Brieven aan de Kamer
Project Nafin
21-06-2001
Project Nafin (inclusief resultaten afronding
verwervingsvoor-bereiding schakellaag)
Inleiding
Het project 'Netherlands armed forces integrated network' (Nafin) voorziet in een geïntegreerd communicatienetwerk voor de defensieorganisatie. De Koninklijke luchtmacht treedt op als 'Single Service Manager'. Nafin bestaat uit drie lagen: een transmissielaag, een schakellaag en een dienstenlaag. De transmissielaag zorgt voor het transport van elektronische gegevensstromen en bestaat uit ondergrondse glasvezelkabels en bovengrondse transmissieapparatuur. De schakellaag zorgt voor het naar behoefte flexibel en efficiënt toewijzen ('schakelen') van de vaste transmissiecapaciteit aan de gebruikers. De dienstenlaag omvat gebruikstoepassingen en koppelingen naar andere systemen.
Met deze brief informeer ik u eerst over de stand van zaken rond de nagenoeg afgeronde transmissielaag en over de gemandateerde deelprojecten behorende tot de dienstenlaag. Met de brief van 17 april 1998 (Kamerstuk 26 006 X, nr. 1) bent u reeds geïnformeerd over de resultaten van de verwervingsvoorbereiding van de dienstenlaag. Vervolgens behandel ik in deze brief de afronding van de verwervingsvoorbereiding van de schakellaag. Tenslotte ga ik in op de financiële aspecten van het Nafin-project, het beheer van Nafin en het medegebruik door andere departementen.
Transmissielaag
Op 8 november 1999 heeft leverancier Nortel het netwerk opgeleverd aan Defensie. In de brief van 17 april 1998 werd nog uitgegaan van een bedrag van f 270,6 miljoen (prijspeil 1998) voor de voltooiing van de transmissielaag. Door de afstoting van een aantal defensieobjecten zijn minder aansluitingen nodig dan oorspronkelijk was voorzien. Dat levert een besparing op van f 18,4 miljoen. Daar staat tegenover dat de capaciteit van het netwerk op sommige trajecten moet worden uitgebreid om tot 2004 te kunnen blijven voldoen aan de groeiende communicatiebehoefte. Deze uitbreiding zal grotendeels worden uitgevoerd door Nortel. De kosten van de uitbreiding bedragen naar verwachting f 7,5 miljoen, zodat de totale kosten van de transmissielaag nu worden geraamd op f 259,7 miljoen (prijspeil 2000). Het beheer van de transmissielaag is overgedragen aan de Defensie Telematica Organisatie (DTO).
Dienstenlaag
Hierna volgt een overzicht van de stand van zaken met betrekking tot de vijf diensten behorende tot de dienstenlaag, te weten spraak, Lan-interconnect, e-mail, video-conferencing en externe koppelingen.
Spraak
In de brief van 17 april 1998 is gemeld dat de spraakdienst zal
bestaan uit drie netwerken: het 'General Purpose Voice Network' (GPVN)
voor administratieve toepassingen, het 'Command and Control Voice
Network' (C2VN) voor operationele toepassingen en het 'Ground Air
Voice Network' (GAVN) voor luchtverkeersleiding en gevechtsleiding.
Het GPVN is gebaseerd op de gemoderniseerde centrales van het
bestaande Militair Dienst Telefoon Net. Doordat de krijgsmachtdelen
inmiddels diverse deelsystemen van dit net hebben gemoderniseerd, kon
een groot deel van de voorziene aanpassingen vervallen en is het GPVN
al in bedrijf. Het C2VN maakt gebruik van lokale verbindingscentrales
van de Koninklijke luchtmacht. Dit netwerk is vanaf 1 april 2000 in
gebruik. Het C2VN zal de komende jaren waar nodig van
vercijferapparatuur worden voorzien, waardoor ook gerubriceerde
informatie over dit netwerk kan worden uitgewisseld. Voor het GAVN zal
worden aangesloten bij de verwerving van lokale verbindingsapparatuur
voor de Koninklijke luchtmacht. Dit netwerk zal in 2002 in gebruik
worden genomen. Door de genoemde ontwikkelingen daalt het eerder
voorziene bedrag voor de spraakdienst van f 15,2 miljoen naar f 5,7
miljoen.
