Persberichten > Nieuw > 01-30
01-30 26-06-2001
01/30 25 juni 2001
Perscommuniqué Onderzoek
Bio-technologie en Voeding
De overheid wil weten hoe het Nederlandse publiek tegen genetisch
gemanipuleerd voedsel aankijkt. Ze heeft hiervoor de Commissie Terlouw
geïnstalleerd. De Commissie Terlouw c.q. de Tijdelijke Commissie
Biotechnologie en Voedsel heeft als doelstelling `het verhelderen van
de randvoorwaarden waaronder biotechnologie met betrekking tot voedsel
maatschappelijk acceptabel is'. In het kader van deze doelstelling
organiseert de Commissie Terlouw het aankomende half jaar een
grootschalig publiek debat `Eten & Genen' met als hoofdthema
genetische manipulatie en voeding. Op 25 juni 2001 vindt de
Startmanifestatie van het debat plaats.
Het onderzoek
In opdracht van de Commissie Biotechnologie en voeding is door
onderzoeksbureau Newcom research van de opleiding Toegepaste
Communicatiewetenschap aan de Universiteit Twente, in samenwerking met
TwICoR (Twente Instituut voor Communicatie Research) en Deining
Maatschappelijke Communicatie een telefonische opiniepeiling
uitgevoerd onder een representatief deel van de gehele Nederlandse
bevolking.
In totaal 1019 respondenten (respons 69.2 procent) werden in de twee
weken voorafgaand aan de Startmanifestatie bevraagd over een aantal
aspecten van genetische manipulatie en voeding. Om vergelijking met
voorgaande jaren mogelijk te maken zijn deelaspecten uit twee
voorgaande onderzoeken gebruikt, te weten de Nederlandse gegevens uit
de Eurobarometer Biotechnologie 52.1 (1999) en het onderzoek Publiek
en genetische manipulatie, Universiteit Twente (1998). De hieronder
beschreven resultaten moeten worden opgevat als een eerste indicatie
van de resultaten. Het ligt in de bedoeling het onderzoek in november
te herhalen.
De resultaten
Het merendeel (60 procent) van de respondenten heeft nog nooit gehoord
van de Commissie Terlouw c.q. de Commissie Biotechnologie en voedsel.
Van de respondenten die bekend zijn met de commissie geeft eenderde
deel aan bekend te zijn met de doelstelling van de Commissie. De
doelstelling `het verhelderen van de randvoorwaarden waaronder
biotechnologie met betrekking tot voedsel maatschappelijk acceptabel
is' wordt overwegend positief beoordeeld (58 procent).
Over de vraag of genetische manipulatie de kwaliteit van het leven de
komende 20 jaar zal verbeteren zijn de meningen verdeeld. In 2001
meent 32 procent van wel (t.o.v. 1999: 51 procent), terwijl in 2001 38
procent van de ondervraagden meent dat genetische manipulatie het
leven zal verslechteren (t.o.v. 1999: 21 procent). Als we vragen naar
biotechnologie, de overkoepelende technologie, in plaats van
genetische manipulatie, zal in de perceptie van een kleine meerderheid
van de respondenten de kwaliteit van het leven verbeteren (2001: 53
procent t.o.v. 1999: 54 procent).
Ruim 70 procent van de respondenten geeft aan dat ze genetische
manipulatie en voeding, het hoofdthema van het publieke debat, in meer
of mindere mate een belangrijk onderwerp vinden voor zichzelf. Bijna
een zelfde percentage geeft aan in meer of mindere mate bezorgd te
zijn omtrent genetische manipulatie.
Daarentegen geeft 30 procent aan nauwelijks tot helemaal niet bezorgd
te zijn.
Alhoewel een groot deel van het publiek genetische manipulatie een
belangrijk thema vindt en over het algemeen bezorgd is, geeft men toch
aan betrekkelijk onbekend te zijn met dit onderwerp. De
informatievoorziening lijkt dan ook tekort te schieten. Ruim 70
procent van de respondenten geeft een onvoldoende voor de
informatievoorziening omtrent de ontwikkelingen van genetische
manipulatie. Men vindt dat met name het bedrijfsleven, maar ook de
overheid hen onvoldoende informeert.
Een meerderheid van de respondenten geeft, eveneens als in de peiling
in Europees verband in het jaar 1999, aan dat genetische manipulatie
van voeding risicovol is (2001: 65 procent t.o.v. 1999: 72 procent).
46% van de respondenten geeft aan dat genetische manipulatie van
voeding nuttig is (t.o.v. 1999: 71 procent). De morele acceptatie van
genetische manipulatie en voeding onder de Nederlandse bevolking lijkt
te zijn afgenomen (2001: 48 procent t.o.v. 1999: 64 procent). In die
zin is men dan ook van mening dat deze vorm van biotechnologie niet
moet worden gestimuleerd (2001: 61 procent t.o.v. 1999: 44 procent).
Kortom, hoewel iets minder mensen genetisch manipulatie en voeding als
risicovol ervaren, lijkt de beoordeelde nuttigheid en acceptatie ten
opzichte van dit actuele thema minder geworden, hetgeen kan duiden op
een iets kritischer benadering door het Nederlandse publiek.
Een grote meerderheid vindt nog steeds dat de overheid moet waken over
de veiligheid van genetische manipulatie en voeding (2001: 94 procent
t.o.v. 1998: 98 procent). Daarentegen lijkt de mening omtrent de
etikettering van genetisch gemanipuleerd voedsel te zijn verstevigd.
Een grote meerderheid van de respondenten vindt dat deze voeding apart
geëtiketteerd moet worden (2001: 91 procent t.o.v. 1998: 78 procent).
Opvallend is dat een meerderheid van de respondenten van mening is dat
genetische manipulatie van voeding mag worden gebruikt om het
voedseltekort in de Derde Wereld op te lossen. Dit is een aanzienlijke
toename ten opzichte van voorgaand onderzoek in 1998 (2001: 53 procent
t.o.v. 1998: 29 procent).
Algemene conclusie
De algemene teneur die in dit onderzoek naar voren komt is dat het
publiek in meerderheid genetische manipulatie en voeding een
belangrijk thema vindt, men daarbij gevoelens van zorgen ervaart en
een betrekkelijk kritische blik heeft ten aanzien van dit onderwerp.
Met name de informatievoorziening omtrent de ontwikkeling van
genetische manipulatie en voeding is in de perceptie van de
Nederlandse bevolking beneden de maat.
Neil van der Veer (Newcom research)
Dr. Jan M. Gutteling (TwICoR)
Drs. Lucien Hanssen (Deining Maatschappelijke Communicatie)
Nadere informatie bij Jan Gutteling (telefoon 053 4893290, fax 053 4894259) of Lucien Hanssen (telefoon 024 3245927)
© Universiteit Twente 1997-2000