Ministerie van Buitenlandse Zaken


http://www.minbuza.nl

MIN BZ: AIV-advies over registratie religieuze groeperingen

ADVIESRAAD INTERNATIONALE VRAAGSTUKKEN
Onderwerp: Persbericht
Datum: 25 juni
Kenmerk: 085/01

Persbericht Adviesraad Internationale Vraagstukken

AIV: 'Registratieplicht voor religieuze gemeenschappen vaak discriminerend'

De registratieplicht voor religieuze gemeenschappen die in veel Centraal- en Oost-Europese landen én in een aantal West Europese landen komt in de praktijk vaak neer op een discriminerende behandeling van deze kerken en groeperingen. Dit schrijft de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) in het vandaag verschenen rapport 'Registration of communities based on religion or belief'. Veelal uit angst voor religieus extremisme hebben sommige nationale overheden religieuze gemeenschappen in hun land verplicht tot registratie.

De AIV meent, dat deze gang van zaken onacceptabel is in het geval dat een dergelijke registratie het recht op vrijheid van godsdienst en levensovertuiging in het geding brengt.

Met het oog op een internationaal seminar in het kader van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) over godsdienstvrijheid, dat het ministerie van Buitenlandse Zaken dinsdag 26 juni 2001 in Den Haag organiseert, heeft de regering de AIV gevraagd te adviseren over de verhouding tussen godsdienstvrijheid en de groeiende praktijk van verplichte registratie van religieuze gemeenschappen. Veel van deze bewegingen worden door de betrokken overheden - en soms ook door de gevestigde kerken - als een bedreiging van de bestaande orde gezien. Dit heeft in sommige landen geleid tot allerlei beperkingen met een discriminerend karakter. Verplichte registratie neemt daarbij een vooraanstaande plaats in.

De vrijheid van godsdienst of overtuiging is vastgelegd in verschillende mondiale en regionale verdragen en verklaringen over mensenrechten, waarin met nadruk wordt bepaald, dat staten slechts onder strikte voorwaarden beperkingen op de uitoefening van het recht op godsdienstvrijheid mogen uitvaardigen. Het opkomen van nieuwe geloofsgemeenschappen, waarvan menige als een bedreiging worden beschouwd voor regeringen en meer traditionele, gevestigde kerken, heeft in een aantal landen geleid tot, soms verregaande, registratievereisten voor religieuze gemeenschappen. Deze bepalingen hebben veelal een door de autoriteiten opgelegd discriminerend karakter. De AIV haalt In zijn advies onder meer voorbeelden aan uit Bulgarije, Frankrijk, Griekenland, Kyrgizstan en Kazachstan.

De AIV constateert, dat de verplichte registratie van geloofsgemeenschappen een niet toegestane beperking van de vrijheid van godsdienst of overtuiging vormt, indien het leidt tot een beperking van de vrijheid van godsdienst als zodanig. Het internationale recht bepaalt dat staten slechts onder strikte voorwaarden en uitzonderlijke omstandigheden beperkingen mogen aanbrengen op de vrijheid een geloofsovertuiging te uiten. Maar ook dan dienen zulke beperkingen slechts te worden toegepast op een transparante, ondubbelzinnige en niet-discriminatoire manier en te voldoen aan strikte criteria. In het advies worden een aantal van deze criteria genoemd. Voorop staat dat regeringen registratievereisten niet gebruiken om geloofsgemeenschappen onder controle te houden. Regeringen dienen zich in dit verband neutraal op te stellen.

Dit advies over de registratie van religieuze gemeenschappen is voorbereid in de Commissie Godsdienstvrijheid, onder voorzitterschap van Prof. dr. P.R. Baehr, en vastgesteld op 1 juni j.l. in de AIV, die onder de (waarnemende) leiding staat van voormalig minister en Eurocommissaris Prof. mr. F.H.J.J. Andriessen.

///