

Nota Grondbeleid
Ook deze nota (december 2000) bevat voornemens ter bevordering van het particulier opdrachtgeverschap: in de Grondexploitatiewet zal particulier opdrachtgeverschap worden opgenomen als voorwaarde voor verlening van een exploitatievergunning aan projectontwikkelaars. Onlangs is het overleg met de Tweede Kamer over deze beleidsvoornemens afgerond. Naar aanleiding hiervan hebben de fracties van PvdA, D66 en CDA een initiatiefwetsvoorstel ter reparatie van de Wet voorkeursrecht gemeenten ingediend (mei 2001). De indieners willen hiermee de regiefunctie van gemeenten bij het realiseren van publieke doelen versterken. Door het beperken van de mogelijkheden voor marktpartijen om het gemeentelijke voorkeursrecht te ontwijken, moeten gemeenten in staat zijn om marktpartijen te kiezen op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding. Bovendien maakt het voorstel het voor gemeenten makkelijker om grond te verwerven zodat ze kunnen participeren in publiek-private samenwerkingsconstructies zonder het risico van lang slepende onderhandelingen en gerechtelijke procedures. De Tweede Kamer moet dit initiatiefwetsvoorstel nog in behandeling nemen.
Meer informatie over de Nota Grondbeleid vindt u hier.

Toekomst Wet Milieubeheer
Met de nota "Met recht verantwoordelijk, discussienota over de toekomst van een op duurzame ontwikkeling gerichte milieuwetgeving in een verantwoordelijke samenleving" (maart 2001) wil minister Pronk een voorschot nemen op toekomstige aansluiting van milieuwetgeving op actuele ontwikkelingen. Daartoe worden 22 voorstellen gedaan voor toekomstige wetswijzigingen. Een voorbeeld is het voorstel om beginselen van milieurecht die ten grondslag liggen aan het overheidsbeleid wettelijk vast te leggen. Hierbij wordt gedacht aan het duurzaamheidsbeginsel, het preventiebeginsel en het voorzorgsbeginsel. Aan het eind van dit jaar volgen het definitieve kabinetsstandpunt en het uitvoeringsprogramma. Afhankelijk van de parlementaire behandeling daarna kunnen de feitelijke wetsvoorstellen gepresenteerd worden.
Meer informatie vindt u hier.

Strategienota Omgaan Met Stoffen (SOMS)
SOMS (maart 2001) kondigt nieuw beleid aan voor het omgaan met stoffen, met als doel: "zorg dragen voor een zodanig veilig gebruik van stoffen, in alle fasen van de levenscyclus (van chemisch product via (consumenten)producten naar afval en hergebruik), dat mens en milieu geen of verwaarloosbare gevaren en risico's lopen. Ook in de werkomgeving dienen veiligheids- en gezondheidsrisico's als gevolg van beroepsmatig gebruik van stoffen te worden geminimaliseerd." Hveilig gebruik van stoffen, in alle fasen van de levenscyclus (van chemisch product via (consumenten)producten naar et bedrijfsleven wordt een grote verantwoordelijkheid toebedeeld. Ketenverantwoordelijkheid is één van de kernbegrippen. Onlangs heeft de Tweede Kamer met minister Pronk over zijn voornemens gesproken. In de zomer zal de langverwachte notitie Emissiereductiedoelstellingen Prioritaire Stoffen verschijnen. Meer informatie vindt u hier.

Nationaal Verkeers- en Vervoersplan 2001- 2020 (NVVP) Het kabinetsstandpunt NVVP (ofwel: deel 3 van de PKB NVVP), in mei jongstleden uitgebracht, hanteert als uitgangspunten: mobiliteit mag, beter benutten van bestaande infrastructuur, en nieuwe aanleg waar nodig. Bereikbaarheid, veiligheid en kwaliteit van de leefomgeving moeten door deze principes verbeterd worden. Beleid wordt aangekondigd voor de aanpak van onder meer de uitstoot van schadelijke stoffen in het verkeer en de geluidsproblematiek. De behandeling in de Tweede Kamer wordt momenteel voorbereid in de vorm van schriftelijke vragen van de Kamercommissie aan de minister.
Meer informatie vindt u hier.

Vierde Nationaal Milieubeleidsplan (NMP4)
Onder de titel "Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid" is op 13 juni jongstleden het NMP4 gepresenteerd, ondertekend door minister Pronk en 8 collega-bewindslieden. De termijn die dit nieuwe NMP beslaat, is 30 jaar. De wijze waarop de Tweede Kamer deze brede kabinetsnota wil behandelen, moet nog worden vastgesteld. Meer informatie vindt u hier.

Tweede Structuurschema Oppervlaktedelfstoffen (SOD-II) Het bevorderen van winning van bouwgrondstoffen uit de grote rijkswateren, van hergebruik in de bouw en van inzet van vernieuwbare grondstoffen vormt de kern van het beleidsvoornemen uit het eerste deel van het SOD-II (juni 2001). De winning van grind en kalksteen(mergel) zal op lange termijn in ons land stoppen. De winning van beton- en metselzand uit de uiterwaarden van de grote rivieren wordt onder voorwaarden toegestaan. Er loopt inmiddels onderzoek naar de haalbaarheid van het winnen van grondstoffen uit grote wateren als de Noordzee en het IJsselmeer. Volgend jaar verschijnt deel 3 van het SOD, het definitieve kabinetsbesluit.

Landelijk Afvalbeheersplan (LAP)
In juni heeft het kabinet het voorontwerp voor het beleidskader van het eerste LAP vastgesteld. Het LAP, de opvolger van het Tienjarenprogramma Afval, verschijnt op grond van de Wet Milieubeheer om de vier jaar en biedt een doorkijk over een periode van 10 jaar. Enkele hoofddoelstellingen zijn het verhogen van de nuttige toepassing van afvalstoffen van de huidige 75% naar 85% in 2012 en het beperken van de hoeveelheid te storten en te verbranden afval tot maximaal 9,5 Megaton in 2012. Begin juli heeft een eerste overleg met de Tweede Kamer plaats. Dit najaar verschijnt het ontwerp-LAP, dat behalve het beleidskader ook sectorplannen voor de verschillende afvalstromen omvat, alsook capaciteitsplannen voor storten en voor verbranden. Deze sector- en capaciteitsplannen worden uitgewerkt door het Afval Overleg Orgaan.
Meer informatie vindt u hier.

Duurzaam geproduceerd hout
Het stadium van beleidsvoornemens is sinds lang gepasseerd als het gaat om duurzaam geproduceerd hout. In 1998 heeft de GroenLinks-fractie het initiatief genomen tot wijziging van de Wet Milieubeheer (initiatief-M. Vos). Doel is de houthandel te verplichten de herkomst van hout aan te geven (wel of niet afkomstig uit duurzaam beheerde bossen). De parlementaire behandeling heeft enige tijd in beslag genomen. Momenteel liggen dit wetsvoorstel en een wijziging daarop (een zogenoemde novelle) ter behandeling voor bij de Eerste Kamer.

2 juli 2001