21 juni 2001
D66 wil verbetering toezicht op functioneren IB-Groep
Bert Bakker
Of je met de NS op tijd in Groningen komt, weet je niet, en of je
studiefinanciering op tijd ín Groningen komt ook niet. En zo zijn er
wel meer parallellen te trekken tussen deze twee verzelfstandigde
oud-staatsbedrijven.
Bij de verzelfstandiging van de Informatiseringsbank in 1994 waren de
verwachtingen hooggespannen. Het zou ondermeer leiden tot
efficiencyverhoging en dus tot (kosten)besparing op het
apparaatbudget. Anno 2001 moet het tegenovergestelde worden
geconstateerd. De IB-Groep is uitgegroeid tot een belangrijke
(financiële) last(en)post en een voortdurende bron van, veelal
negatieve, aandacht en zorg. Doorn in het oog is met name de
voortdurende kostenoverschrijding - alleen al het herontwerptraject
heeft uiteindelijk 155,8 miljoen gekost - met als financieel
dieptepunt de bijna 60 miljoen die 'niet tot bruikbare resultaten
heeft geleid'. In gewoon Nederlands betekent dat dat ze 'door het
putje zijn gespoeld'.
Natuurlijk is de IB-Groep hard bezig zijn functioneren te verbeteren.
Zo is een radicale koerswijziging in gang gezet (vraaggestuurd en
klant centraal) en wordt de vernieuwing van het
automatiseringssysteem, dat deze omslag ondersteunt, nu stapsgewijs
ingevoerd. De medewerkers van de IB-Groep past dan ook een compliment;
zij hebben de afgelopen jaren nogal wat veranderingen voor de kiezen
gekregen.
Een en ander laat onverlet dat bij D66 de scepsis overheerst over de
zelfredzaamheid van de IB-Groep. Het voert echter nu te ver om de
verzelfstandiging geheel terug te draaien. In het wetsvoorstel dat ter
behandeling voorligt, staat een aantal verbeteringsvoorstellen die in
de wet zullen worden verankerd. Zo zal de benoeming van de leden van
de Raad van Toezicht door de minister geschieden, net als de
goedkeuring van de jaarrekening. Helaas wenst het kabinet niet verder
te gaan.
D66 heeft in de schriftelijke ronde aangegeven dat het toezicht wat
mager geregeld is. Het rapport van de Algemene Rekenkamer geeft D66
daarin overigens gelijk. Zeker als het om een monopolistisch bedrijf
gaat als de IB-Groep, is adequaat toezicht cruciaal en moet dan ook
zeker niet buiten de verantwoordelijkheid van de minister van OcenW
vallen. D66 vindt het daarom zuiver en transparant om ook het
meerjarenbeleidsplan ter goedkeuring aan de minister voor te leggen,
zeker nu wordt overgegaan naar meerjarige budgetafspraken. Het
meerjarenbeleidsplan gaat over de bedrijfsvoering van de IB-Groep.
Minister Hermans vindt echter dat het zijn toezichtsbevoegdheden ver
te buiten gaat. D66 is het niet met hem eens en meent dat ook hier de
minister wel degelijk een toezichtsverantwoordelijkheid heeft en
daarvoor niet weg mag lopen. Zeker tegen de achtergrond van het
kritische rapport van de Algemene Rekenkamer waaruit blijkt dat het
toezicht tekort schiet, met name wat betreft de kwaliteit van de
bedrijfsvoering.
De IB-Groep heeft een monopoliepositie, wat adequaat toezicht
noodzakelijk maakt. In het wetsvoorstel ontbreekt een versteviging van
het toezicht, zodat D66 een amendement heeft mee-ondertekend om alsnog
te regelen dat ook het meerjarenbeleidsplan ter goedkeuring aan de
minister wordt voorgelegd.
De minister kon niet leven met dit amendement dat aanscherping van het
toezicht beoogt en dat op steun van de meerderheid van de Kamer kon
rekenen en heeft daarop het wetsvoorstel ingetrokken. Voorlopig
verbetert er dus niets bij de instantie die de studiefinanciering
regelt. D66 zal bij elk verkeerd uitgekeerde studiebeurs op scherp
staan.
E-mail: B.Bakker@tk.parlement.nl