Gezonder leven door meer sport en bewegen
Meer bewegen en sporten kan het aantal doden als gevolg van inactiviteit terugbrengen. Jaarlijks overlijden 8000 mensen omdat ze te weinig bewegen; dat is zes procent van het jaarlijks aantal doden. Hart- en vaatziekten zijn bijvoorbeeld voor de helft te wijten aan inactiviteit. Mede daarom wil het kabinet samen met onder andere de sport, de gezondheidszorg en de sociale partners, een actieve leefstijl bevorderen. Sport en beweging kan ziekten helpen voorkomen, maar ook een belangrijke invloed hebben op de ontwikkeling en het herstel van chronische aandoeningen en handicaps.
Dit staat in de kabinetsnota 'Sport, Bewegen en Gezondheid' die staatssecretaris Margo Vliegenthart van Volksgezondheid, Welzijn en Sport donderdag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het budget van VWS voor dit beleid stijgt de komende jaren met 12 miljoen gulden tot 22 miljoen in 2003, meer dan een verdubbeling. Het extra geld wordt met name besteed aan het bevorderen van een actieve leefstijl, het bevorderen van de veiligheid tijdens het sporten, het uitvoeren van onderzoek en het stimuleren van sport en bewegen bij chronisch zieken en gehandicapten. De voornemens worden na de zomer uitgewerkt in een meerjarig werkplan dat met het veld wordt opgesteld.
Meer mensen 'normactief'
Op dit moment is 12 procent van de Nederlanders volledig inactief wat betreft sport en beweging; het kabinet wil dat terugbrengen tot 8 procent in 2010. Tegelijkertijd is slechts 40 procent van de Nederlanders 'normactief', dat wil zeggen dat men minstens vijf dagen in de week een half uur matig intensief beweegt. Dat moet in 2010 zijn toegenomen tot de helft van alle Nederlanders. Het kabinet gaat uit van een periode van tien jaar omdat gedragsverandering enige tijd vergt. Een campagne, een nationale actieweek, waarin het testen van fitheid centraal staat en beweegadviezen worden gegeven, het ontwikkelen van bewegingsprogramma's voor specifieke doelgroepen en het verspreiden van goede voorbeelden, dragen hieraan bij.
Het kabinet signaleert een aantal goede maatschappelijke ontwikkelingen, zowel in de sport, bij bedrijven als bij organisaties. Zo trekt het televisieprogramma Nederland in Beweging elke ochtend 130.000 kijkers, 20 procent meer dan vorig jaar. Ook komen er steeds meer wandelgroepen. Daarnaast bieden steeds meer bedrijven fitness voor hun werknemers, zijn fietscampagnes bij bedrijven een succes en slaan ook bewegingsprogramma's cursussen voor specifieke groepen, zoals ouderen of kinderen met een motorische achterstand aan. Om dit verder te stimuleren, heeft het kabinet besloten de BTW op sportaccommodaties te verlagen naar zes procent, zodat toegangskaartjes goedkoper kunnen worden en daarmee het bezoek aan zwembad, sportschool, skihal, etc aantrekkelijker. Staatssecretaris Bos van Financiën neemt dit voornemen op in het belastingplan 2002.
Veiligheid verbeteren
Het kabinet wil de veiligheid bij sport en bewegen verbeteren. Nederland telt 2,3 miljoen sportblessures per jaar, waarvan er 1,3 miljoen medisch behandeld moeten worden. Niettemin is het aantal spoedeisende behandelingen de afgelopen 10 jaar met elf procent gedaald door terugloop van het aantal voetbalblessures en blessures bij volleybal, hockey, tennis en zwemmen. Bij thans zeer populaire sporten als skaten en karten stijgt het aantal blessures.
Het kabinet wil de kans op een blessure de komende tien jaar verder laten dalen van 13 procent naar tien procent. Dit kan door meer aandacht te vragen van de sportbonden voor blessurepreventie, de risicosporten voorop. Vanaf 2003 wordt blessurepreventie en het invoeren van EHBSO (Eerste Hulp bij Sport Ongevallen) een subsidievoorwaarde en vanaf 2006 moeten alle sportbonden beschikken over een sportmedisch beleidsplan. Ook de sportkoepel NOC*NSF zet zich met het programma Blessure Vrij al actief in op verbeteren van de veiligheid.
De medische kosten van en het ziekteverzuim door sportongevallen moeten door preventie en een verbeterde sportgezondheidszorg, in tien jaar tijd met 10 procent terug. Hierdoor kunnen ook de economische baten verder omhoog. Onderzocht is dat sport en bewegen jaarlijks voor een besparing zorgt van 2,3 miljard gulden omdat werknemers door een verbeterde gezondheid minder ziek zijn. Hier staat 700 miljoen aan kosten tegenover vanwege medische kosten en ziekteverzuim door sportblessures behandeling. De netto economische baten van sport en bewegen bedragen na aftrek hiervan ongeveer 1,6 miljard gulden per jaar.
Tegengaan arbeidskwetsuren
Het kabinet wil ook dat sport en bewegen meer wordt ingezet om ziekteverzuim tegen te gaan. Ziekteverzuim wordt immers voor een derde deel veroorzaakt door klachten aan het bewegingsapparaat (vooral wervelkolom); bijna de helft van de werknemers (43 procent) heeft wel eens last van rug, nek, schouder of arm. Eén op de vijf is als gevolg hiervan ziek. Onderzoek laat ook een duidelijke relatie zien tussen sporten in de vrije tijd en een verlaagd ziekteverzuim.
De doelstelling is om in 2010 tien procent meer werknemers dan nu het geval is, te laten bewegen of sporten teneinde arbeidsrelevante aandoeningen tegen te gaan. Sport en bewegen zal daarom meer dan nu het geval is worden betrokken bij arbozorg; de sportsector wordt gevraagd vormen van sport en bewegen voor werknemers te ontwikkelen.
Extra wordt ook geïnvesteerd in vormen van sport en bewegen voor chronisch zieken. Er doen zich jaarlijks naar schatting 3 miljoen chronische aandoeningen voor. Het plan is om een top-5 te ontwikkelen van ziekten waarbij de inzet van sport en bewegen de patiënten en de samenleving het meest oplevert. Samenwerking tussen de sportsector en de gezondheidszorg wordt daarbij gestimuleerd. Als goed voorbeeld geldt de samenwerking tussen de sportbond voor mensen met een handicap NEBAS/NSG en revalidatiecentra. Bij 13 van de 25 revalidatiecentra wordt hier al intensief samengewerkt.
Er komt nader onderzoek naar het gebruik van stimulerende middelen (doping) in de breedtesport. Volgens onderzoek gaat er jaarlijks 150 tot 200 miljoen om aan handel in illegale dopinggeduide (genees)middelen. Sinds 2001 is een wetswijziging in werking getreden waarmee de illegale handel in geneesmiddelen die ook als doping kunnen worden gebruikt, beter kan worden bestreden. De maximumstraf is verhoogd naar 6 jaar of 100.000 boete mogelijk maakt; dat was 6 maanden of 10.000 gulden boete. Tevens komt er een onderzoek naar de mogelijkheden van invoering van een keurmerk voor voedingssupplementen. Afhankelijk van de uitkomsten worden nadere maatregelen overwogen.