Lan-interconnect
Als gevolg van een dringende datacommunicatiebehoefte is in 1997 een
interim netwerk gevormd voor de koppeling van lokale netwerken, het
zogenoemde 'Nafin Lan-interconnect netwerk' (Nafnet). Het beheer
hiervan berust per 1 januari 1998 bij de DTO. Om te kunnen voldoen aan
de snel toenemende behoefte is de aansluitcapaciteit van dit interim
netwerk uitgebreid en is het beheer ervan ingericht voor permanent
gebruik. Gebleken is dat op deze wijze kan worden voorzien in de
oorspronkelijke behoefte voor het onderling koppelen van lokale
computernetwerken. Daardoor kan het destijds geraamde bedrag van f
18,5 miljoen beperkt blijven tot de f 5,2 miljoen die al is uitgegeven
aan het Nafnet.
E-mail
De dienst e-mail voorziet in de mogelijkheid voor het elektronisch
versturen van berichten volgens de internationale
x.400/x.500-standaard. In de brief van 17 april 1998 is gemeld dat
vercijferkaarten (V-kaarten) in de werkstations van de eindgebruikers
gaan voorzien in de beveiliging van e-mail berichten. In de Memorie
van Toelichting op de Defensiebegroting 2001 (Kamerstuk 27 400 X,
nr. 2) is gemeld dat de V-kaart niet functioneert. Binnenkort zult u
daarover separaat worden geïnformeerd. Inmiddels is duidelijk dat het
nog te verwerven 'Military Message Handling System' (MMHS) waarmee tot
en met geheim gerubriceerde informatie kan worden uitgewisseld en dat
is gebaseerd op internationale en Navo-standaarden - voorziet in de
binnen het project voorziene operationele e-mail functionaliteit. Het
'multi service' project MMHS zal in een later stadium 'single service'
worden uitgevoerd door de Koninklijke marine. Het oorspronkelijk
geraamde bedrag van f 5,0 miljoen voor de verwerving van de e-mail
functionaliteit blijft vooralsnog ongewijzigd en zal worden aangewend
voor de beveiliging van e-mail in de kantooromgeving.
Video-conferencing
Video-conferencing biedt de mogelijkheid (groepen van) personen in
beeld en geluid met elkaar te laten communiceren. Ook voorziet de
dienst in een koppeling met video-conferencing systemen buiten de
defensieorganisatie. Eind 1999 is een 'multi conferencing unit'
geleverd die aansluit bij internationale civiele standaarden. Als
gevolg van een gewijzigde behoefte dalen de voor video-conferencing geraamde uitgaven van f 3,5 miljoen naar f 0,8 miljoen.
Externe koppelingen
Nafin wordt gekoppeld met diverse (inter)nationale civiele en
militaire netwerken, waaronder het civiele KPN Telecom
satelliet-grondstation in Burum. De koppeling met het
satellietgrondstation op de Willem Lodewijk van Nassaukazerne te
Zoutkamp (Lauwersmeergebied) maakt deel uit van het project Milsatcom
(Kamerstuk 25 886 X, nr. 3). De koppeling met het Duitse 'Federal
armed forces integrated communication system' is gereed. Met de
Belgische autoriteiten is overeenstemming bereikt over een koppeling
met het 'Belgian military communication network'. Onder meer door
hergebruik van vrijkomende apparatuur afkomstig van afgestoten
defensieobjecten daalt het eerder geraamde bedrag van f 10,8 miljoen
tot f 0,1 miljoen.
In de vorige brief werden de totale uitgaven voor de dienstenlaag
geraamd op f 57,3 miljoen (prijspeil 1998, inclusief f 4,3 miljoen
voor ondersteuning). Als gevolg van bovengenoemde aanpassingen is deze
raming nu bijgesteld naar f 18,7 miljoen (prijspeil 2000, inclusief f
1,9 miljoen voor ondersteuning).
