Ministerie van Buitenlandse Zaken
http://www.minbuza.nl
MIN BZ: Avies AIV 'Claims n.a.v. Slavernij en Racisme'
ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN
Onderwerp: Persbericht
Datum: 2 juli 2001
Nummer: 088/01
Persbericht Adviesraad Internationale Vraagstukken
Adviesraad Internationale
Vraagstukken: Een rechtvaardiger
verdeling van welvaart, een antwoord op financiële claims ter
compensatie van slavernij en racisme.
Staten zoals Nederland dienen meer hun best te doen om te komen tot
een rechtvaardiger verdeling van welvaart in de wereld om historisch
onrecht van slavernij en racisme ter verzachten. Dit concludeert de
Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) in een vandaag uitgekomen
advies, getiteld 'De Wereldconferentie tegen Racisme en de
problematiek van rechtsherstel'.
Met het oog op de Wereldconferentie tegen Racisme, die vanaf 31
augustus 2001 zal worden gehouden in Durban, Zuid-Afrika, heeft de
regering de AIV gevraagd te adviseren over de problematiek van
rechtsherstel. De AIV constateert in het advies dat op vele plaatsen
in de wereld, ook in Europa, sprake is van zorgwekkende verschijnselen
van rassendiscriminatie, racistisch gedrag en racistische praktijken.
De AIV stelt verder vast, dat in het verleden gepleegd onrecht in vele
gevallen sporen heeft getrokken en gevolgen heeft gehad die bepalend
kunnen zijn voor de situatie waarin mensen zich vandaag de dag
bevinden. Het is weliswaar ondoenlijk en onmogelijk al het in het
verleden gepleegde raciale en etnische onrecht te vergoeden en te
herstellen, maar wel dient te worden onderkend en erkend dat dit
onrecht is geschied en voortleeft in de belevingswereld en in de
werkelijkheid van vele mensen.
De AIV wijst erop, dat naast bij uitstek materiële en financiële
vormen van rechtsherstel, in het bijzonder restitutie en compensatoire
maatregelen, ook andere vormen van rechtsherstel bestaan, zoals
rehabilitatie alsmede genoegdoening en waarborgen tegen herhaling van
onrecht. Waar het gaat om rechtsherstel voor huidige generaties
slachtoffers van rassendiscriminatie bestaat een juridisch kader.
Daarentegen is de AIV van oordeel dat een ander spoor gevolgd moet
worden ten aanzien van aanspraken op compensatie van het leed dat
slachtoffers van slavernij en kolonialisme hebben ondergaan. Het
bezwaar van deze aanspraken is dat zij veelal op interstatelijk niveau
worden gepresenteerd en dat dientengevolge het perspectief van de
slachtoffers en hun nabestaanden buiten beeld dreigt te blijven.
Bovendien biedt het geschetste juridische kader te veel praktische
vraagpunten en onduidelijkheden om adequaat te kunnen worden
gehanteerd bij wijze van rechtsherstel van dit historisch onrecht.
Naar de mening van de AIV moet daarom niet de weg van eisen tot
compensatie en daarop gebaseerde maatregelen worden ingeslagen om het
historisch onrecht van slavernij en kolonialisme te redresseren, maar
moeten, met erkenning van dit historisch onrecht, grotere nationale en
internationale inspanningen worden getroost om tot een meer
rechtvaardige verdeling van welvaart en hulpbronnen te komen. De
inspanningen van staten die worden aangesproken op historisch raciaal
onrecht moeten dan ook niet gericht zijn op regeringsclaims, maar op
hulp aan de slachtoffers van dit onrecht zelf, alsmede op raciaal en
etnisch achtergestelde, kansarme en structureel benadeelde
groeperingen.
Voor de AIV is en blijft het uitgangspunt dat van deze
Wereldconferentie tegen Racisme een stimulans uitgaat om op
internationaal, regionaal en nationaal niveau rassendiscriminatie,
vreemdelingenhaat en daarmee verwante vormen en verschijnselen van
onverdraagzaamheid zo effectief mogelijk te bestrijden en een klimaat
te scheppen van meer begrip, respect en verdraagzaamheid tussen
mensen, groepen en volkeren.
Dit advies over de wereldconferentie tegen racisme is voorbereid in de
Commissie Wereldracismeconferentie, onder voorzitterschap van Prof.
dr. Th. C. Van Boven en vastgesteld op 18 juni j.l. in de AIV, die
onder de (waarnemende) leiding staat van voormalig minister en
Eurocommissaris Prof. mr. F.H.J.J. Andriessen.
///