Schakellaag
Gezien de snelheid van de technologische ontwikkelingen is ervoor
gekozen de schakellaag te realiseren door een modulaire uitbreiding
van het eerder genoemde Nafnet. Hierdoor kan worden voorzien in de
behoefte tot en met 2004. Deze oplossing is met een geraamd bedrag van
f 13,0 miljoen goedkoper dan de oorspronkelijk voorziene
ATM-schakellaag, waarvoor destijds f 67,0 miljoen was geraamd en die
in beginsel zou voorzien in de behoefte tot en met 2008. De
Nafnet-oplossing biedt de tijd om te studeren op alternatieve
mogelijkheden, zoals een privatiseringstraject of een
vervangingsinvestering vanaf 2004. Het beheer van het Nafnet blijft
bij de DTO; eventuele na 2004 benodigde aanpassingen aan de
schakellaag worden door de DTO gerealiseerd en via de tarieven aan de
beleidsterreinen van Defensie doorberekend.
Financieel overzicht
In de brief van 17 april 1998 werden de kosten voor de transmissielaag
nog geraamd op f 270,6 miljoen, de kosten voor de schakellaag op f
67,0 miljoen en die voor de dienstenlaag op f 57,3 miljoen. Hiermee
kwam het totale Nafin-projectbedrag op f 394,9 miljoen (prijspeil
1998).
Door de eerder genoemde ontwikkelingen wordt de transmissielaag nu
geraamd op f 259,7 miljoen (f 252,2 miljoen voor de initiële
contracten en f 7,5 miljoen voor de uitbreiding), de schakellaag op f
13,0 miljoen en de dienstenlaag op f 18,7 miljoen (zie onderstaande
tabel). Daarmee wordt het projectbedrag voor Nafin thans geraamd op f
291,4 miljoen (prijspeil 2000).
Ramingen Nafin
(miljoenen guldens)
Kamerstuk 26 006 X, nr. 1
(prijspeil 1998)
Huidige raming
(prijspeil 2000)
Totaal transmissielaag
270,6
259,7
Totaal schakellaag
67,0
13,0(1)
Dienstenlaag bestaande uit:
- Spraak
- Lan-interconnect
- E-mail
- Video-conferencing
- Externe koppelingen
- Ondersteuning
15,2
18,5
5,0
3,5
10,8
4,3
5,7
5,2
5,0
0,8
0,1
1,9
Totaal dienstenlaag
57,3
18,7
Totaal Nafin
394,9
291,4
(1) Bedrag wordt betaald uit de DTO-exploitatie, dus behelst in feite
geen investering.
Beheer
Het beheer van Nafin is ondergebracht bij de DTO en wordt uitgevoerd
vanuit het netwerkmanagementcentrum op de Vliegbasis Soesterberg. In
de brief van 8 januari 1997 (Kamerstuk 25 000 X, nr. 47) heeft mijn
voorganger gemeld dat in de eindsituatie naar verwachting 66 functies
nodig zijn, waarvan 26 voor het beheer van de transmissielaag, 24 voor
het beheer van de schakellaag en 16 voor het beheer van de
dienstenlaag. Inmiddels hebben zich technische en bedrijfsmatige
ontwikkelingen voorgedaan, waardoor beheersfuncties zijn overgeheveld
van de schakellaag naar de dienstenlaag. Deze verschuivingen hebben
evenwel geen gevolgen voor het totale aantal benodigde functies.
Medegebruik
De voor medegebruik in aanmerking komende objecten van de ministeries
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Justitie zijn
inmiddels aangesloten op Nafin. Het DTO-agentschap beziet de
mogelijkheden om ook andere ministeries op marktconforme wijze te
koppelen aan Nafin. Hoewel de locaties De Bilt en Schiphol momenteel
via Nafin gekoppeld zijn met de meteorologische dienst van de
Koninklijke luchtmacht op de Vliegbasis Woensdrecht, is er nu (nog)
geen sprake van structureel medegebruik door het Koninklijk Nederlands
Meteorologisch Instituut en de luchtverkeersbeveiliging Nederland.
Tot slot
Ik ben voornemens om, eventueel na overleg met u, voor de voltooiing
van de transmissielaag een vervolgcontract te sluiten met de firma
Nortel. Daarnaast ben ik voornemens voor de afronding van de
schakellaag de DTO toestemming te verlenen op basis van actuele
behoeften tot en met 2004 modulaire uitbreidingen met een totaalwaarde
van maximaal f 13,0 miljoen te contracteren bij marktaanbieders. De
raming van het totale Nafin-projectbedrag daalt van f 394,9 miljoen
(prijspeil 1998) tot f 291,4 miljoen (prijspeil 2000).
DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE,
H.A.L. van Hoof